Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

&RSLUL Y ISJGIJY 1>I>WY« #HIF. 105.] MEDI, 1835. [Cyf. IX. GWELED YN CAEL EI tfSTYRIED FEL CYFRWNG GWYBODAETH A MWYNHAD. ■wt Moddion y mae Awdwr doeth ac ■*• haelionns ein hodoliaeth wedi en rhoddi i ni er trosglwyddo ein meddyliau y naill i'r llall, i sugno gwyhodaeth a chysur, ac i ddiogeln llesiant penaf ein rhywogaeth, ydynt wrthrjjẂau bywiog i ■ ymchwil a myfyrdod. ^Jnhlith eraillf ein synwyrau a alwant am sylw neillduol. Y maent wedi eu gweu mewn modd dir- gelaidd trwy ein cyfansoddiad sylweddol, acyncyfatebyr amgylchiadau amrywiog yr ydym wedi ein gosod ynddynt, a'r sefyllfa a lanwn ymhlith creaduriaid Duw. Ac er, pan y dyrchafwn eín golwg i fynn i'r nefoedd gan rhifb y sêr, pan cym- mharom ein bychandra wrth fawredd a dysgleirdeb y bodau a reoleiddiant y dydd . a'r nos, ein bod yn cael ein harwain i ofyn,"beth ywdyni ti feddwlçm dano ?" eto, pan ystyriom yr undeb_ dirgelaidd sydd rhwng ysbryd a sylwedd, parhad bywyd yn ein corff drwy offeryngarwch ymborth, amrywiol ddybenion bywyd, ac offerynau tyner y synwyrau, yr ydym yn cael ein cynhyrfu i waeddi gyda yr un person nodedig ag yr ydym wedi mab- wysiadn ei olygiad yn flaeno'rol, "Ofnad- wy a rhyfedd y'm gwnaed." Ein golwg a lanwa sefyllfa bwysig ym- ein synwyrau eraill; ac y mae yn ( Wir werthfàwr, nid yn unig herwydd y chwanega at harddwch y ddelw y gwelodd y Bod dwyfol yn addas gosoddyn ynddi, W»í hefyd herwydd ei ddefnyddioldeb mewn cyfleu gwybodaeth i'r Cyf. IX. hlith mawr meddwl, a chynhyrfu y teimladau hyny a roddant iddoyr hyfrydwch mwyaf. Nid yw yn mwriad ysgrifenydd y Hin- ellan hyn i eglurhau priodoliaethau na- turiolyr offeryn trwy yr hwn y gwelwn y gwrthrychau a'n hamgylchynant. Nid yw yn bwriadu chwilio i'r achos ein bod yn gweled gwrthrychau yn unigol er â dau lygad, ymhob un o ba rai y mae arlun neu ddelw wahanol o wrthrychau dàn ein sylw uniongyrchol; nac i ddarlun- ioygallutrwy yr hwn yr ymeanga neu yr ymgauacanwyll y llygad ei hun, yn ol graddau y grym a'r dysgleirdeb a fedd- iannay goleuni pan yn cyrhaedd ati;— nis gallwn oddef sylldremu ar yr haul- jfpen ar ddiwrnod digwmwl, dallir a threchir ni gan y pelydrau gorddysglaer: ac y mae yn brawfiadol, hyd y nod mewn goleuni gwanaeh fod y ganwyll yn ymgyf- yngu hyd nes y byddo yn fychan iawn. Ymagora hi yn ol y graddau y Ueiha y goleuni, neu fely symudir y Hygad allan o'rgoleuni; ac, fe ddichon, pe medrem ganfod, y caem allan fod, mewn ystafell dywyll,neu yn y maes ar noswaith dyw- yll, y ganwyll wedi ymagor nes Ilanw y cylch arwynebol neu ymddangosiadol. Ac nid yw yn ei amcanbresennol i edrych paham y canfyddwn wrthrychau yn syth, tra y mae yn amlwg fodyr arlun o honynt yn cael ei wrthdroi ar y sylwedd dysglaer trawsarluniawl. Yr anhawserau hyn yn aẃr a adawn ar y neilldu, gan sylwi y gwasanaethant i ddangos gwendid ein :î3