Cylchgronau Cymru

a'r llall yn segur) oedd yn trosglwyddo'r pwer trwy werthyd ag olwyn gêr befel un pen iddo. Gyrrai'r olwyn gêr hon olwyn gêr gwastad 6 troedfedd 9 modfedd ar draws ac yn cynnwys 1,090 o ddannedd, â gwerthyd 6; modfedd o drwch yn disgyn yn syth i lawr ohoni i gylchdroi cawg y felin malu. Taflwyd y defnydd crai-y clai, carreg clai ac ychydig o ddŵr­i’r cawg i'w falu gan y ddwy garreg-falu unionsyth pan droisant yn y defnyddiau. Sylwir bod y ddwy garreg wedi eu gwisgo â chylch- oedd wedi eu gwneud o ddur tenau. Newidiwyd y cylchoedd yn ôl y galw ac ar yr un pryd roedd gofyn trwsio'r cerrig eu hunain i gywiro'r traul a fu arnynt. O gorun yr olwyn gêr gwastad i waelod y pwll o dan y felin malu roedd dyfnder o 15 troed- Llun 5. Melin malu'r garreg clau yn Wdig fedd. Defnyddiwyd dau o'r peiriannau yma yro ngwaith priddfeini Wdig. Dyma enghraifft o ddisgrifiad a lluniau ychwanegu y naill at y llall, dull defnyddiol iawn wrth gofnodi. Cyn symud ymlaen yn y rhifyn nesaf at agweddau eraill o'r testun mae gofyn dweud mai rhan hanfodol o'r arolwg ar y gwaith yma oedd cof- nodiad ar dâp o ymgom gyda'r rheolwr ac o'r cwestiynau a'r atebion yn ystod y cerdded o amgylch y weithfa. Trwy'r cyfrwng yma cafwyd disgrifiad manwl o'r gweithgareddau a hefyd wybodaeth werthfawr ar eu gorchwylion gan y gweithwyr eu hunain, trwy ymgomio â hwythau hefyd. Trwy ganiatâd Roger Worsley