Cylchgronau Cymru

Y BEDYDDIWR. Crr. IV.] EBRILL, 1845. [Rmr. 40. ADDYSG CYFFREDINOL. Ma. Gol.—Dywedljr er jr amser gynt, gyda gradd tr* cbyfiawn o wirionedd, " Yr hyn tjdd yn waith pawb ni wneir gan neb." Bhaid i ryw un ei gymeryd mewn llaw yn flaenaf, yna y Ueill a ganlynant, ac o dipyn i btth gwelir y byd crwn cyfan yn fywyd o begwn i begwn. O herwydd ei fod yn orchwyl mor berthynol i mi a rhyw un arall, fe allai yr esgusodir fi, Olygydd mwyngu, am eich trafferthu â'r ysgrif hon wyf wedi ei danfon rhag ofn i bawb beidio, ac yn y gobaith y cewch lawer lawer yn rhagorach i ateb y dyben mewn golwg, cydweithio i greu bywyd yn fy nghyd- wladwyr yn gyffredinol, a maethu y bywyd sydd mewn neiUduolion yma a thrawarhyd froydd a bryniau Gwalia am roddi addysg »"r gemdi tydd ^n eodi yn dorf dirfion o'n hamgylch. Y mae gwybod y ffordd i effeithio yr amcan mewn golwg i'r perffeithrwydd dymunol yn orchwyl gorathronydd. Rhaid peidio llwfrhau er hyny, a ehynyg oreu y medrwn, gan obeithio, trwy y naill egniad ar ol y llall, gyrhaedd y pagwn yr ymgeisir ato. Y mae pob gradd yn galw am gynhyrf- ydd, a phob cynhyrfydd am gyfatebolrwydd 'r dosbarth a anerchir. Y mae y lluosog- rwydd o bob dosbarth yn feirw ary pwngc, yn berffaith ddideimlad, braidd yn an- nhreiddiol gan unrhyw reswm, hanesyn, na darlun a fedrir byth ei ddyfeisio. A oee rhai felly yn mhlith breintolion addysgiaetht y mae yn beryglus fod, 'íe lluoedd o honynt —yr hunanolion ag y mae ffortun wedi eu taflu i babelli dysg, yr hon yn ewyllysgar sydd wedi eu cynysgaeddu â'i nwyddau an- mhrisadwy; ond nid boddus ganddynt eu trosglwyddo i ereill gyda yr unrhyw ewy- llysgarwch. Dyma y dosbarth mwyaf dii- mygedig yn mhlith y teulu dynol, a thueddir j i i beidio ymdrafferthu ond ychydig gyda I Cy*. IV. hwynt. Bydded iddynt chwilio eu hunoin, adnabod eu hunain, a ífieíddio eu hunain. Ond y dosbarth wyf yn awr am eu banerch yw, y cyfryw ynt yn meddu ar freintiau dysg gyffrediu, ao yn gyfryw wladgarwyr ag sydd yn eu tynghedu i wneud «u heithaf i achosi ereill fwynhau yr unrhyw ragor- fraint. Y chwi, y rhal y mae rhinwèdijam rhagorach eich calonau wedi cadw draẅ y gorgoegni dirmygedig hwnw a balr i'w berchenog anffodus grynu rhag ofn i neb feddu cymaint o ddysg ag ef; y chwi, y rhai ydych wedi bod mor ffortunus a meddu rhieni digon galluog eu hamgylcbiadau i roddi i chwi radd ddigonol o ddytgeidiaath i'ch galluogi i osod geiriau yn nghyd i gyẁn*oddi brawddegau, i ddeall y gwa- haniaeth rhwng traethawd ag hanes, rhwng rheswm ag ysgrythyr, ac hyd y nod rhwng ysgrythyr ag ysgrythyr, a chysoni yr holl ysgrythyr ynghyd; y chwi, y rhai ydyoh wedi eich cyfarwyddo i ogod y ceiniogau ynghyd 1 wneuthur «wllt, a'í «ylltau i wneuthur punnoedd; yr wnaiau yn bwysi, a'r pwysi yn feini; y modfeddau yn droed- fedd, a'r troedfeddau yn llathèn; ycrwn yn driongl, a'r tiongl yn ysgwar. Y chwi, y rhai a fedrwch werthfawrogi dyegeidi&eth. Trwyddi yr ydych wedi eich galiuógi í ddeall ieithyddiaeth, rheaymegyddiaeth, cyfrifiaeth, pwysyddiaeth, a mesuryddiaeth. Yr ydych felly wedi eich addasu i lanw eich lle yn y graddau uchaf mewn cym- deithaa ddynol a chrefyddol, ac wedi llwyddo mewn masnach a meddiant. Nid oes heb yn aliuog i'ch twyllo, eich caetb- wasu, na'ch ysbellio o'ch biawnderau na'ch meddiannau yn ddiarwybod i chwi eich hunain. Mewn gair, atoch cbwì, y rhai ydych wedi eích galluogi, trwy y ddyög a feddwch, i sefyll yn eich rhan fel gwladydd- ion, fel masnachwjr, fel rhíeni, fel meibion a merched, fel meÌBtri a Míittresau»