Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

GOLEUAD CYMRU. OFNWCH DDUW. ANRHYDEDDWCH Y BRENIN. Rhif. cxxxii.] HYDREF, 1829. [Llyfr VI. BYWGRAFFIAD. COFIANT AM MR. EDWARD ROBERTS, Trawsfynydd, Swydd Feirionydd. Edwabd Roberts ydoedd fab i Dyddynwr bychan, yn mhlwyf Trawsfynydd, o'r enw Robert Humphrey, i'r hwn yr oedd gair da gan bawb o'i gymydogion. Cafodd Edward ei fab ei ddysgu yn wehydd,amyrhwn yrhoddwn ychydig hanes. Treuliodd foreu ei ddyddiau yn ol rhedfa anian lygredig, ac ieuengctid yr oes yn oferedd ei fcddwl,.pryd nad oedd un math o addoliad ond yn y Llan yn unig; ac nid ocdd yn ei ddyddiau boreuaf, ond gloddesta, meddwi, a thori sabbothau; ac nid oedd ond ychydig yn gweled drwg yn yr arfcrion annynol hyn; nac yn sefyll am funud i gofio fod Duw a farna àr y ddaear. Daeth ar ei feddwl fyned i weled mwy o helyntion y byd, a dysgu ychwaneg ar ei grefft; dàeth ar ryw ddamwain neu gilydd-ìÿ Bala, a chafodd waith yno, a bu yno dalm o amser. Yr oedd ci Feistr yn arfer gwrando ar y Methodistiaid Calfinaidd. Ambell bregeth yn anaml oedd yn y Bala y pryd hyny. Byddai ei feistr yn ei çymhell yntau i fyned i'rcapel gyda ag ef, ond nid â'i ddim. "Wedi i'r teulu fyned i'r capel ryw amser, tarawodd arei feddwl fyned ar eu hol, i edrych pa beth oedd ganddynt. Nid ydoedd yn chwennych i neb ei weled yn myned yno, ac nid oedd am ym- ddangos yn gyhoedd yn yr Addol. iad: ond rliyfedd yw troadau olwynion penarglwyddiaeth a thrugaredd Duw, yr hwn y mae yn rhaid i'w gynghor scfyll, a'i ewyllys gael ei wneuthur. Ca- fodd ymweliad y tro hwn oddi- wrth Dduw, a'i dilynodd holl ddyddiau ei fywyd; aeth i'r gym- deithas ncillduol yn füan; a chafodd bob dcrbyniad ac am- geledd gan v brodyr. Ba yn Sir Ddinbychwedi hyn, ac yio- wasgu u'r cyfeillion yr ocdíîpa le bynag yr elai. Yr ocdd ei gymmydogaeth a'i berthynasan gartref yn ddwys ar ei feddwl^ a'i ewyllys yn fawr am iddynt glywed gaîr y bywyd. Yr oedd yn mcddwl yn gryf, ond iddynt glywed pregethu lesu o Naza- reth, nas gallasent lai na'i garu, a chredu ynddo. Daeth adref, a chafodd addcwid gan William EvaxtiteO'r Fedw arian, i ddyfod i bregethu ar fynydd gcr llaw Trawsfynydfl.:■ rhoddwyd y gair allan fod pregëth Sabboth y—ar y mynydd, casglçdd y gynunydog- aeth i'r Ue ; ychydig o haindden a gafwyd, eto bu'n dystiolaeth yn nghydwybodau rhai; ond ar ol darfod, erlidiasant yr ychydig broffeswyr a ddaeth yno, yn ddi- drugaredd, a churasant un o hon- ynt, yr hwn ni bu'n iach wedi hyny tra bu ar y ddaear. Cafodd ei frawd Robert Roberts ei du- eddu yn fuan at grefydd ar ei ol, a bu yn gynnaliwr mawri'r áchos yn Nhrawsfynydd, ac yn hardd-