Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Oyf. 19, Rhif. 3. rs MAWRTII, 1858. Rhif. oll 219. 33iîcí)ìîraiil)o>}attil BYWGRAFFIAD MR. WILLIAM WIL- LIAMS, UTIOA, E. N. Nid oes genyra orsd ychydig o hanesdyddiau boreuol gwrthrych ein cofiant; am hyny nis gallwn end yn unig wneuthur ychydig gry- bwylliadau byrion. Ganwyd ef yn Llwydiarth Rach, plwyf Llanfìhangel, swydd Drefaldwyn, G. 0., a chafodd ei fagn tan ofal mam grefydd- ol. Derhyniwyd ef yn gyflawn aelod yn Eg- lwys y Methodistiaid Calfinaidd yn Trallwm cyn cyrhaedd ei un ar hugain oed. Cafodd ei gyflawn enill i ymroddi i íÿwyd crefyddol dan weinidogaeth y diweddar Barch. Owen Jones, Gelli, swydd Drefaldwyn, coffadwriaeth fyr hwn a fydd yn anwyl gan gannoedd, fel yntau, am ei flyddlondeb gyda'r ysgol Sabbothol a'i wasanaethgarwch i achos yr Arglwydd lesu. Daeth ef a'i wraig a'i unig fab drosodd i America yn y fìwyddyn 1828. (Bu farw y mab hwn a'i unig fab, Medi 9fed, 1845, yn 24 rnlwydd oed.) Wedi treulio agos i flwyddyn yn Albany, symudodd i amaethu i Ohittenango yn swydd Madison, lle y bu fyw am lawer o flynyddoedd. Enillodd yno gymeradwyaeth a pharch gan bawb a ddaethant yn aduabyddus ág ef. Er profi hyn yr ydym yn cofnodi tyst- iolaeth brawd ffyddlon yn yr Arglwydd, yr hwn a gafodd ddigon o gyfleusderau i'w adna- bod, sef Mr. William Pugh, Marcy, ger Utica. Ysgrifena am dano fel hyn : "Daethum yn adnabyddus â Mr. Williamsyn y flwyddyn 1831. Yr oedd yn Ddiacon ífydd- lon yn yr Eglwys Ellraynaidd Ddiwygiadol (Dutch Eeformed Church,) a byddai bob amser yn wastad gyda'i ddyledswydd. Yr oedd yn anwyl a pharchus gan ei holl gydaelodau eg- lwysig. Yr oedd yn dyner a serchog yn ei deulu, a byddai yr allor deuluaidd yn cael ei chodi heb esgeuluso boreu a hwyr. Yr oedd fel Bethel yno, lle y byddem yn wastadol yn addoli Duw yn hen iaith ein mamau. Yr oedd yno lety, croesaw calon, a chyflawnder i ddy- eithriaid a fyddent yn ofni Duw. Arferai y gweinidogion o wahanol enwadau crefyddol yn ddiwahaniaeth wneuthur eu cartref yn ei dŷ ef, wrth fyned a dychwelyd ar eu teithiau, a phob amser y byddai gweinidogion yn dyfod heibio, byddem yn clywed yn ein hiaith ein hunain (yn yr hon i'n ganed ni) am anfeidrol gariad Duw. Ei dŷ ef bob amser fyddai yn addoldy. Ei deulu oedd ei wraig Sarah, a'i unig fab Edward, y rhai a fuont feirw wedi ei symudiad i Franldbrt, ger Utica, mewn medd- iant o'r addewidion a'n gwnaeth yn gryfion i farw, a sicrwydd gobaith am fywyd ac anfar- woldeb. Wrth dertynu, gallaf ddywedyd am Mr. Williams, yr oedd yn briod serchog, yn dad teimladwy, yn gyinydog cymwynasgar, yn' ddinasydd gonest, ac yn Gristion gwastad a ífyddlou; ond gwn nad oedd fwy nag eraill heb ei feiau." Y mae llythyr Mr. Pugh yn Ilefarn cyfrol- au, a diau y gallwn ymddibynu ar ei dystiolaeth. Bu Mr. Williams yn briod dair gwaith: y tro cyntaf gyda Miss Sarah James, mam ei fab; yr ail waith gyda Mrs. Ellen Jones (gynt Bax- ter,) a'r tro diweddaf, yn y flwjddyn 1818, ^ ymunodd mewn priodasâMiss Margaret Evans, ISTew York, genedigol o swydd Aberteifi, D. 0., yr hon a fu yn wir ymgeledd iddo, ac yn wir ofalus am dano hyd ddydd ei farwolaeth, ac sydd yn awr (er yn ddiangen) yn wir alarus am un a fu y fath gynorthwy iddi mewn pethau crefyddol, ac mor anwyl ganddi fel Priod tirion, a Ohristion proíiadol a chymdeithasgar. Yn y flwyddyn 1849, symudodd ef a'i briod i fyw i'w dŷ ei hun yn Utiea, ac yn y lle hwn y gorphenodd ei daith ddaearol, Medi 15fed, 1857, yn (>T mlwydd oed, yn mhell uwchlaw ofn marwolaeth a'r bedd. Gellir dywedyd am dano fel y dywedodd yr Arglwydd am Caleb, "Ysbryd arall oedd gydag ef." Nid fel pro- ffeswyr cyffredin yr oédd Mr. Wilìiams wedi dysgu Crist. Yr oecld efe yn Oristion gicasiad. Nidÿedd dan lywodraeth ffitiau gyda^rffefydd, weith- iau yn oèr, ac weithiau j^fynhes—weithiau yn yr eglwys &Gmäj0fa\i allan o honi—weith- iau yn cysgujjjPffiiiau yn effro; ond yr oedd eÎQ yn gj$ms]yn yr eglwys, ac yn effro yn wastad.VY mae dosbarth y ífitiauyn marw ya