Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Y DRYSOBPA GrYMULLEIDFAOL, Rhif. 6ô.] MAI, 1048. [Cyf. VI. AJSTFFYDDIAETH, ÎWd öes gan AnrFyddìaeíh yr «n tyniad i'r tneddwl. ^ mae yn gvfUfJjr;ieíh s dd lawn o betliau nacäol (negations.) Y mae yn ameu neu yn gwadu pob peth a>* sydd »«öjn crcfydd—i.id yw y„ derbyn nag yn profldim-gesyd egwyddorion ya ansef- ydiojr, ond rrid yw yn planu yr un. Y mae yn diffodd gobeithion, ond ni anadla yr «n. Y mae yn gosod dyn;ot, V1) mne|j oddíwrth ufudd-dod crefyddol, ond y mae yn rhy wan i'w rhyddhau oddiwitíi ofnau prylerus o farn Ddwyfol. Mewn eair, y mae yn dadwreiddio, neu yn symud pob cynnyg,ad at rinwedd. Y mae anffydd- laeth yn yr 0|| 0 honi, yn fwy o heresi y galon na'r pen; oblegid fynychaf, y mae y dynion ag sydd yn gwrthod Cnsfionog- íteth,yn dyraunoei b'od yn dẅjdí, cyn y byddont yi, ei chaei hì felly ; a chyhyd ag y byddo eu calonau yn ffieiddìo y rhôì sanfaidd, a'u cydwybodau yn ddifraw yn «gnylch y perygl o ddibrisio efengyl Dùw, yn ofer yr ymdrechir eu cael aîlan o ber- yglon anffyddiaeth. Dywedai Arglwydd u°?' ' Y Mdai y« well ganddo ef gredu yr noll chwedlau yn y Legend,y Talmud, «c yn yr Alcoran, na bod y giëad yn ei tnrefngyffredinol, heb Drefnydd. Ac, am «yny, m wnaeth Dgw wyrthiau erioed, er argyhoçddi atheistiaeth, oherwydd y mae e> we.thredoedd cyffredin yn ei wneyd. *"an y mae meddwl dyn yn sylwi ar ail achos^onyn wasgaredig o'i amgylch, di- ml reÎÎÌ.,au * aros y»ddynt, a pheidio myned ddim yn mhellach; ond pan y irenaia, neu y gwel ygadwyn o honyni yn Ya.-amcanu, neu wedi eu dolenu yn nghyd, roaid iddo ffbi at llagluniaeth a Duw.' ini ol y golygiadau hyn, o wir athron- item, y mae tystiolaeth yr ysgrythyrau yn gwbl gyson drwyddynf oll. < Y nefoedd sydd yn datgan gogoniant Duw, a'r ffurf- afen sydd yn mynegu gwaith ei ddwylaw ef; dydd i ddydd a draetíia ymadrodd, â nos i nos a ddengys wybodaeth. Canys ei anweledig bethau Ef er creadigaeth y byd, wrth eu hystyiied yn y pethau a wnaed, a welir yn amlwg ; sef ei dragywy- ddoi allu ef, a'i Dduwdod.' Geìlid me- ddwl fod y gosodiadau hyn mor darawiadol, ac mor gyson â rheswm a duwioideb, fel y byddent i gael lleyn mhob meddwl; ond y mae fTeithiau egiur haResiaeîb yn profi yn hollawl i'r gwrthwyneb. Cyhoeddant y gwirionedd galarus fod lluoedd nad ydynt yn cydnabcd yr Arglwydd, na pharchu gweithredoedd ei ddwylaw Ef; oblegid y mae meddwl anîanol dyn yn efyniaeth yn erbyn Duw. ' Yr ynfyd a ddywed yn ei galon, nid oes u» Duw.' Ond heb ymhel- aethu yn y modd hwn, sylwn yn I. Pa betli yvû Anffyddiaeth. Medd- yliaf y gellir dangos hyn yn amlwg dan y ddau ben canlyno!;—ýn 1. Atheistiaeth. Arwydda y gair hwn yn ol y Groeg, yn gystal a'r Gymraeg, DirTyç crediniueth yn modoliaeth Duw. Y mae Paul yn cym- hwyso y gair at bersonau y rhai a fuasent unwaithyn eilunaddolwyr; (Adeoi tv rw Xoafi<p) ac yn y Bibl Cymraeg y cawn ef yn cael ei eiriaw, £ Heb Dduw yn y byd,' yr hyn sydd gyfieithiad llythyrenol o'r un gwreiddiol. Y mae y gair Atheistiaeth yn cynnẃys ynddo yr ystyr o angrhédu, yn gystal ac anffyddio mewn un Bod goruchel. Ond er fod yn hawdd profi fod rhai a wad- ant hanfodaeth y D'uw tragywỳddol, eto y mae amseryn grebwylliad i ddyn ö'r dyb am dragywyddoldeb, o gyfrwng diderfyn, o ddeddf gwybodaeth, frefn bwriad; a ph»