Cylchgronau Cymru

Y DIWYGIWR. Rhip. -2'J6j MAI, 1860. [.Cyf. XXV. OFERGÖELION GAN Y PARCII. T. ÜAYIES, LLANDILO. ^Purhad o'r Rhifyn diweddaf.) Wedi bod o honom mewn gwahanol fanau, ac edrych ar wahanol arferion a defudau cysylltiedig à gwyliau ac à dyddiau, cawn yn awr sylwi ychydig ar Ofergoeliony Cymry. Mae y maes hwn yn doreithiog o bethau rhyfedd. Ymay cyfarfyddwn a Ffon St Curig, Ffynonau St. Dwyawen, St. Maddern» St. Gwenfrewi, a St. Elian. Llech!afar Tyddewi, Maen Morddwyd Mon, ac Eryr yr Eryri, ydynt yo yr un maes Gellir byw heb hîn-wydr yn y rhanbarth hwn ; oblejîid y mae ysgogiadau y eŵn, y cathod, yr adar, y moch, y ceffylau, yn dangos tywydd i'r manylrwydd eithaf. ddywedir. Yina y mae y canwyllau cyrfF, y teulu, y cynhiraeth, adar y cyrfF, y lylwyth tégi ac ysbrydion o bob liun a lliw, gradd a maint. hen ac ieuainc, drwg a da. Wrth gyferbynu atiwedd y wlad yn awr à'r hyn oedd er ys oddeutu cant, neu gant a haner o flyneddoedd yn ol, gwelir lod cyfnewidiadau mawrion wedicymeryd lle, a hyny er gwell. Onder yr holl ddiwyllio sydd wedi bod ýa y blyneddoedd diweddaf. eto y mae lle. Dywed John Davis, Nantglyn, yn hanes ei fywyd, yr hwn a ysgrifenwyd ganddo ef ei hun, ein bod yn fwy dyledus i Lyfr yr Arglwydd, nag a ddychyrnygasom erioed. Noda y swyn- ion oedd yn cael eu gwneud o'r Beibl yn ei g-of cyntaf ef. '*Nid oedd ond ychydig iuewn plwyf, (ebe efe,) yn raedru darllen dim, a'r rhai a fedrent oeddent b<bl go fawr, wedi eael ysgol Saesonaeg. Byddai ambell Feibl mewn tai inawr yn cael ei gadw mewn cist neu «offr, a chlo arno, tuagat gadw y tý rhag niwed. Yr oedd Ilawer o swynion yn cael eu gwneud gyda'r Beibí. Yn brawf o hyn, ebe yr un gwr, yr wyf yn cofio am hen wr o gymydog i nii, nedd yn cael ei flino gan yr asíhma, cafodd cynüor gan ryw un i roddi y Beibl tan ei b*n am dair n»swaith, Aeth y#r hen wraig i gerdded y tai am un, ae yn y Plas, Henllan. y cafodd hi hen'Feibl Saesonaeg; pan ddaeth adref. rhoddodd ef o dan beo yr hen wr, a chysgodd yn dda, meddaihiì, Yr oedd gwr arall, Ffermwr mawr, a chanddo füwch yn sâl ar y Saboth ; ar ol rhoddi physic iddi, fe dybiodd ei bod yn marw, rhedodd yntau i'r tŷ i hol y Beibî, a darllenodd benod iddi. Un tr$ yr oedd y person a'r clochydd yn myned i roddi y cymun i Ffermwr oedd^yn glaf; daeth y clochyddf î'r tŷ o flaen y Person, a gofynodd yr hen wraig iddo, " Pa beth sydd genych» Tomas, yn y cwd gwyrdd yna ?" " Beibl a Chommon Prayer," ebe yntau, " Uhoddwch w'el'd y Beibl, Tomas." " Dyma fo, modryt," ebai Tomas. " We], moliant i'r nwr gorau," ebai"yr hen ẁrŵig, *'ni bu yma yr un erioed o'r blaen yn ein tŷ ni nac angeu a»n dano eriund o'r*blaen, moliant i Dduw am hyny." Gwnai y bobl yr amser hyny tfasgliadau oddiwrth bob petb a glyweut: golygent bob peth l)ron y» arwydd-; rhoddid coel ar freuddwyd- ioûj a threulid amser mauh i'w hadrodd, a hyuj-gyda lawer o ychwaneg-