Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

CYLCHGRAWN MISOL AT WASÁNAETH CERDDORIAETH YN MYSG CENEDL Y CYMRY; CYHOEDDEDIG DÄN NAWDD PRIF GERDDORION, GORAU, AG ÜNDEBÂÜ CERDDOROL Y GENEDL Rnir. 142. RHAGFYR 1, 1872. Pris 2g.—gydà'r post, 2%c. AT EITT GOHEBWYB. -Byddwn ddiolchgar os bydd i boh gohebiaeth i'r Cerddoe gael ei hanfon i ni, ifod mewn llaio ar neu cyn yr 20/ed o'r mis, yn syml fel hyn : —Rcv. J. lìoberts, Fron, Carnanon. CYNNWYFIAD. TODAL. Mr. Brinley Itichards ar Gerddoriaeth Grefyddol .. .. 89 Trysorfa Gynorthwyol yn Llnndnin i Gorau Cymreig .. 90 Datganiad o Ystorin Tiberias yn Bethesda i..... 90 Undeb y Methodistiaid Calfinaidd yn Sir Ddinbj-ch..... 90 Y Parch. T. Binney ar Ganiadaeth y Cysegr .. .. .. 91 Amrywion .......... . ....... 91 Awstralia...... ...........92 Cronicl Cerddorol ............... 92 MR. BRINLEY RICHARDS AR GERDDOR- IAETH GREFYDDOL. Yn ycyfarfod a gynhaliwyd mewn cysylltiad ag agoriad y Brif Ysgol yn Áberystwyth, traddododd Mr. Brinley Richards yr araith ganlynol: — Yr wyf yn gobeithio yn fawr, yn mysg canghenau ereill o addysg, y bydd cerddoriaeth, ac yn enwedig cer- ddoriaeth yr addoliad cyhoeddus, yn derbyn y sylw a deilynga yn Mhrifysgol Golegol Cymru, ac na chyfyngir effeithiau yr addysg gerddorol hono o fewn muriau y Brifysgol hon, ond yr ymleda ei dylanwad dros holl Gymru. Yr wyf yn awr yn siarad am gerddoriaeth gyda golwg ar ei safle yn yr eglwysi a'r capelau. Dychym- yga rhai pobl fod rhyw fath o gerddoriaeth yn burion yn yr addoliad ; ond a ydyw y bobl hyny un amser yn ystyried y pwnc ? Ai mater o ffurf yn unig ydyw canu cynulleidfaol, neu rywbeth i brysuro drosto rywsut, neu ynte a ydyw yn weithred ddifrifol o addoliad ? Wrth wrando ar y canu mewn rhai o eglwysi Lloegr a Chymru, y mae yn anhawdd credu ein bod mewn gwlad sydd yn meddu cynifer o eglwysi cadeiriol mawreddog, yn mha rai y mae corau wedi eu dysgybln i ddeongli y ffurfiau uchaf o anthemau cerddorol. Ond yr wyf yn ofni fod go'rmod o wir yn y sylwadau a wneir mor fynỳch fod y bobl yn edrych ar ein canu yn ein heglwysi cadeir- iol fel rnath o " berfformíad," yn hytrach nag fel act o addoliad. Oblegid, er fod genym wasanaeth dyddiol yn ein heglwysi cadeiriol er's dwy, os nad tair canrif, y mae wedi methu yn hollol a chynnyrchu unrhyw ddylanwad iir ein canu cynulleidfaol, Y mae hyn, pa fodd bynag, o fewn y blynyddoedd diweddaf wedi gwella yn gyflym ; ond cynyrch dylanwadau eraill ydyw y cyfnewidiad. Nid oes dim yn profi yn fwy gryrnus yr hyn a ddywedais yn nghylch fod cerddoriaeth yn ein heglwysi cadeiriol yn cael ei ystyried fel math o "berfformiad," ac nid def'o- siwn, na'r golygfeydd a welir mor fynych yn Westminster Abbey—lle y bydd pobl yn ymgynull wrth y canoedd i glywed anthem, ac yna yn rhedegymaith rhag clywed y bregeth. Mae y gwarth hwn yn awr yn cael ei ochelyd trwy y ddyfais gyfrwys o osod y bregeth o flaen yr anthem ; ond nid ydyw hyn yn newid sefyllfa teimlad y cyhoedd mewn perthynas i'r gwasanaeth yn yr cglwysi cadeiriol. Nid oes arnaf fi, pa fodd bynag, ddiin eisieu clywed cenidoriaeth yr eglwysi cadeiriol yn ein heglwysi a'n capelau gwlcdig ein hunain. Nid oes genyf y cydym- deimlad lleial â cherddoriaeth yn y lleoedd hyny, yn unig fel perfformiad. Y mae arnaf eisieu cael y fath gerddoriaeth ag y gallẃn oll ymuno mewn canu i'el act o addoliad ; . mewn geiriau ereill, canu cynulleidfaol difrifol a chalonog, a'r hwn, os nad wyf yn camddeall fy nghydwladwyr yn fawr, sydd yn llawer niwy cydwëddol a'u teimladau crefyddol hwy na cherddoriaeth o un math arall, pa mor ra.gorol bynag y gall fod. Un diffyg mawr a arferai fod-yn nghanu cynulleidfaol y wlad hon oedd "llusgo." Y mae hyny, pa fodd bynag, yn mron wedi darl'od ; ond raewn llawer o fanau, yr ydym yn awr yn rhedeg i eithafìon ereill—yr ydym yn cl.ywed yr emynau yn cael eu canu gyda'r fath gyflymder ag i awgrymu y meddylddrych mai yr arncan rnewn golwg ydyw myned dros ran o'r gwasanaeth nad oes un cyssylltiad rhyngddo a'r addoliad mewn cyn lleied o amser fyth ag a fyddo yn bosibl. Y mae mater arall yn galw am air neu ddau; sef y gerddoriaeth ei hun. Nis gellwch ddisgwyl i bobl ganu os na roddwch iddynt gerddoriaeth ag y byddont yn teimlo dyddordeb ynddi. Gynt, yr oedd genym ry ychydig o donau, ond yn awr, y mae genym lawer gor- mod ; a'r canlyniad ydyw, fod y gynulleidfa yn dyrysu, ac yn methu eu cofio, Clywsom am "ganeuou heb eiriau," ond yn awr yr ydym yn dynesu at gyfnod y " geiriau heb ganeuon," o'r hyn Heiaf, heb gerddoriaeth, canys y rnae rhyw gymaint o'r gerddoriaeth y cenir hymnau a salmau arni yn amddifad hollolobob melodedd, ac o'r hyn fcydd yn gwisgo tôn hymn â dyddordeb, parchedigaeth, a defosiwn. Bum yn ymholi paham na bai y bobí yn canu mewn rhai o'n heglwysi gwledig, neu paham y byddent yn canu mor sal. Dywedir wrthyf nad yw y cynulleidfaoedd hyny yn cael dim manteision i ddysgu, ncu nad oes ga'n y clerigwr ddim arian i dalu am eu dysgu, neu nad oes ganddynt ddim gallu i ganu; ond paham yr ydys yn clywed yn mhob capel bychan ar ochrau ein mynyddoedd ganu cynulleidfaol o ryw fath, a pheth o hono yn werth gwrandoarno? Y mae wedi bod yn gyffelyb er ys cenedlaethau; ac yr wyf yn rhwym ö addef, er mai Eglwyswr ydwyf, fod yn rhaid i ni eto, o<? ydym am slywed canu cynulleidfaol calonog a difrifol, îÿned i gapeli ein brodyr Ymneillduol. Ond yu sicr, dylai ÿ ẅlad a àllodd gynyrchu y cor a fu yn canu yn y