Cylchgronau Cymru

fctt ÛUOGLOTT MEÖICAL ADVISEK: Feb.—Chwep. 1829. [Riiif. 2. Human Meäicine.—Medàyginiaeth JDynawL ẂHE AISL* V3Et AWTE. P'OMMON, or Atmospherical Air, is a colourless, transparent, compressible, íp elastic fluid ; aná it is of very great ^portance, whether w.e consider its ap- «ication asia remedial agent iri diseases, <-r íts effects on the. whole kingdom of ^imated nature. It is the medium through Hich we breathe, and without ẅhich we '•anuot exist. •»/- • Tíie great fluidity of air is manifest from Hie farility with which bodies traverse it, H also in the propagation of, and 'the easy "*Otiveyance whieh it affords to, souuds, "dours, and all effìtwa and einanations •%t escape from bodies. The weight or gravity of the air is a feroperty belonging to it as a body; for &*9vity is a property essential to matter, t>or at leasta property found in all bodies. Ppî can be weighed lik& any other body: NA vessel jtftill of common air, is found, ^y a nice balance, to weigh môre than ^hen the air is exhausted from it; and "»e effect is proportionably more sensible ^the vessel weighed be full of co.ndensed m* and more still 'if it be weighed in a *ícéiver void of air. Air was, for many ages, *considcred as a "iftiple, homogeneous, flnid ; aud it was ''ot till towárds the end of thc last céntury "-'la.t it was found to be a compound ^bstance, by Drs. Piiestly and Bläke, ^essrs. Cavendish, Lavoisier, Fourcroy, $fe» - ' Ifair will be analysed, lOOpartsofit *% be found to consist of~ Oxygen................. 21 . Nitrogen...............77,5 Aqueous Vapour ........ 1,42 CarboniC Acid.......... ,08 _ ,:" 100,00 Jk WYR gyffredin, neu gylcbynol, sydd •**• lifai diliw, tryloyw, cýwasgadwy, aç hydwyth; ac y mae o'r pwys mwyaf, pa un a ystyriom ei chymhwysiad fel cyf* ryhgai meddygawl meẅn dolurian, neti ej heffeithiau ar yr hóll fyd o anian fywyd* awl. Hi yw y cyfrwng trwy ba un yr anadlwn, ac heb yr hwn nis gallwn fod- oll. JHylifedd mawr yr aẁyr sydd yn amlwg oddiwrth y rhwýddineb gyda pha nn y treiddia cyrff hi, fel hefyd yn y peiriad o, a'r arweddiad hawdd a rodda i, seinian, sawyrau, a phob mŵs ac hedion a gyibd- ant òddiwrth bethau. Pẅysigrwydd. neu obwysedd yr awyr sydd gynneddf berthynol iddi fel sylwedd; canys y mae gobywysedd yn gynrieddf hanfodol i ddefnydd,—;neu oleiaf yn gynr- neddf a geir mewn pob sylwedd:—Llestr ýri llawn o awyr gyffredin, a geir, trwy fan- tol gywir, yn pwyso mwy nâ phan íyddo yr awyr wedi ei chymmeryd o honaw; ac y n>ae yr effaith mewn cyfartalwch yn fwy teimladwy os bydd y llestryn llawn o awyr dewychedig, a mwy fyth os pwysir ef mewn derbyniedydd gwâg o awj'i*. Awyr, dros lawer o oésoedd, a ystyrid fel Hifai anghyfansawdd, cyfunryw; ac ni ddadguddiwyd hyd oddeutu diwedd y gan- rif ddiweddaf, ei bod yn sylwedd cyfan- soddedig, gan Drd. Priestley a Blàke, y Meistriaid Cavendish, Layoisier, Fourcroy, &C , ! . • .■ ,i ■■■ Qs dosrenir awyr, 100 rhan 0 houi a geir yn gynnwysedig O'— Ufelai................;. 21 Halai .-----'.............77,5 Tai th dyfraidd .......... 1,42 Suraetli golosgaidd ...... ,0$ / ioo,üo. :