Cylchgronau Cymru

Y GEINIOGWERTH. Sir Drefaìdwyn. Y màe edrych ar gynnydd teyrnas Crist yn hyfrydwch annhraeth- adwy i feddwl yr hwu sydd yn ei garu, ac fe ddichon nas gall dim weinyddu mwy o hyfrydwch. Y mae'r Ysbryd yn dyddanu yr eglwys, trwy argyhoeddi y byd; ac un llwybr i gael golwg ar'ei j chynnydd yw trwy gymharu y naill gyfnod â chyfnod arall, nou |trwv gymharu yr amserau a aeth heibio, a'r amser presennol. Y mae rhywiai yn gwaeddi yn barhäus, fod crefydd yn adfeilio— ìfod crefydd yn darfod. Pan yr ymdrechai dîacon parchus yn ddi- jweddar gael rhyw gyfnewidiad yn y dull o ddwyn rhyw ran o'r deyrnas ymlaen, dywedai, "mai oes y diwygiadau ywhon;" ond gwaedöai hen B——yn groch, "Oes yr adfeiliadau, oes y Siart- iaid,"&c. Y mae lkwer o son am ryw ddyddiau da a fu, fod y dyddiau o'r blaen yn well na'r dyddiau hyn, fod y pregethwyr a'r dîaconiaîd yn rhagori,fod y bobl ieuainc yn fwy sobr, &c. Gellid meddwl ax r-i, fod dfàpni wedi ei gladdu, neu o'r hyn lleiaf y cleddir pob rhinwedd gyda hwy. Y mae yn gweddu caniatäu gradd&u i hen bobl, canys y mae'r adfeiliad sydd yn eu natur yn peri iddynt edrych ar bob yeth yn adfeiliedig ; ond y mae clywcd dynion ieuainc yn siarad fel hyn, yn profi nad ydynt yn fawr mewn doethineb, neu ynte, eu bod yn myned yn hen cyn yr amser. Y mae'r dosbarth hwn yn cwyno eu hunaiu, a'r rhai a wrandawant arnynt, i lwfrdra a di- ffrwy thdra—y maent yn tueddu at ladd ysbryd y rhai sydd yn ym- 1 drech gyda chrefydd, ac y maent yn peri i eraül feddwl ou bod o | linach y Phariseaid, y rhjti a folent y prophwydi meirw. ac a laddent y rhai dtt. Y mae y cwynwyr hyn yn rhoi lle i gasglu fod gweitnrediadau crefydd yn wan iawn yn eu hysbrydoedd hwveu hunain; ac o gan- lyniad, ▼ maent yn casglu eu bod yr un fath yn ysbrydoedd pawb eraill. Y mae yn wirionedd nad yw crefydè yn cael ei gweithio ymlaen yn hollol yn yr un dull ag yn y dyddiau gynt. Md yw gweithrediadau yr Ysbryd yn ymddangos moi nerthol; ac fe ddichoa wediigrefyddgaeleisöfydlu,ac i ddynion gydnabod ei gwirionedd, nad oes genym le i ddysgwyl am gyffelyb weithrediadau; ond y ^a* yn eglur fod crefydd mewn modd dystaw yn myned rhagddi, a° yn profi trwy ffrwythau ei bod o'r un rhyw a'r un a gynnjrobid trwj'r nerthoedd y cyfeiriwyd atynt. Y mae teyrnas Orist yn y deugain, îe yn y deng mlynedd ar hugain diweddaf, wedi ennill ílawer o dir ymhlith y Cymry, yn y partham *Mtài Iióegr o swydd Drefaldwyn. Y mae yn eglur yr ystyrir y Mai, JŵfíO.]