Cylchgronau Cymru

Gyhoeddedig daa nawdd prif Gerddorion, Corau, ao Undebau Cerddorol y Genedl. Uhif. 37.—Cye. II. MAWHTH 1, 1864. Pris 2ÿ.—gyda'r post, 3<?. CCünníBBSíaîr. CEEDDORIAETH YH" T EHtETN HWI, Bendmhiad.—"GEAS EIN HARGLWYDD IESU GRIST." Gan Mr. E. James. CsnOH.—«O ARGLWYDD TRUGARHA." Gan "Du. Abne. Tu DAl. Llawlyfr i Gerddoriaeth .................. 97 Geiriadur y Cerddor............ ...... 99 Cenhadaeth Cerddoriaeth..................100 Cystadleuaeth Talsarn.................. 102 Cronicl Cerddorol .....................102 Congl y Tonic Solfa .................. 103 At Dderbynwyr a Gohebwyr y "Cerddor Cymreig" 104 Ctnghanedb (Harmony). [Yr ydym yn cymeryd Cynghanedd o flaen Trawsgyweiriad (Modulation) am nas gellir deall na siarad am yr claf heb feddu dirnadaeth am egwyddorion y cyntaf]. 131. Cynghanedd ydyw cyd-darawiad gwa- hanol seiniau cerddorol mewn pertbynas benodol i'w gilydd. Nodiad.—Gwahanol seiniau yn dilyn eu gilydd sydd yn ffurfio Melodedd (Melody); a gwahanol seiniau yn cael eu taro yr un pryd sydd yn ffurfio Cynghanedd. Pe byddai tyrfa o fîì o leisiau yn canu yr un seiniau gyda'u gilydd, ni byddai hyny yn Gynghanedd, yn ystyr gerddorol gyffredin y gair. Pe byddai tyrfa gymysgedig o wrrywaid a benywaid yn canu yr un aìaw, yr olaf wythawd yn uwch na'r blaenaf, ni byddai hyny, ychwaith, yn Gynghanedd. .132. Yr enw a roadir ar gynifer o seiniau a glywir, neu fyddont i'w clywed, ar yr un pryd yw Ccrd. 133. Ehenir Cordiau, yn ol nifer y seiniau fydd yn gynwysedig ynddynt, i ddau ddosbarth mawr cyffreduiol. 134. Y dosbarth cyntaf ydyw, Cordiau Tri- phlyg (Three-fotd Chords). Gelwir hwy felly am nad oes ond tair o wahanol seiniau yn gy- nwysedig ynddynt; fel hyn:— » Cord triphlyg. Gî-wir y gellir ychwanegu pedwerydd nôd fel hyn:— ond ni byddai y bedwaredd sain ond ail-adrodd- iad o un o'r lleill. 135. Yr ail ddosbarth ydyw Cordiau Pedwar- plyg (Four-foîd Chords), y rhai a elwir felly am eu bod yn cynwys pedair o wahanol seiniau, fel hyn;— Cord pedwarplyg. 136. Ebenir Cordiau hefyd, yn ol egwyddor arall, sef yn ol eu heffeithiau ar y glust, yn ddau ddosbarth, y rhai a elwir Cydseiniaid (Consonants) ac Anghydseiniaid (Dissonänts). 137. Y Cydseiniaid, y rhai a elwir felly am eu bod yn taro yn hyfryd ar y glust, ydynt:— j Trydydd, y Pumed, a'r Chwechfed; fel hyn:— :?: -<a>-5- :o-i- Y gydsain fwyaf perffaith ydyw yr hon sydd yn cyuwys y 3ydd a'r 5ed, at y rhai y gellir ychwanegu yr 8fed, fel hyn;— 138. Yr Anghydseiniaid, y rhai a elwir felly oherwydd eu heffaith annymunol ar y glust, ydynt yr Eilfed, y Pedwerydd, a'r Seithfed; fel hyn: i5=§^ 32: 1-2 1-7 Nodiad.—A siarad yn fanwl, nid ydyw pob math o'r cyfryngau hyn yn Anghydseiniaid, mwy nag y mae pob niath o'r cyfryngau a nodir yn ad. 137 yn Gydseiniaid. Dadleua rhai fod y 4ydd, fel y saif yn yr engraifft uchod yn gydsain, am ei fod yn gynwysedig yn y cord cyffredin* yn ei ail wrthddull, fel y äargosir àsod; ond nid ydym- yn gweled fod hyny yn eyffwrdd dim â'r pwnc. Ped» werydd yw 4ydd j ac er ei fod megys yn ymyl y trothẅy, y mae y glast yn.gwathod ei gym«ryd i fewn i iÿsg y Cydseiniaid. "• "