Cylchgronau Cymru

lOlST.AJWPt, 1859. JSTODION BYWGIIAFFIADOL AM Y DIWEDDAR BAR.CH. JOHN EDWAIiDS. " Religious biographical litcrature is greatly appreeiated by Christians of' every name : nor can the general estimate in which it i's held be deemed erroneous."—Preface to Burmah's Great Mìssion- ary. Yn y Bedyddiwr am fìs Mai, 1856, ac efallai mewu cyhoeddiadau enwadol ereill, ymddangosodd ysgrif íer, gan y Parch. E. Evans, Dowlais, yn nghys- sylltiad marwolaeth gwrthddrych y nodíon hyn. "Digon tebyg," medd Mr. Evans, "y bydd i ryw un gym- meryd arno y gorchwyl o ysgrifenu cof- iant i'r brawd ymadawedig cyn bo hir." Ar ein dychweliad i wlad em genedig- aeth, dros ílwyddyn yn ol, oymhellwyd y gwaith hwn arnom gan amryw gyf- eillion parchus. Ysgrifenai y Parch. J. P. Williams, Blaeny waun : "Da genyf gael ar ddeall eich bed yn myned i ddwyn allan fywgraffiad o'ch anwyl dad ymadawedig ; mae yn wir deilwng," Credwn hyn; acyn ngwyneb teilyngdod y gwrthddryeh, teimlwn bryder nid bychan o berthynas i'n ymdrech hwn, am fod ein hanaddasrwydd i farnu ei gymmeriad eyhoeddus yn gorbwyso pob mantais a gawsom i sylwi ar ei gyssyllt- iadau teuluaidd. Heblaw hyn, gadaw- sotn gartref yn foreu ; ac wedi cynnifer o flynyddau a dreuliwyd genym yn mysg dyeithriaid, hawddgenymgydnabodnad y w argraffiadau boreu ein hoes yn fywiog neiliduol ar ein cof. Pa fodd bynag, nid J'dym heb wybod í'od ffrwyth ein llafur mewn dysgwyliad gan lawer, tra y uiae lluoedd yn Nghymru ae yn yr Amerig a garant ddarllen pa beth bynag a ysgrifenir mewn coífadwriaeth aai yr adnabyddus a'r lioiius John Edwards. Trachefn, yr oedd yr ymadawedig yn dal y fath gyssylltiadau â'r enwad y perthynai iddo am ysbaid ayos lianner cun mlynedd, f'el y mae gan yr enwad hawl arhyny o'i hanes eí sydd yn rano hanes y Bedyddwyr yn nghyfnod y bly- uyddau hyn. Fel yr oedd yn ddyn gweithgar, y mae hanes idd ei fywyd— Iíhif. 205.—Cyf. xvm. fel yr oedd yn ddyn cyhoeddus, yn un o "weríhfawr feibion Seion," ymaehanes ei fywyd o hwys ei gyhoeddi ac o werth ei gadw rhag syrthio i ebargonant, ie, o ■wcrih ei drosglwyddo yn ofalus i'r "genhedlaeth a ddêl." Ystyriaethau fel h\n a'n tueddant gredu mai ein "rhesyniol wasanaeth' ni—ein dyledswydd tuag atdad parchus yn gystal ag at enwad hofí'—ydyw ar- gymmeryd a'rgotchwyl, ac mai " gwell hwyr na hwyrach" i ni ei osod yn or- phenol o'n llaw. Buom yn hir ddysg^ý-yl am rai defnyddiau angenrheidiol i'n hysgrif, ie, rhai nad ydym wedi eu cael hyd heddyv>r. Gyda diolch yn fawr am yr hyn a gawsom, a gaiaru am golli dim allasai í'od o werth i ni, nid oes genym ond gwneyd y goreu o'r materials yn ein-meddiant. Dymunem gydnabod yn neillduol y Parchedigion E. Evans, Cefn- mawr; J. Prichard, Llangolleu; J. Hughes, Glynceiriog; 1). Jones, Ton- gwylilas; E. Evans, Dowlais; a W. lio- berts, Blaenau, yn nghyd â rhai nad ydynt yn y weinidogaetb, am hysbys- iadau y buont mor garedíg a;u gosod at ein gwasanaeth. Auicenir gwneyd yr ysgrif cyn íÿred ac mor gynnwysfawr ag y byddo modd : ac, osrhaid i ni wrth apolor/t/ am y dull y dcfnyddiwn ysgrifau y brodyr uchod, dynia ydyw cydweddiad dyfyniadau detholedig a'r cyi'ryw amcan. Öoniai un ac arali am y priodoldeb o argraíi'u coliant idd ei werthu ar ei ben ei hun, eith'r yn gyutaf, yr oedd yr ymadaM'edig wedi rhoddi gorchymyn caeth am beidio; ae, os gofynir ìheswm ychwanegol, nid yw amser ac amgylchiadau yr ysgrif- enydd yn caniatau iddo wneyd dim yn amgen nag a wneir yn brtseuoL' Cyr- haeddir ein holl ddymuniad trwy roddi i ddarllenwyr lluosog 'misolion Cymreig ein henwad gyfiousdra i edrych dros y coíion canlj'noí. Yr oedd John Edwards yn enedigol o bentref hardd Llangoilen, sir Dinbyeh, G. C, acyn unig bientyrn ei rieni, John