Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

ygTORFA Y BEDYDDWYR. Rhif. 36.—CHWEFROR, 184L—Cyf. IV. PEEGETH ■4 draddodwyd er eoffadwriaeth am y Parch* W. EVANS, Gteeinidog y Bedyddwyr yn Aberystwyth, yr hwn afnfarw y 9fed o Dachwedd, 1840, yn 61 mlwydd oed, GAN Y PARCH. J. JONES, CAPEL SION, MERTHYR. ] Cor. xv, 53,—" Ac i'r marwol hwn wisgo anfarwoldeb. \7" gwirioned» bendigedig yr ymdrinir * ag ef yn y cyn a'r ol-destnnau, yw ídgyfodiad y meirw. Yn hollysgrifeniad- ẁ yr athronwyr pagauaidd, nid oes yr ^wgrym lieiaf am yr atlirawiaeth ar- dderchog o gyfodi y meirw i fywyd dra- Chefn; ac nid rhyfedd y petb, oblegid y pwngc a ddatguddir yn unig gan ddwyfol ddatguddiad; a'r rhai a gredant allu tOuw, a raid gredu hefyd ei ddigonolrwydd 1 gyf'odi y meirw. Pan oedd Paul yn pregethu yr athraw- ìaeth hon, yr oedd dysgedigion Athen yn Cyfrifei weinidogaeth yn ffiloreg ddisyn- wyr, am ei bod yn gwbl ddieithr i pliil- osophyddiaeth a chelfyddyd, ac arosodd odan leni dirgelairid er eu lioll ymchwil- ìadau llygadgratì hwy, fel ag yr oedd liatnr a rheswm yn methu goleno y glyn Hes cael yr athrawiaeth yn ddarllcnadwy, ond yn gadael dyn mewn duwch tra- gwyddol, gán dynu gorchudd arswydns o'i gylt'h, " sef bythol ddiddymiad." Gor- wedd-i y gyfundrefn mewu pellder nas *nedr rheswm ei gyrbaeddyd, a dirgela ei hun oddiwrth ymchwil fanylaf dynolion. Èrys y cwbl ar allu ac ewyllys y Uuw an- feidrol o berthynas i'w natur a dyben yr amgylchiad. O'r holl gyfundraethau a lnniwyd gan ädysgedigion hen a diweddar o barthed i'r Creadur ofnadwy a rhyfeddol hwnw, sef dÿn, nid ocs ún mor fendigedig, mor ^nwyl, ac mor llawn o gysur a gobaith a'r àthrawiaeth o adgyfodiad y meirw. Os edrych dyn trwy oleu natwr ar ei Cyf. IV. annedd dywyll ac anghyfannedd, an- obaith a'i deil yn yr olwg ar ei gartref hir. Traed y rhai a'i blaenorodd a ddisgyn- odd i dir distawrwydd, ac nis dychwelas- ant i hysbysu fod agorfa wedi ei chael o'r driglan lygredig i ryw dalaeih mwy goleu à dedwydd tu draw; yntau a deitii- ia gyda phrysurdeb ar hyd yr un llwybr digalon. Fel y raae yn nesáu at lyn ter- fyniad, cenfydd fiirian arswydus ei gar- charyngedyrn ac anoresgynadwy. Nid oedd llusern yn y lle i oleuo y tywyllwch, na holltiad yn weledig yn ngwelydd y carchar, trwy yr hwn y darganfyddid rhyw oror mwy clir. Mewn dychryn geilwar philosophyddiaeth i'w helpu, ond hon mewn oerlef a'i hetyb, " Wele dy derfyn tragwyddol;" o ddiin y cyfodaist, ac i ddim y dychw eli; llwch y w dy ddef- nydd, a bythol yrogymysgi â llwch rhyw fodau cyffélyb. Och, dyma gyflwr trn- enus! Ond ynnghanol yr auobaith a'r nos, wele efengyl y bendigedig Dduw yn wynebn, gan agor cloiau y glyn, a gyru y tywyllwch ar ffo, a Ilefain, " Lazarus, tyred allan!" yn y fan y ddaear a ym* symud, y bedd a ymrwyga, a'r corff cyf- odedig a frysia tua y wynf'a dragwyddol, gan adael ar ol ogof llygredigaeth. " Y marwol hwn a wisga anfarwoldeb." Yroedd rhaiyn Corinthyn gwaduyrath- rawiaeth,—yn fath o Saduceaid cythreulig eu barn ; ond y mae pi egethwr y ceuedl- oedd yn amddiffyn y matter i bwrpas, gan sicrhau yr adgyfodiad oddiwrth gyfodiad Crist y blaen ffrwyth. Rliwydd y gallwn