Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Y DIWYGIWR. Rhif. 277.] HYDREF, 1858. [Cyf. XXII (í Dylcdswydd Rhiciii i Fcdyddio cn Pìant, a Dylcdswydd yr Eglwys at y Bcdyddiedigion V OÉRBtNlWYD tri Thraetbawd gyda'r flus-enwau lorwerth, Owain,ac Irjon. Mae Ior.werth yn treulio rtwy ran o dair, o Ipiaf, o'i ysgrif hirfailh i ddangos " Rhyfyg, Hunanoldeb, ae Anysgrythyroldeb njT-fedyddio gan Fedyddwyr a Mormoniaid. Pa mor dda bynag y tybia ei fod wpdi ysgrifenu, y mao yn rhwym o addef nad yw wpdi ysgrifenu at Destun y Wobr. Ac hebìaw liyny, gall credu iiad yw «eiriau hirion ac anghynefin, ar ol ei holl drafì'erth i'w «rynhoi, yn gymhorth yn y byd i dttangns drychfeddwl da, pan y mae dignn o'u byrach a'u heglurach wrth law. Maentyn gymhorth wcithiau i guddio diffyg drychfeddyliau rhag rhyw fath o ddarllenwyr agwrandawyr; ac felly yr nmcanwyd hwy, debygwn, gan Iorwerlh yma. Mae yn sillebu yn wallus iawn, ac yn dan^os nad jw wedi dychymvgu foddlm gwahaniaeth pa un ni « neu i osorìir yn derfyniad perwyddiaid yn y modd nnnherfynol, gan ysgrifeiu cropsn, torn, credj', yn llyfn ei wala, yn lle croest', tori, credu. Y mae wrthhyn yn troi o'r neilldu reol a gydnabyddid gan Ieithwyr mor fore, o leiaf, ag amser Dr. DaTÌes, o Trallwyd (Gwel ei Ram. Cymr. tn-dal. 94, a gyh'oeddwyd 1621). Cynghorwn ef, os yw yn iruano, i ddarllen rhyw lyfrau yn trapthu »r y Gymraeg, a rhyw lyfrau da yn y Gymraeg, er ei allooüi i ddeall ei neillduolion, ac ifod yn fwy o feistr arni ynei chyliawnder a'i llithrigrwydd. Owain sydd wedi ysgrifenu fanylaf, o ran purdeb ac ystwythdor iaith; ond y mae Irfon yn dan- ros ei fod yn fwy gafaelgar ar y Pwnc nag ef; a chan mai dryohfeddyliau ar y testun gosodedig y w y peth pwysicaf, er nad yw y pethau ereill yn duibwys, mae ysgrif /rfon yn rhagori ar eiddo Otcain o ildigon. Nid yw ysgrif lorwerth yn deilwng i'w chymharu ag un o howynt er ei hod oyhyd â'r ddwy. Credaf fod lorwerth ac Owain yn amrieus o'u llwyddiant ean y gofal gymerasant i gyfar- wyddo pa fodd i ddychwelyd cu hysgrifau os byddent yn aflwyddianus, Dyohwelir ysgrifau pob un o honynt i'r Llythyrdy a nododd. VV. Tiiomas, Iìwlchncwtjdd. Mae wedi bod yn destun dadl or ys amser maith bellach, pa un a ddylai plant gael eu bedyddio neu beidio. Dywed y naill blaid nad oos rlim yn f'wy rhesymo! ac ysgrythyrol na bedyddio babanod; tra y taera y blaid arall nad oes dim yn fwy ynf'yd ac anysgrythyrol. Mao yn amlwg fod y naill blaid nou y llall yn camddeall a cham-ddeongli yr Ysgrythyr yn ddirfawr. Folly, rliaid penderf'ynu y pwnc drwy gyfeirio at hanrsyr eglwys. Cyduna y ddwy blaid fod Tertullian, yr hwn oedd yn byw tua chan mlynedd wedi aniser yr Apostolion, yn cyfeirio at fedydd plant, fel peth arferedig yn ei amser ef; ac y mae yn amlwg nad yw Tertullian yn son am dano fel arfer- iad newydd, ond fel peth oedd yn gyffredin yn ei ddyddiau ef. Diau y buasai yn siarad mewn iaith wahanol iawn pe. bnasái yr arferiad o fedyddio plant yn beth newydd a dyeithr, yn gymaint a'i fod ef braidd yn meddwl y btiasai yn well peidio bedyddio babanod. Pa beth mwy effeithiol er enill ei bwnc nag i Tertullian ddywedyd nad oedd bedydd plant ond arferiad a godwyd wedi amser yr Apostolion. Buasai dweyd hyny, os oedd yn ffaith, yn llawer mwy effeithíol na'i holl resymau ef yn erbyn yr arferiad ; eto, nid yw Tertullian yn cynyg ar y dull hwn o ymrcsymu. Fel hyn, yr ydym ar unwaith o fewn can mlynedd i amser yr apostolion, ac o ran hyny, lawer yn nes, er na allwn fentro dweyci faint, ac i ni aros gyda Tertullian. Mae írenaaus hefyd, ddeugain mlyncdd cyn amser Tertullian, yn gosod babanod ar yr un tir a dynion mewn oed i gael iechydwriaeth trwy Grist, neu yn tedyngu eu bedyddio, os drallir y gair renascuntur fel yn arwyddo bedydd- l0, dros yr hyn mae rhesymau cryfion. Fel hyn, yr ydyrn yn dyfod o fewn oesgŵr i ddyddiau yr apostolion. A dywed Justyn Martyr, tua deugain ndynedd wedi amser yr apostolion, fod yn ei amser ef, rai yn aros heb wrth- 38