Cylchgronau Cymru

Y DYSGEDYDD. Rhif. 139.] GORPHENAF, 1833. [Cyf. XII. COFIANT Y PARCH. W. ORME, CAMBERWELL. GANWYD Mr. W. Orme yn Falkirk, ar y 3ydd o Chwefror 1787. Paa yn dri inisoed syniudwyd ef gyda'i rieni i Dre-edyn.*— Aeth i'r ysgol rhwng puinp a chwech oed, a pharhaodd i fyned heb nemawr o attalfa hyd nes ydoedd yu dair-ar-ddeg oed. Eiiw ei athraw oedd Waugh. Dysgwyd Mr. O. gauddo yu y canghenau cytì'rediu yn Saes- oneg, ac hefyd egwyddorion cyntaf Lladin. Yr ydoedd yn fawr ei awydd am gyrhaedd gwybodaeth, a byddai darlleiiiad pob llyfr newydd iddo yn fawr hyfrydwch. Byddai yu gwario ei holl ariau pocket am lyfrau. Vu uihlith pa rai yr ydoedd Esboniad y Dr. Haweis ar y Bibl, am ranau yr hwn y rhoddodd lawer chwe cheiniog, a darllenai hwy gydag awydd mawr. Treuliodd er hyay y rhan fwyaf o ddyddiau ei ieuenctid aiewu oferedd. Nid oeddganddo wybodaeth ua phrofiad o wir grefydd. Yr ydoedd ei feddwl yn naturiol yn agored i argraftìadau dwysion, a phan wedi ei osod ar unrhyw wrthddrych ni orphwysai hyd ues cael gafael yuddo. A thrwy ei fywyd teimlai eft'eithiau yr hii teimladau, ond íbd llawer o bethau wed'yn yn tueddu i'w Uywodraethu a'u darostwng. Nid oedd yn derbyu oud yehydig o addysgiadau crefyddol gartref, oud yr ydoedd y dift'yg i raddau yn cael ei wneyd i fyny trwy ei tbd yn myned i Ysgol Sabbothol bryduawnol. Ar y dydd cyntaf o Orphenaf, 1800, rhwyuiwyd ef yn brentis, ei' yu dra chroes i'wewyllys, i fod yn Droellwr.f Yr oedd ei breutisiaeth i fod am buin mlynedd. Yr oedd yr alwad a ddewiswyd iddo yu hollol groes i'w feddwl, ac er iddo wasauaethu ei brentisiaeth, ni ddilyuodd ei orchwyl o gwbl gyda hyfrydwch. Fel yr oedd amser yn myned heibio yr ydoedd Duw yn ei barotoi yn raddol at alwedigaeth mwy pwysig. Yn niis Hydref 1803, collodd ei * Ediuburgh. + Wheelwright aud Turuer. 25 dad. Ar ol marwolaeth ei dad aeth yu bruddaidd ac isel ysbryd, gan deimlo y golled a gafodd ar ei ol am fodd i ddilyn y myfyrdodau* hyuy ag ydoedd yn eu caru gymaint, i ddilyn pa rai treuliai bob awr a allai gael oddiwrth ei orchwyl. Nid oedd gauddo ond ychydig gymdeithion, a chan nad oedd yn mawr hofB cyfeillach, byddai yn aml yn treulio dydd yr Arglwydd trwy gerdded ei hunan i'r wlad, ueu gyda glàn y môr, gau feddwl yn bruddaidd am yr hyn a aeth heibio, neu yn ofnus am dristwch dyfodol. Ar brydnawniau y dyddiau yma deuai yu lled aml i'r Tabernacl yn mhen Leith Walk mewn rhan i basio'r amser heibio. J Weinidogion y Ile hwnw yr ydoedd ddyledusara ei argraftìadau crefydd- ol cyntaf, a'i olygiadau boreuaf am efengyl Crist. Tynwyd ef â rhaftau cariad, ac nid âg ofnau'r gyfraith. Amlygiad o gariad Duw yn marwolaeth ei unigauedig Fab a'i harweiniodd i'r groes. Gwrandawodd gyda'r manylrwydd mwyaf am drugaredd achubol. Edrychai yn ol yn aml gyda rhyfeddod a gofid ar lawenydd, hyfrydwch, a dwysder ei broftes foreuol. Teimlai yn bresennol fuddioldeb yr Ysgol Sabbothol. Yr ydoedd yr ysgrythyrau a ddysgodd yn dyfod gyda grym a rhwyddineb i'w feddwl. Dar- Henai bob peth a allai gael perthynol i grefydd. Dechreuoddgadw Ysgol Sabbothol brydnawuol, ac weithiau dywedai ychydig mewn cyfarfod ar foreu Sabbath jrn mhentref Stockbridge. Yn niis Hydref 1805, yn y bedwaredd fiwyddyn ar bymtheg o'i oed, rhoddodd ftarwel lawen i'w grefl't, ac uuodd â dosbarth myfyrwyr Mr. Haldane. Ar ol wyth mis o addysgiadau, cynnygiodd Mr. Haldaue iddo dreulio yr haf yn Fife. Dy- chwelodd at y dosbarth yn mis Hydref, ac efe a arosodd yno am yr ysbaid byr o * Studies.