Cylchgronau Cymru

OBEAL Y BS21>Y»»WYII. Rhif. 127.] GORPHENHAF, 1837. [Cyf. XI. COFIANT HUaH WILLIAMS, BODWYN, GWEINIDOG YR EPENGYL YN MON. "Í/"N hancsyddiaelh holl genedloedd y byd, ymddengys fod yn reddfol i'r incddwl dynol i ddyniuno cadw mewn coífadwriaeth enwan ei hynafiaid; ac nad ydy w yr ysgrylhyr yn gwahardd yr arwydd íiwii o barch a ddymuna y by w ei ddangos i goífadwriaeth y ,marw, a ymddengys oddiwrth yr ystyriaeth fod rhanau o'r dwyfol ddatguddiad yn gynnwysedig mewn bywgraffiadau; lle hefyd y gosodir allan yn ddilen rinweddau a gwendidau y gwrtbrychau. Y blaenaf, er siamplan o annogaeth i eraill i'w hefelychu, a'r olaf, er siampl o rybydd i eraill, i'w gochelyd. H. Wiluams, gwrthrych y Cofiant hwn, a aned ynmis Chwefror, yflwyddyn 1764, yn Llwyn-yr-arth, Llanbabo, (Môn). Enw- au ei rieni oedd Richard ac Ellinor Wil- liams. Nid wyf yn gwybod am ddim 0 werth ei uòdi yma a gymmerodd le yn moreu ei ddyddiau, yn amgen nag y byddai ar brydiau dan argraffiadau dwys am angan, barn, a thragywyddoldeb; hyn a'i cynhyrfai yn fynych i Icfain am dru- garedd Duw i'w enaid, a hyny tra yn y tywyllwch am Iwybr Dnw i dmgarhau wrth bechadur. I>an o gylch ugain mlwydd oed priod- odd â Rose, merch Thomas Roberts, Ty'n- y-llan, Heneglwys, (Môn). Yn fuan ar 01 hyny deffrowyd ei feddwl i ystyriaeth o'i rwymau i broffesu crefydd Crist,athyb- iodd wnenthur ei gartref yn eglwys yr €yf.XI. Anymddibynwyr oedd yn y gymmydog- aeth, dan ofal un Mr. Jones; ond am mai y Testament Newydd yn nnig oedd llyfr ei gredo, methodd a chymmodi ei feddwl a derbyn aelodaeth efo y cymundeb hwn. Aeth at Mr. Jones, y gweinidog, adywed- odd ei fod yn gweled yn amlwg yn y Testaraent. Newydd mai Baptist oedd Mab Duw, ac mai IJaptist y dylasai yntau hefyd fbd. Ni chynnygiodd Mr. Jones ei ddyrysu, ond annogodd ef yn garedig i fyned ac uno efo yr ychydig Fedyddwyr oedd yn addoli yn Ebeneser, Llangefni; (yr unig eglwys fechan berthynol i'r Bed- yddwyr y pryd hwn yn Món,) yn ddioed efe a aeth. Bedyddiwyd ef a'i wraig ar broffes o'u ffydd gan y brawd D. Davies, Felinfoel. Yn fuan wedi hyn aethant i fyw i Landdaniel, (Môn): dechreuwyd pregethu yn eu tý. (Yn awr y mae gan y Bedyddwyr addoldŷ yn y gymmydog- aeth hon er ys blyneddan). Yn ol aros yno am dair blynedd, symudasant i Ben- y-graig, Llanrhyddlad, (Môn); yno hefyd dechreuwyd pregethu yn en tŷ. Mae gan y Bedyddwyr addoldy yn y gymmydog- aeth hon heíyd yn awr er ys blyneddau. Tra yn Pen-y-graig, cydsyniodd H. W. ag annogaelh ei frodyr i ddecbreu pregethu; yr byn a wnai fynychaf yn ei dý ei hun yn awr, ond mewn manau eraill yn achlysur- ol. Yn mhen o gylch pumin mlynedd eto symudasant i Garrog, (Môn). Yma hefyd 24—25