Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Y DYSGEDYDD. PREGETH Y MAMAU. GAN Y DIWEÜDAR BARCH. W. WILLIAMS o'R WERN. Cyflwynedig gan y Parch. Henry Hughes (M.C.), Bryncir. IN o bregethau hynotaf y gwr hynod uchod oedd "pregeth y mamau" fel ei gelwid. Pregethodd hi lawer gwaith ac mewn llawer o fanau; a byddai rhyw cffeithiau rhyfedd yn p -oaa ei chanlyn bob amser. Braidd na ellid galw pob man lle y egethid hi yn "Bochim, oblegid y bobl a ddyrchafasant eu llef ac a ./lasant." Testyn y bregeth oedd Diarhebion xxxi. i, 2, "Geiriau ^üel frenin, y broffwydoliaeth a ddysgodd ei fam iddo. Pa beth fy 0(f. Pa beth mab fy nghroth? pa beth mab fy addunedau." Pregeth- ù rai gweithiau yn Saesoneg yn gystal ag yn Gjmraeg; a byddai ì, •«» gwcuuiau yii uc*^.3i_»ijv-g j li ^^iai ag y 11 u^uiiatg, a. uyuudi ẅnVn^effeithiau rhyfedd yn ei chanlyn hyd yn nod yn yr iaith hono, er oedd efe ynddi hi. Traddododd hi unwaith yn eang L)r. Fletcher, Stepney, Llundain, lle yr oedd cynulleid- •tiai jjjj -led afrwydd oedd iínapei eang. Dr pietch a fawr. \j ""vri gyfoethog, a resŷectable wedi ymgynull yn nghyd. Dywedai e ,* Saunders, Aberystwyth (yr hwn oedd yn bresenol), "na welodd efe Vr°/f^ X ^atn wy-° cyffredinol mewn pregeth ag a welodd y tro hwnw. °edd cadachau pocedi y boneddigesau a'r boneddigion yn wlybion n n ddagrau. Gwnaeth lawer o blunders yn yr iaith, ond yr oedd y tn a'r dylanwad y fath, fel nad oedd yno neb yn meddwl am y cam- p '^dau, ond pawb yn synu ac yn rhyfeddu at ardderchawgrwydd y ho U a draddodai." Un arall oedd yn bresenol yn yr oedfa hynod 'otio oedd diweddar Barch. Henry Griffith, tad Mr Griffith, Prif- Ysgrifenodd vnr.au ari faw presenol Coleg Cenedlaethol Caerdydd »i *°fion byw a tharawiadol am yr oedfa. "Ychydig eiliadau," meddai, ga ' r gwasanaeth ddechreu, daeth gwraigarw yr olwg arni i mewn, hŵ arwam geneth fechan bump neu chwe' mlwydd oed, a dangoswyd a> y • eisteddle heb fod nebpell oddiwrth y drws. Yn ystod y darllen a j. "«iiams ei destyn,—'Geiriau Lemuel frenin, y broffwydoli t}v'/ysgodd ei fam iddo.' Wedi brawddeg neu ddwy o ragymadrodd, ^rn ed?dd fòd y Creawdwr yn ei awydd i brydferthu y bydysawd âg V n ^'^thj wedi penderfynu gwneud byd yn yr hwn y gellid gweled ÿhT rhyfedd hwnw nas clywsid ac nas dychymygasid am dano hyd vni ond a adwaenir genym ni dan yr enw maml Ac mewn can-