Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Y CERBYD CERDDOROL PRIS PEDAIR CEINIOG. "CENWCH FAWL Ytf DDEALLÜS." PsALM XLVII. 7. « PA FODD V OALLAF ODDTEITHR I RlfW UN FV NGHVFARWYDI>0 ? " ACT. VIII. 31. RHIP4.] HYDREF, 1860. [Cyf. I, TRAETHAWD AR ELFENAU CERDDORIAETH. (Parhâd o tudalen \\.) V. Y RADDFA OSLEFOL (The Chromatic Scale.) Graddfa gelfyddydol, ac yn gynnwysedig o hau- neí tônau yn unig yw y raddfa oslefol. Ffurfir hi trwy ddefnyddio llonnodau, a lieddfnodau, i ranu tônau y raddfa drydonawl yn hanner tônau. Llon- nodau a ddefnyddir wrth esgyn; fel hyn,— í^^*^^^ Ac wrth ddisgyn defnyddir lleddfnodau; fel hyn,— P^^Siëäi Wrth esgyn, y mae o c i c lon, hanner tôn; o clon i d, hanner tôn ; o d i d lon, hanner tôn; o d lon i e, hanner tôn; o e \f hanner tôn, &c. Wrth ddisgyn, y mae o c\b, hanner tôn; ob\b lf>ddf hanner tón; o b leddfì a, hanner tôn; o a i a leddf hanner ton; o a leddfig, hanner tôn, &c. Gellir, yn yr un modd, wneyd pob graddfa dry- donawl, o saith cyfrwng, yn raddfa oslefol, o dileu- ddeg cyfrwng: neu, mewn geiriad arall, gellir gwneyd y raddfa naturiol, o buui tou a dau hauuer ton, yn inhob cywair a chyweirnod, yn raddfa gel- íÿddydol o ddeuddeg o hanner tònau, trwy ddef- nyddio llonnodau, wrth esgyn, a lleddfnodau, wrth ddisgyn, i ranu y tônau yn hanner tônau, í'el uchod. VI. CYFRYNGAU (Intewah) Wrth gyfrwng y meddylir, y pellder o'r naill nod i'r lla.ll. Rhifìr, a mesurir y cytryngau yn ol nifer y tfraddau, a'r hanuer tônau, a fyddo rhwngy ddau eithafnod, sef rhwng y nod isaf a'r uchaf'. Er ans- hraifft, y cyfrwng o eilfed sydd rhwng c a d; y cyf- rwntf o drydydd sydd rhwng c ag e; y cyfrwng o bedwerydd sydd rhwng c a.gf &c ; feì hyn,— TT -0^9- -O- Uusain. 2í*ed. 9)dd. txt. o- •O- ôed. xz jcr. -o ZE -O- Geá. -o- 7fed. -O- 8fed. -o- 9fed. -O lOfed. . Mae y cyfryngau yna yn eu ffurf naturìol, ond nid yn ỳ ffurf yna y defnyddir hwy bob araser. Y mae cyfansoddwyr yn amry wio y cyfryngau, ac yn cymmysgu y graddfäu, yn ol eu chwaeth, ac i ateb eu gwahanol ddybenion, yn eu cyfansoddiadau; ac y mae yn angenrheidiol i'r efrydydd cerddoroí fod yn hyddysg yn yr holl gyfryngau, acyn eu holl amry wiol foddau: heb hyny, ni all na chyfansoddi ei hunan, na defnyddio, yn briodol ac effeithiol, gyfansoddiadau awduron eraill chwaith. Nid dyma y lle priodol i dracthu ar ddefnyddiad y cyfryngau mewn cynghanedd; ond ein gorchwyl yn bresenol fydd rhóddi eglurhâd cyffredinol ar eu ffurfiad a'u dosbarthiad. Sylwed yr efrydydd, y gelwir y cyfryngau yn llon, lleddf gorlon, gorleddf perffaith, neu anmherffaith, yn ol eu natur, ac yn ol y nifer o hanner touau a fýdd rhwng y nod isaf â'r uchaf. Dyma angrheifftiau: — Eilfed Ueddf, yn cynnwys 1 hanner ton. ^fecr-'-pro -o 131 Eilfed llon, yn cynnwys 2 hanner ton. t/ -O TD' $O^Z ^ät Eilfed gorlon, yn cynnwys 3 hanner ton. ■ött^' ÌJTT-ö- frofrE Trydydd gorleddf, yn cynnwys 2 hanner ton. O- -o- o— ?g: