Cylchgronau Cymru

" Hir-hoedl sydd j-n ei llaw drìonu lii; ao j-n ei llaw aswy y mae cyfoeth a gogoniant."—Solomon. Rhif. 13.] CHWEFROR, 1839. [Pris Ceiniog. DYBENION Y GYMDEITHAS DDIR- WESTOL. Mak yn weddus i'n cyfeillion Dirwestol gofio fod y Dirwestwr yn myned iddwy- law dosparth o ddarllenwyr, y rhai, er eu bod yn ddeaJlus a synwyrol mewn pethau ereill, ydynt hollol anwybodus oegwyddor- ion y Gymdeithas Ddirwestol; yn ngwyneb hyn gweb'r y priodoldeb o gyfeirio erthygl yn awr ac, yn y man at y dosparth hwn, ag a fyddo yn tuedriu isyrnud yr atiwybodaeth a'r rhagfarn sydd yn ffỳnu mor gyffredin yn mhlith ein cyfeilnon. Mae y rhan fwyaf yn mhob congl o'r wlad yn gwybod rliywbeth am egwyddorion y gymdeitbas, gwelant y dirwestwyr megys prenau yn rhodio ; maent yn camddeall ac yn cam- ddarlunio dirwostwyr a dii westiaeth ; tybir gan rai nad ydy w y Cymdeithasau Dirwestol ond tyrfa wedi ei chyfansoddi o ddau ddos- parth: y cyntaf, wedi ei wneyd i fynu o feddwon wedi colli pob rheolaeth a lly wod- raeth arnynt eu hunain, ac yn ymrwymo o anghenrheidrwydd i arwyddo yr ardystiad dirwestol fel eu nhoddfa olaf; a'rail adyb- iant fod wedi ei gyfansoddi o ryw ychydig o symlyniaid penboeth,y rhai a ymbalfalant mewn gau Iwybr i wneyd lles, ac i ddyfod i sylw y wlad, ac er dangos eu hunain yn fwy cyfiawn a duwiol nà'u cymmydogion,ewyll- ysgar ymwadant â bendithion. Y rhai a farnant fel hyn a dybiant y gymdeithas yn debyg i yspytty mawr, ac addas iawn er derbyn hen feddwon wedi ymwylltio yn rhwymyn meddwdod, ynghyd â rhywrai Uoerig-grefyddol, ond bod i bob dyn yn y meddiant o'i synwyrau a'i iechyd i'w goch- elyd. Tebyg i hyna yw y tybian a goleddir gan lawcr am y gymdeithas ; ond hysbyswn y cyfryw nad cymdeithas wedi ei gwneyd i fynu o rai a fuont yn feddwon ydyw. Mae yn wir ein bod yn aml yn ymfi'rostio—ac ymffiostiwn etto—forl llawer yn ein plith wedi eu hachub o safn dystryw; gwir yw ein bod yn son am y cyfryw fel prawfiadau o effeitbiolaeth egwyddorion Dirwestol ; ond nid ydynt hwy mewn cymhaiiaeth i'r rhelyw ond megys 1 i 20. Mae y rhai a dybiant mai cymdeithas o hen feddwon di- wygiedig yw, yn anwybodus o'r ffaith fod di- wygiad y fath gymeriadau gwedi ei ystyried yn annicboìiadwy. Ond llawen geuym yw rneddwl eu bod wedi eamsynied yn hyny ; ond prawf hyn mai dynion sobr a sylfaen- asant y gymdeithas, ac nid meddwon. Ereill a syrthiant i gamsynied cynddrwg á'r lla.ll: pan ofynir iddynt am eu dylanwad a'u nawdd gyda'r gymdeithas, a atebant,— " Y mae yn sefydliad hynod o dda i'r medd- wyn, ond nid wyf fi yn arfer meddwi. ac felly nid wyf yn gweled y dylaswn i uno á hi," gan lwyr anghofio fod defnyddio y gwlybyroedd hyn i raddau cymhedrol wedi arwain miloedd i lynclyn meddwdod. A phan y mae arferiad o'r dyfroedd tanllyd yma yn dwyn y fath niwed, nid yw yn gwneyd un lles i wrthbwyso hyny—nid yw yn maethu y corfl'—nid yw yn adgyfnerthu y galluoedd eneidiol—nid yw yn diogelu rhag afiechyd, ac nid yw yn cynnorthwjo neb i fyned drwy waith caled. Gan hyny gwel yr ystyriol nad oes dim a etyb y dyben ond llwyr-ymwrthodiad â phob diodydd meddwol. Gwyddom fod llawer sydd heb unoyn amheu defnyddioldeb y gymdeithas gyda golwg arnynt eu hunain, ond etto mae fleithiau wedi cymmeryd lle yn eu cym- mydogaethau, o rlaen eu llygaid, sydd yn profi defnyddioldeb y gymc'eithas tuhwnt i un amheuaeth. Nid yw y gymdeithas wedi ei sefydlu yn un nian, heb ei bod yn dwyn fl'rwythau o'i Hes yn dra buan. Ac hefyd, gellír dweyd fod y dynion cymhcdrol sydd wedi uno â ni yn tvstio eu bod vn llawer