Cylchgronau Cymru

Y DYSGEDYDD. Rhif. 204.] TACHWEDD, 183S. [Cyf. XVII. M E R C II J E P II T II A. Barn. 11. 30—40. Y MAE yn anhawdd dirnad pa fodd y dicbon neb feddwl, ac yn enwedig dysged- ii;ion, wrth cUarllen yr adnodau hyn, (sefo'r 30 i rìdiwedd y bennod) ddarfod i lephtha ladd ei ferch yn boeth-offrwm. Nîs gall" dim amgen na barnu oddiwrth ytnadroddion unigol, daillen gyda gradd o ragfarn, a thalu gormod parch i'r rhai a aethant o'r blaen, fod yn achlysur i undyn letya y cyf- ryw dyb. V mae losephus, yr hanesydd Iuddewig, (yu mysg ychw^negiadau ereiil gweigion a disail ag y raae efe wedi eu ìhoddi yn ei hanesyddiaeth at yr hyn a dystiolaetha yr ysgrythyrau) yn adrodd, ddarfod i Iephtha mewn gwirionedd aberthu ei fereli; a hyn ond odid a ogwyddodd feddyliau y cyffredin o'i ddarllenyddion ; a thrwy gymmeryd ei air ef am wirionedd y peth, ui chymmerasant nemawr o boen i fanwl ystyried yr hanes ysgrythyrol, ond prysur benderfynu mai felly fu; ac wedi cael o'r dyb hòno unwaith ei sefydlu, fe'i dilynwyd gan ereill heb ei manwlchwilio; eithr bydded i ni yn ddyfal a djragfarn ystyried yr hyn a ddywedir ar yr achos hwn. Pan ddychwelodd Iephtha o'i fuddug- oliaeth ar feibion Ammou, ac y daeth yn ?.[jos i'w dỳ, ei ferch, ei unig blentyn, a ddaeth allan i'w gyfarfod â thympanau, ac âdawusiau; a phan welodd efe lii, efe a ddywedodd, "Ah ! ah! fy merch, gau ddar- ostwng y darostyngaist fi; ti hefyd wyt un o'r rhai sydd yn fy molestu (nhrallodi) i; canys myfi a agorais fy ngenau wrth yr Arglwydd, ac ni allaf gilio." Diammau iddo ef ar yr un pryd (er na chrybwyllir mo hyny) draethu i'w ferch yn nghylch pa beth yragorasai efe ei enau wrth yr Arglwydd, a pha mor agos yr oedd hyny yn perthyn iddihi: oblegyd y mae natur yr adduned, ac amgylchiau yr haues, yn eglur osod allan maiaddunedddirgel a wnaethai Iephtha, a'i bod yn glöedig yu ei fynwes ef ei hun yn unig hyd y pryd hyny; gadewch i ni, gan hyny, sylwi yn graff ar ateb ei ferch pan draetbodd efe ei adduned. Ebc hi, " Fy* 41 nhad, os agoraist dy enau wrth yr Ar- glwydd, gwua i mi yn ol yr hyn aaeth allau o'th enau.'" Ond, "Gwneler i mi y peth hyn:1' ueu caniata i mi fy neisyfiad hwfl; "Paid à mi ddau fis, fel yr elwyf i fyny ae i waered ar y mynyddoedd, ac yr wylwyí'" o herwydd fy morwyndod, mi a'ni cyfeilles- au." A ydyw yr ateb hwn yti gosod allan ddim o'r dychryn naturM ag y mae y rîafur ddyuol yn ei deimlo yn wastadol ar yrolwg gyutaf o golli bywyd yn anocheladwy ? A •allwn ni feddwl fod morwyn dyner, foethus, yn ughanol y fath orfoledd, mor ddigyffro a difraw a hyn wrth glywed y ddedfryd annysgwyliadwy o far.wolaeth greulawn, fef anifail ar yr allor? A alUvn ni dybied na ddarfu iddi hi (yn wahanol i bawb o ddyn- olryw, gymmeryd dim braw, dini gwrth- wynebrwydd i golü bywyd yn nghyflawn- der ei llawenydd,—ddim ond yn unig dcisyí' enyd fechan i alaru o herwydd ei morwyn- dod? Ond paham y galarai o herwydd ei morwyndodî Tebygid, os oedd i gael ei haberthu, ei bod yn ddedwydd am nad oedd ganddi ŵr tyner, neu blant anwyl, i wneyd y boen o roddi i fyny ei bywyd yu dostach. lë, ond ntedd rhai, fe gyfrifid yn aflwydd mawr gan yr Hebreesau farw yn ddiblant, gan eu bod oll yu gobeithio ymddwyn yr Hwn yr oedd "holl genedloedd y ddaear i gael eu bendithio ynddo." Eithrbeth bynag oeddynt hwy yn ei feddwl, ni feddwn ni gymmaint ag un esiampl eu bod yn datgan unrhyw ddymuniado'rfaíh yma cyn priodi; ac nid oes genym hanes am un forwyn yu galaru o herwydd ei morwyndod yn awr angeu. Pau briodent, ymddengys fod y gwragedd yn edrych ar fod yn anmhlaut- adwy yn cn o'r anffodiou mwyaf a allai ddygwydd iddyut, ac ni a'u cawu yn gweddîo ac yn addttncdu am ymwared o'r fath gyflwr; ond y mae yn hawdd rhoi rhe- swm am hyn, heb olygu dim am eu gobaith o ymddwyn yr Had addawedig. Oblegyd yr oedd y diystyrwchagyfrifid i'raumhlant- adwy, 3*11 ngbydag oíü colli serch eu gwŷr