Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Y DYSGEDYDD. Riiif. 10. Cyf. I. HYDREF, 1841. Cyfres Newydd. COFIANT MR. GRIFFITH HUGHES, DIWEDDAR FYFYRIWR YN ATHROFA HACKNEY, LLUNDAIN, Parlwd o tudal. 269. Yn ol yr arfer, wedi treulio o hono amser lled faith yn yr Athrofa, an- fonid ef ar brydiau gan yr Athrawon yma a thraw i'r gwledydd a'r tref- ydd o amgylch y brifddinas, i bregethu ar y Sabbathau, fel y byddai galwad am hyny yn dyfod, yr hyn a wnaeth ei enw yn adna- byddus mewn llawer gwlad a thref, y rhai oeddynt o'r blaen yn gwbí ddyeithr iddo; ac yr oedd ei hy- nawsedd, ei ddawn fel pregethwr, a'i sel dros wneud daioni yn gyff- redinol, yn peri iddo ffafr yn ngoiwg y rhai a'i gwrandawent, fel y dang- hosodd amrai gynnulleidfaoedd awydd iddo aros gyda hwynt trwy roddi galwad iddo ddyfod i weini- dogacthu yn cu plith. Ond nid fel yr edrych dyn, yr cdrych Duw. Trwy ei lafur a'i ymdrech caled yr oedd efe crbyn hyn wedi cyrhaedd gwybodaeth led helaeth a cliywir o'r ieithoedd dysgedig, megys y Lladin, y Groeg, yr Hebraeg, a'r Galdeaeg, ac wedi ei egwyddori yn fedrusyn elfenau Biblical Criticis-m, Logic, Mental Philosophy, ijr. Parhau i astudio yn ddyfalach ddyfalach wnai ef; ac fel yr oedd yn cynnyddu yn ei wybodaeth, yr oedd ei awydd yn mwyhau, fel yr aeth o'r diwedd yn gaethwas i'w awydd anghymcdrol trwy gadw oriau anamserol gyda'i lyfrau; canys wedi parotoi ei ddarlithoedd i'w Athrawon (yr hyn oedd yn llawn ddigon o waith iddo), yr oedd cfe er's hir amser cyn iddo fethu, yn arfer aros yn ormodol y October, 1841. noswcithiau i ddarllen, wedi i'w fydfyfyrwyr oll fyned i gysgu, yr yn yn nghyda pharotoi gwersi yr Athrawon, oedd yn fwy nag a allodd ei gyfansoddiad ddal; cr ei holl awydd am fyned rhagddo, meddyliwyf yn sicr y gellir dywed- yd arn dano gyda'r Bardd,— " 'Twas not the laurel earth bestows, 'Twas not the praise í'rom mau that flows, With classic toil he souglit;" Hallow.w. ond mai addasu ci hun oedd ei fwriad, fel y gallai wneud mwy o ddaioni dros ei Arglwydd yn ei ddydd a'i dymhor. Trwy lafur gormodol, hir gadwraeth i mewn, a'r awyr afiacli, aeth yr iechyd yn wan, a'r babell yn anmharus; a theimlai ei hun yn fwy tyner, ac agored i anwyd, nag v byddai arferol, a gwanach i ddaî at fyfyr- iaeth. " Oh! what a noblc heart was hore undone, When Scicnce destroj'd lier t'avourile son." Byro.n. Treuliodd wyliau canol yr haf di- weddaf y bu yn Lloegr, rhan o honynt ynWell-street Chapel, Hach- ncy, a'r rhan arall vn Barrington, pentref yn ewydd Cacrgrawnt tua 50 milldir o Lundain. Am y Ile diwcddaf, dywed yn ei Ddyddlyfr fel }- canlyn:— "Tra yn Barrington, cefais gymhorth lawer i brogcflm, a gobeithio nad yvv y llafur yn ofer—bod o fendith i'r byd y\v fy nymuniad. Yn ystod y Vacation, ymdrechais adael i egwyddorion, geiriau, gorchymynion, a holl wirioneddau y grefydd Gristionogol, gael eu hcffaitli priodol ar fy meddwl; a diolch i Dduw ain yr effaith a gawsant,—ond etto yr '3?