Cylchgronau Cymru

Y DIWYGIWR. líniF. -270.] CHWEFROR, 1858. [Of. XXIII. JOHN BUNYAN. [PAHHAD 0 TU-DAL. 10.] GAN DAVID REES, LLANELLI. Wedi dychwelyd o'r Hogyn dibris pedair ar bymtheg oed o'r rhyfel, me- ddyliodd yn fuan mai buddiol fuasai iddo gymeryd gwraig; ac nid cynt y tarawodd hyny yn ei ben nag yr aeth i garu—a charwr iawn oedd ef. Yr oedd gyda hyn, fel pob^peth arall, ar ei eithaf—taflai ei holl enaidcyDes i'r gorchwyl, feí y carodd mewn ychydig iawn o amseri ben-ysgafndid. Yr oedd ei galon wedi Ilyncu ei ben, a'i serchiadau wedi trechu ei reswm o ddigon. Nis gallasai efe, fel yr hen Ianciau sychaidd a diserch, na fedra sant garu erioed, gyfrif, amcanu, a bwrw golwg ar bethau o'i flaen, a gofyn faint aiff i ddodrefnu tŷ—a pha swm fydd yn ddigon i'w gadw wedi hyny —-faint o blant fydd i mi, a pha faint aiff i gadw pob plentyn—ac o ba le y daw y modd i mi dalu fy ffordd ? a chant a mil o bethau a ddarswynir gan eu dychymygion ffrwythlon i fyny o'u calonau oerllyd ac annghynes eu hunain. Yr oedd ei galon ef mor wresog, a'i deimladau mor angherddol, fel nad oedd un ystyriaeth o briodoldeb neu anmhriodoldeb y cam oedd oddeutu roddi, yn cael dyfod ar ei gyfil ef am fynyd awr. Yr oedd yn ogyffelyb i'r hogyn hwnw yn y dref hon, a arholid gan hen lanc hunanaidd na fedrodd deimlo dros arall erioed,—na allasai glywed ar ei galon i ranu tamaid â neb, na rhoddi ei serch ar un gwrthrych ond ei hunan; yn y dull canlynol:—" Wil, yi wyf yn clywed dy fod di yn myned i briodi: gallwn feddwl ei bod yn ddigon cynar i ti a Shân hefyd, nid oes un o honoch allan o'ch degau eto—ai gwir yw hyn Wil ?" 4< Ië, Shon Basset," oedd yr ateb. 'Wel, wel, beth wyt yn feddwl wneud wedi hyny, braidd yr ydwyt yn gallu enill bwyd i ti dy hun, ac o ran dillad nid annhebyg i aderyn wyt, heb íagu pluf, y maent yn hynod brin ; ac y raae Shân yr un fath—a pha fodd yr ydych yn meddwl talu ardreth tŷ, a threuliau ereill, a magu teulu o hlant ? « O (meddai Wil), dim ond trusto i'r drefn fawr." " A pheth yw hono debygech chwi ? (atebai Shon Basset,) y Plwyf i chi." Yr oedd yn amlwg iawn i gyfoedion Eurych Elstow, nad oedd ganddo un arweinydd yu y CaQi pwysig hwn, ond teimlad cryf. A phrin y gallaf feddwl fod neb yn das i briodi fyddo yn athronyddu, yn go-dybio, ac yn mesur a phwyso y anlyniadau—Cariad ddylai fod wrth y lliw, yr hwn sydd gryf fel angeu, i e yll wrth y canLyniadau, a myned trwy anhawsderau dan gânu, Nid oedd gan John, na'i wraig, ddim i osod mewn tý, nag un rag-olwg am fodd i eyrbaedd hyny. Yr unig gynnysgaeth a gafodd gyda ei wraig oedd dau Ond°renW UFfordd amlwS l'T nef»" ac "Ymarferiad o Dduwioldeb." o f h^ u10' annarDodus oedtl ef a>i wraig ar gyfer priodi, trodd y tro allaa gad î .annnraetnt)1 id<í° ef« Teimlodd ei hun yn fwy rhwymedig i ym- waitîi rtn ganapiau a chwmniau drwg, ac i ymroddi yn mwy hollol i'w • Ac fel gwraig dda a theilwng o ymddiriedaeth ei gŵr, cynilai Mrs.