Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

GP*A gyhoeddir yn fisol; 50 cent y flwyddyn, 25 cent am 6 mis, i'w talu yn mlaen llaw.^J oyia.] REMSEN, N. Y., IONAWR 15, 1852. [RJiif. 7. Profwch bob petli ; deliwch yr hyn sydd dda." Y CODWM ERCHYLL. (OV Gymraet.) Ctrhaeddodd Ann Wiliiams i beu ei thaith yn ddiogel, a chyrhaeddodd ei gwae, ei gofid, a'i gwarth gyda hi yr nn mor ddiogel. Yr oedd ei njynweslawn,uid yn unig yn breswyl siomedig- aeth, ond hefyd yn etifeddiaeth Euogrwydd. Ni ymadawodd a'i chartref yu forwyn bur, ond yr oedd wedi coîli ei rhinwedd. Denasid hi oddiar Iwybrau diniweidrwydd gan Morris Morris, athra yr oedd ei rhieni yn prysuro i'w haufon ymaith o'i gyrhaedd, ychydig feddylient ei bod wedi syrlhio yn ysglyfaeth i'w chwantau yn barod. Yr oedd ©u holl ddarpariadau dranoeth wedi dydd gẁyl. Buasai y lleidr i mewn cyn i'r drwe gael ei gau. Yr oedd Anu druan wedi ei dal yn gaeth dan iau llygredigaeth, ac er ei hanfon o'i chartref, dygai gorph y farwolaeth gyda hi, nes yr oedd ei bron yn liawn o wae diseibiant. Nid oedd gwawr y boreu yn ei ymlid ymaith, na thywyllwch y nos yo ei guddie o wydd ei llygad. Yr oedd ei chyf- lwr yn uu ofnadwy i ddyues ieuanc fod ynddo, -—dynes, yr hon nad oedd neb yn ei drwg-dybio, a rhinwedd morwynol yr hon gynt a fuasai y fath, fel mai prin y gallai hi ei hun gredu y gwirionedd ttm ei halogrwydd gresynus. Dan deimladau o'r fath hyu y treuliodd rhaî wythnosau yn nhŷ ei modryb, hebdderbyn boddhad oddiwrth un gwrth- ddrych yr edrychai ei llygaid arno, nac oddiwrth un hyfrydlais a darawai ar ei chlust. Nid oedd uu o Bynwyrau y corph yn gweini er ei chysur fel arferol, ac ni chafíai oddiwrth syndebau y meddwl, oad blinder a gofid. Nid oedd iddi nurhyw gyd- ymaith ond y gofid cudd. Ni ymadawai efe à hi am eiliad. Yr oedd yn ei dal yn gaeth pan yr hunai, yn cynhyrfu breuddwydion brawychus yn y»tod ei chwsg, a phau ddeäYöai, yr oedd ef yn breseuol fel angel dialedd. Ymdrechai modryb Ann Williams ei gwneud yn ddedwydd. Adroddai iddi chwedlau y rhai a ftllent wueuthurychwerthingaryu fwy chwerthin- Uyd, a chymerai hi i weled golygíëydd a allasent wneudy llawen yn llawenach. Ond yr oedd yr boll ymarferiadau hyn yn gwasgu ychwaneg o wermod i gwpan ydoedd yn rhy lawa o hono yn barod. Ymdrechai Ann gelu ei gwae, fel aderyn clwyfedig, yu tynu ei adeu dros y clwyf o'r hwn y gwaedai i forwoiaeth. Gwnai bab ymdrech x lethu yr ocheuaid, ac i sychu fiynonell y deigryn. Ond 08 attelid yr ochenaid dros y wefus, yr oedd fel cancer yn ysu y galou; ac os na adewid i'r deigryn wìychu y rudd, yr oedd fel llosgwy yu crebychu yr enaid â'i boethder. Er yn ilestr gwàti yr oedd yn llestr digofaint. Yu Brynllech, yr oedd tawelwch wedi ei ad- sefydlu, er fod ar bawb fwy neu lai o hiraeth am Ann. Yr oedd yr ystorm wedi gostegu, fel y gwel- wyd rhuthriadau o uchelwyut lawer gwaith cyn i'r cymylau ymdori i wlawio. Fel y pelydra yr haui cyu y gwlaw, felly cysurai Hugh a .Taue Wil- liams eu liunain eu bod wedi gwueud tro campus à Rhys Morris, uchelwr, o'r Brynuchel, ac wedi dial ei ddirrnyg arnynt hwy a'u mcrch mewn modd annysgwyiiadwy. Ac yr oedd Siou Dafydd, dyrnwr y Bryntichel, yn sisial yn ddistuw, iddo giywed Rhys Morris uchelwr yu siarad rhyngddo ag ef ei huu ar y mater, un diwrnod yn yr ysgubor, ac yndywedyd, fod yn lled ysmala ganddo i neb yn tuhlwyf Llan- ybadell anfou ei ferch ymailh rhag i'w fab rf eì chael. Ond pa un bynag a'i bod hyn yn wìr neu beidio, mae yn sicr fod Rhys Morris, uchelwr, wedi gostwg llawer ar ei gloch, a phlygu ychydig ar ei grib mewn perthynns i'r garwriaeth er ym- adawiad Ann Williams. Y'r oedd Morris y mab wedi troi yu fwy o yfwr, ac yu aros yn hwyrach yn y dafarn cyn myned adref nag y byddai ai ferol. Nid oeiid hyn yn boddio ei dad. ond piin y gallai wahardd y mwyniant hwn i'w etifedd, gan ei fod wedi gomedd pleser arall iddo mor ddiweddar. Bu Ann Williams yn hir beb ysgrifeuu at c-i thad a'i mani. Y'sygrifeuodd amryw lythyrau athrist ac ingol at ei chwaer, ond heb ddaugndd- oiiddi y cyflwr yroeddynddo. Yroedd ei haualhi- ogrwydd i wneuthur hyn yn faich gorlhrwin ar ei meddwl; oud yr oedd y gyfrinach euog, ddychryn- llyd, a gadwai yn ei myuwes, yn rby erchyll i'w dadguddio i fodryb na chwaer, i d.id na ìnam. O'r diwedd cafodd lythyr lied oerllyd oddiwrth ei mara, yu yr hwu, y dy wedid cryn lawer am ei Welsb Newspaper—pobÜBhed monthly.