Cylchgronau Cymru

4&t*frt « üc&yfcì»^»' Rhif. G5.] MAI, 1832. [Cyf. VI. COFIANT V DIWEDDÂB. BA£LCKE2*XG IWIS XiSWZS, Gweinidog y Bedyddwyr yu Wauuglyudaf, Swydd Gaerfyrddiu. Ein hanwyl frawd ymadawedig, i oedd fab John a Sarah Lewis o ben- j tref Llansadwrn, swydd Gaerfyrddin, ! y rhai a gynnaliasant eu hunain wrth j gadw tafarn. Nid oedd ei dad yn aelod gydag un enwad crefyddol; ond yr oedd ei fam yn aelod gyda'r Trefnyddion Calfinaidd. Lewis Lewis oedd unig fab ei rieni, a chanddo bedair ehwaer; dwy o ba rai oeddynt ! yn aelodau gyda'r Trefnyddion Cal- j finaidd, ac un gyda'r Bedyddwyr. Ganwyd Lewis Lewis yn mis Ebrill, yn y flwyddyn 1770, yn y pentref uch- od, a dygwyd ef i fynu yn yr un lle. Cafodd ychydig o ddysgeidiaeth yn y gymmydogaeth lle yr oedd; eithr ni chafoddy trainto gael ei ddwyn i fynu mewn Athrofa: ond er hyny çafodd y rhagorfraint annhraethol o fyn- ed yn ieuangc i ysgol y dysgawdwr a'r athraw goreu, sef yr árglwydd Iesu Grist. O fawr ddaioni Duw, tueddwyd ef at grefydd pan oedd yn agos a bod yn bedair ar bymtheg oed ; ac yn fuau ar ol cael arwyddion o gyf- newidiad yn ei gyflwr, bedyddiwyd ef ar broíìes o'i flydd gan y Pareh. Tini- othy Thomas, Aberduar, yn Waun- glyndaf; yn mha le yr ymddygodd fel Cristion da amrai flynyddau: ac ni roddodd achos i'w hên frodyr a'i gyf- eillion wylo deigrau o'i herwydd ; cûnys yr oedd, nid yn unig yn gwy- bod yr ysgrythyr lân o'i ieuengctyd, ond hefyd, yn ol pob arwyddion, wedi teimlo a phrofì ei hawdurdod ar ei galon; fel yr oedd H'yrdd crefydd yn hyfrydwch iddo, a'i holl Iwybrau yn heddwch; fel y gellir dywedyd, mai fhy anaml y ceir proffeswyr ieuaingc y,J ymddwynmor hardd atheilwngo'r efengyj ag yr ymddygodd gwrthddrych ein Cofiant prescnnol, pan yn mlodau ei ddyddiau. Galiwn ychwanegu, Cyf, VI gyda mawr hyfrydwch a Ilawenydd, iddo barhau felly hefyd trwy ystod ei fywyd; ac yn hyn yr oedd yu ang- hraitì't neillduol i ereill. Ymddangosaiynddo arwyddion, nid yn unig o dduwioldeb a gwir grefydd, ond o ddawn a thalentau cymhwys i bregethü yr et'engyl—yr iachawdwr- iaeth fawr, i'w gydgreaduriaid; at y gwaith pwysig hwn cymhellwyd ef yn daer gan ei frodyr; ac felly, rhwng cymhelliadau tumewnol oddiwrth yr Arglwydd, ac annogaethau allanol oddiwrth yr eglwys, efe a benderfyn- odd, yn nerth ei Dduw, gyda llawer o ofn a dychryn, i ymosod ar y gwaith o gyhoeddi y newyddion da olawenydd mawr i ereill. Dechreuodd sefyll ar y muriau yn mhen tair blynedd wedi iddo gael ei fedyddio, pan oedd yn 22ain oed. Fel dyn, yr oedd yn fwynaidd a serchog o ran ei dymher; fel proffes- wr yr oedd yn ostyngedig a hawdd ei drin, yn fawr dros gadw undeb yr ys- pryd yn nghwlwm tangnefedd; ac, fel pregethwr yr oedd o gyuneddfau cytì'redin, ond yn wlithog a melus ei ddawn—yn debyg i Apolos, yn dyfr- hau. Cadwai Grist a'i aberth yn wastad o ílaen ei olwg wrth bre- gethu: ac ymdrechai gaeJ meddyliau. a cîialonau ei wrandawwyr at yr un canolbwynt. Athrawiaeth rhad ras a gyhoeddai ; rhwymedjgaeth.au y cre- adur i'w Greawdwr a fynegai; a'i ddyledswyddau efengylaidd a gyf- lawnai, er gogoniant yr hwn a'i galw- oddjO dywyllwch i'w ryfeddol oleuni ef. Yn mhen oddeutu deg o flynyddau wedi iddo ddechreu pregethu, cafodd alwad i fod yn fugail ar eglwys Waunglyndaf; cydsyniodd â'r alwad, ac urddwyd ef i gyflawn waith y wei- 17