Cylchgronau Cymru

Y DIWYGIWR. GAN Y PARCH. D. HTJGHES, B.A., TREDEGAB. Ç&AHt perthynasol ydyw Ymneillduaeth, ac o angenrheidrwydd yn golygu fod rbyw gyfundrefn neu sefydliad yn bodoli, oddiwrth yr hẁn y byddo deîliaid Ymneilìduaeth yn tynu ymaith. Eglwya yr Alban yn nghwr gogleddol yr ynys hon, ac Eglwys Loegr yn ý cwr deheuol, yw y sefydliadau eglwysig y mae Ymneillduwyr y deyrnas hon yn tynu oddiwrthynt. A chan mai Eglwys Loegr yw y sefydliad gwladol o grefydd yn y rhan hon o'r deyrnas ag yr ymneillduir oddiwrtho, fig éf yn benaf y bydd a fyno ÿr. ychydig sylwadau yn yr ysgrif hon. Am Eglwys Loegr, megys ei sefydlwyd gan Harri YÎII., ac megys ei had- drefnwyd hi ar ol hyny yn amser Édward YL, Elizabeth, Iago L, a phenaduriaid ereill, y mae yn dwyn llawer o'r nodau penodol perthynói i - . — i „__ -orio^nì hftblaw rhyw bethau, fel ag y gallesid dysgwyî^ìffi: eyaa J* V™WJ ttÄìnM Iaeol. holl achosion egiwysig y u.^'"™*,1":fíü-d heb frenin," y *^MJ$£ÌÀ v dvgid yr achosion eglwysig yn mlaen hyd vr un egwyddor a'r un ysbryd yiygo y awdurdodau yn, Tnod £ ol yr adfenad, yn amser Siarlj£ u - ddiwygio dim ar y wladol ac yn eglwysig yn g^'*^ selyy Puritaniaid dros hyny, ac SydHad ìlwyng, er ^^S^cyàtéMi oeddynt yn fwy íwy cyn- wedi hyny yn amser yr Ymneülduwgcy ^ ^ chymhwyso at dyn, yn erbyn diwygio dim ar yr g y ^ cynd wydd a r angen a theimlad yr oes. *5Sgg rh fel cartrefol yn 1642. A ffrwyth ànhvblygrwyddhwnoedddec» gWeinidogion rhagoraf, árall oddiwrth yr un peth oedd troaa j q gydwybod aros dysgedicaf, a,duwiolaf ° *Ŵ^e^duwỳi gweithredol cyntaf o Eglwys ÿndli yn hwy, (a ẄffiygT§«Ŵ cael diwygjad ynddi, eto, Loegr, canys er fod jJ^WS* *A ŵwyth neülduol arall od&wrth yr áiymadawsant o'i .«S er p0b d&myg a dderbyniodd ei deüiani, ünpeth ydyw fod ^fŴ'S yn y deyrnashon, nescyrhaedd ẃ parhau yn ^^^^L faidd ei gelyni°* penaf ymddwyn. i«^Ä Ädd anitogarog ag yn y dydd.au **