Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Y GIIEAL. MEDI, 1852. ADGOFION AM JOHN HUGHES, CEFNBYCHAN. <8an îS. îíoficrtö. CTffníisríjan. Nid oes neb yn byw o gwbl iddo ei hun. Mae pob dyn jrn dwyn dylanwad ar y byd o'i amgylch i raddau niwy neu lai. Mae rhai yn cario dylanwad drwy eu cyhoeddusrwydd, a dichon mai y rhai hyn yw y mwyaf gweledig o rati yr eff'- eithiau a weithredant ar ereili; eto nid yw dylanwad rhai llai cyhoeddus yn llai sicr a threiddiol. Dylanwada yr areith- ydd ar ddaliadau yr oes drwy hyawdledd ei ddawn, a grym ei resymau, a sef'ydl- ogrwydd ei egwyddorion : gweithreda yr athronydd craff, a'r gwyddianydd pell ei amgyffredibn, ar lenyddiaeth y wlad, drwy y darganfyddiadau a wnant. Eíf- eithiau rhyfeddoI,dan fendith y nefbedd, a ddilynant lafur difiino y pregethwr efengyìaidd yn nychweliad pechaduriaid at Dduw, ac yn eu santeiddiad a'u cym- hwysiad i breswylio ger ei f'ron. Ond nis gall y gwir Gristion, er mor ddistadl, fod yn guddiedig yn ei ddylatiwad gyda golwg ar ereill. "Mae fel goleuad yn y hyd," neu 'gmwyll wedi ei gosod ar ganwylibren, yn goleuo i bawb ytt y tý." Gwir y w ei bod yn haws olrhain gweith- rediadau y dyn cylioeddus yn ei wahanol symudiadau, ond nid yw dylanwad y llai cyhoeddus yn llai eft'eithiol er byny. Bwrw y rhwyd inae y naill, a hawdd yw dilyn ei symudiadiu; gweithio fel lefain yn y blawd mae y llaìì, yn ddirgel a di- gynhwrf mae yn wir, ond eto yn dreidd- iol a tltrwyadl. I'r dosbarth hwn y per- thyn testyn yr ysgrif hon. Nid oes netn- awr o ddim cyhoeddus i'w gofnodi am dano; er hyny os gallwn lwyddo i dynu darluniad teg o hono, nis gall ein hyni- drech amgen na bod yn fuddiol a dydd- orol; oblegyd yr oedd peilau ynei gym- eriad crefyddol a roddent ddysgleirdeb a gogoniant i goron yr areithydd mwyaf hyawdl, yr athronydd mwyaf treiddiol, a r pregethwr niwyaf poblogaidd sydd heb eu meddu. . Dywedir eilìanes yn ei gysylltiad â'r bywyd hwn mewn byr eiriau. Ei riaint oeddynt Edward ac Elisabeth Hughes, o'r Cef'n bychan, o ba rai mae y cyntaf yn fyw hyd y dydd heddyw i aîai'u ar ei ol, ac yn aelod o r eglwys, ond mae ei fam wedi marw er's amryw flynyddoedd. Yr oedd ganddynt amryw o blant heblaw John Hughes. Ganwyd ef ar y Gfed o Hydref, 1808. Cafodd ef, ac mae yn deb- yg y plant ereill, ychydig o ysgol, a bu hyn o ddefhydd i wrthddrych y nodiadau hyn mewn ainser dyt'odol. (ìan mai Saer maen oedd ei dad, dygwyd ef, yn gystal a'i f'rawd Samuel i fyny i'r un alwedigaeth; ac mae y tad a'r brawdyn Îiara i ddilyn yr un gelf'yddyd. Gadawn ìwynt yn awr gan ddymuno iddynt bob llwyddiant tymhorol, a meddiant o'r un hyder trwy gredu, ac a feddiannai ein brawd ymadawedig. Arferai John Hughes wrando yn y Cefn bychan, ac ymddengys iddo dder- byn argraffiadau dwys oddiwrth y gwir- ionedd yn dra boreu, ac nid ymddengys iddo bara yn hir i'w gwrthwynebu, can- ys mor belled acy gallwn olrhaiu ei han- es, bedyddiwyd ef'pati oedd tua deunaw uiíwydd oed, hyny yw tua'r flwyddyn 1826. Ymddengys ictdo ennill sylw yr eglwys yn dra buan, oblegyd gwnaeth- pwyd ef yn ysgrifenydd iddi cyn pennem- awr o ainser ar ol ei díierbyniad. Yn mis Medi, 182:), priododd Ann, merch yr hen chwaur fi'yddlon Ann l'arry, o'r Bont newydd; ac mae y ddwy yn fyw, yn nghyd a chwech o'i blant i alaru eu colled am dano. l'arhaodd eiu brawd yn aelod sefydlog agwerthfawr o eglwys y Cefn bychau, gan enntll sylw ac yin- ddiriedaeth yrholl aelodan, ac er prawf 0 ltyn neillduasantcf, yn ngìiyda'r brawd Jsaac Williams i f'od yn ddiaconiaid gyda y brawd John Iioberts, sydd yn ei fedd er's amryw flwyddau. Bu yn ft'yddlon yn 01 ei alluoedd yn y swydd hon hyd y di- wedd. Ond daeth angeu ac a dorodd i lawr y blodeuyn hardd hwu yn ngardd yr Arglwydd isod, ond cytuerodd yr Ar- glwydd ot'al iddo gael ei ddwyn i berar- ogli y Baradwys fry. Cafodd anwyd trwm tua diwedd Hydref diweddaf, yr hyn a ddilynwyd â math o dwymyn ar- afaidd. Nid oedd eí afiechyd yn ym- ddangos yn beryglus am amser, ac yr oedd hyder gret' yn ein meddiannu y buasai ytl gwella. Ond cynnyddodd ei an- 25