Cylchgronau Cymru

rçlír srsI' j%sj a'r HWN YR ÜNWYD " Yll ANNIBYNWR.' Hen Gyf.— 83G. HYDREF, 1891. Cyf. Newydd-23G. Btlateüaìm Itẁtyû. GAN Y PARCH. J. TIIOMAS, D.D., LIVERPOOL. " Yn ei ddydcìiau ef Hiel y Betheliad a adeiladodd Jericho; yn Abiram ei gyntaf- anedig y sylfaenodd efe hi, ac yn Segub ei fab ieuaugaf y gosododd efe ei phyrth hi, yn ol gair yr Arglwydd, yr hwn a lefarasai efe trwy law Joshua, mab Nun." —1 Bren. xvi. 34. Mae y tcstun, fcl y gwelir, yn dal cysylltiad âg ailadeiladiad Jericho. Y mae Jericbo yn lle arbcnig mewn banesiaetb ysgrythyrol. Dyma y ddinas gyntaf y daeth y genedl ati ar ol dyfod dros yr Iorddonen. Yr oedd yn ddinas gauedig a gwarchaëedig, a'r nesaf i Jerusalem mewn cryfder a chadernid. Dyma yr agoiiad i'r wlad, ac yr oedd yn rhaid cymeryd bon cyn y gallesid myned yn mhellach. Cymerwyd bi gyda hawsder, beb ond yn unig ei bamgylcliu dros saitb niwrnod, a chwythu rrewn cyrn byrddod. Gwnaecl llwyr ddinystr arni, a cbyhoeddwyd hi, a'r cwbl a oedd ynddi, yn ddiofrydbeth; byny ydyw, yn ysgymunedig, yn felldigedig. Difrodwyd yr oll oedd o'i mewn, "yn wr ac yn wraig, yn fachgen ac yn henafgwr, yn eidion, yn ddafad, ac yn asyn;" a Uosgwyd y ddinas â thân. Rahab a'i theulu yn unig a arbedwyd. Dinas lygredig ydoedd, a'i phobl wedi ymlygru yn mhechod y Sodomiaid, fel y penderfynodd yr Arglwydd ddilëu ei cboff- adwriaeth oddiar wyneb y ddaear, fel y gwnaeth â choffadwriaeth Amalec. Beiddiodd Acban gymeryd o'r diofrydbeth, ond enynodd digllonedd yr Arglwydd yn ei erbyn i'r íatb raddau fel y lladdwyd ef yn farw. Oyhoedd- odd Joshua yn groch lle y clywai holl Israel, " Melldigedig gerbron yr Arglwydd fyddo y gwr a gyfyd, ac a adeilado y ddinas bon Jeiicho; yn ci gyntafanedig y seilia efe hi, au yn ei fab ieuangaf y gesyd efc ei phyrtb bi." Ystyr y felldith ydoedd y diblentid y neb a ryfygai ailadciladu y ddinas; y lleddid ei fab hynaf ef ar ci sylfaeniad hi, a'i fab ieuangaf ar ei gorpheniad hi; a'i holl blant craill yn y cyfwng; feí na byddai iddo " fab nac ẁyr yn mysg ei bobl, nac un wedi ei adael yn ei holl drigfanau ef." Aeth ysbaid o yn agos i bum can mlynedd beibio, a'r ddinas yn aros o dan y felldith. Safai ar lecyn prydfertb, mewn gwlad dda odiaetb, yn ngwastadedd yr Iorddonen; a diau ddarfod i lawer un, o bryd i bryd, chwenycbu ei hadeiladu hi; ond yr oedd adswn mellditb yr Arglwydd yn taranu yn crbyn y ncb a wnelai hyny, fel na ryfygodd neb wneud hyd ddyddiau y brenin annuwiol Ahab. " Yn ei ddyddiau ef Hiel y Betheliad a adeiladodd Jericho; yn Abiram ei gyntafanedig y sylfaenodd efe hi; ac ynSegub ei fab ieuangaf y gosododd efe eiphvrthhi;ynolgairyr Arglwydd 2d