Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Rliif. 3«. g<W WijtUnosal ìtt Wa.sanaetlt (öriau iuuuiUUuiot y (Tcutu. Dan Olygiaeth BERIAH GWYNFE EVANS. Cvf I. CYNWYSIAD -Sadwrx, Ebrill 9, 1S81. Hen Wladfy Ngenedigaeth, gan Myfyr Dyfed............ Gwladys Ruffydd, gan y Golygydd.............................. Y Fasnach Alcan, gan Amanwyson.............................. Chwedlau ac Ystoriau am Gymru, gan C. Willuns, Ysw. Ystyriwch y ddau du i'r ddadl, gan Meilwch............... Gweledigaeth Arglwydd Lvttelton, gan J. H. T......... CO.^GL YR ADRODDWR.- Y Byd a'r NefoedJ, gan Namorydd, Beddgelert...... Arwriaeth Masnach, gan Tegauwy, Uowiais............... Yn mysg y'plant, gan Alltud Gwent........................... Yr Adran Ueiiddorol, gan Alaw Ddu,— Y Wasg Gerddorol................................................. Nodiou Cerddorol Cartrefol...................................... Atebion i ofyniadau yu Rhif. 20 o'r CYFATLL............ Tôn.—"Cymru'r Delvn," gan Alaw Llyfnwy.................. Cystadleuaeth Rhif. ->0................................................ Difyrwch yr Aelwyd............................................. Siomiant, gan Gwaenfab, Bootle................................ Gwobrau Cyfaill yr Aelwyd............................ At ein Darllenwyr.................................................... Y Teulu ar yr Aeiwyd............................................... 351 351 353 354 355 ?56 357 357 35S 359 3>0 361 361 362 363 364 364 :-64 364 IS" Danfoner archebion, P.O. orders, /Wat oriers, arian, &c. wedi eu cyfeirio, D. Williams & Son. Pablishers, Llanelly. HEN WLAD FY NGENEDIGAETH. Gan Myfye Dyfed. HEN Ddyfed fwyn, a'th heirddion, lwysion, lethra», Dy ddolydd teg, a'th uchel freinioî fryniau, A daflant fry eu breichiau i'r uchelion, Gan uno'u cân a cbân yr archangylion; A'rdefaid mân, mal dysglaer emau gwynion, A ffurfìant gôr, er uno yn d' acenion. Mae telyn bur, hardd anian a'i phruddnodan, Mewn oesol hwyl ar gopa'th frwynog fryuiau. Hen Ddyfed hardd, a'th fwthod gwyn-gnlchedig, Mae swynion fil o'u hamgylch yn grogedig ; Eu m wredd hwy yn ddysglaer a serena, Yn ymyl rhai'n celfyddyd falcli a wrida; A Duwics deg, hardd anian a anrhega, Dy erddi chweg a sawrus berarogla, Mae natur fsd fel ar ei heithaf w^ithiau Am baentio'th wedd à mawredd Eden forau. Hen Ddyfed ddewr, bu cwmwl du brndwrineth Am dduo gwedd hardd wybren dy wladwriaeth, Ond llyw y Nef fu'n drecb m llu'y Ffrancod, A buan iawn eu harfau ro'wd i ddifrod ; Dy enw glân argrsffwyd ar g-lonau Pob Cymro dewr o fewn i " Wlad fy Nhadau," Tra'r mòr yn gylcb o arogylch dy diriogaeth, Bydd ddewr dy fron, er cadw'th glod yn berffaith. GWLADYS RÜFFYDD: it -tv:"svdnol am sefydliad cyntaf cristionogaeth yn mhrydain. Gan y Golygydd. Penod XVIII.—Cadell. >AN gyrhaeddodd Cadell lys ei fam, treul- iwyd diwrnod neu ddau mewn gwledda, <~<y er anrhydeddu y tywysog ieuanc, a dath- lu ei fuddugohaethau ar faes y frwydr. Gan na pherthyn y dygwyddiadau hyn yn neillduol i'n hyòtori, nid awn ar hyn o bryd 1 flino y dar- Uenydd a desgrifiad o'r wledd yína, a'r gyfedd- ach i'r hon y diraddiodd cyn ymadael. Digon yw dweyd ddarfod i ddeiliaid Aregwedd Foedd- awg wresawi ei mliab mewn dull ystyrient hwr yn deilwng o'i urddas. Nis «aliai y Brigantwys wneyd dim fuasai yn enili ffar'r eu breuiues yn well na dangos parch i'w mhab. Person nodedigam ei hysbryd dialgar oedd Cnrtis Fin Ddu; gwae y neb fuasai yn er.iJl ei digofaint hi. Ychydig o'r carwrol na'r caradwy oedd yn ei chyfansoddiad. Yr oedd mwy o lawer wedi cael achos i'w hofni nag i'w charu. Ond vr oedd un ysmotyn gwyrdd hyd y nod yn ei clialon dywell hi, un man yn nghanòl caledwch ei serchiadau oedd yn cael èi gadw yn dyner gan darddiant parhaus o serch pur. Cìwrthddrych y serch ymaoedd ei mhab. ei hunig fab—Cadell. Er mwyn Cadell buasai yn barod i wneuthur pob peth, ie. ac i ddyoddef pob peth. Yr oedd hi, arferai fynu y iod eithaf o barch dyledus iddi gan bawb o'i hamgylch, yn barod i osod ei hurddas personol yn ei llogell (os oedd llogell ganddi) pe gwelai fod y parch ateliJ oddi- wrthi hi yn cael ei dalu i Oadell, neu pe credai y gallai wrth logellu ei hurddas yn y dull yma sicrhau rhyw fantais i'w mliab. Nid oedd Cadell ychwaith yn anwybodus o'r teimlad yma yn mynwes ei fam tuag ato. Yr oedd wedi cnel nrotion rhy amìwg o hono gan- waith. Nid oeild feìly yn teimlo y petrusder lleiaf ani dderbyniad ei genadwri pan fynegai i'w fani amcau ei ymweliad presenol a'i Uys^ Eto yr oedd gwyleidd dra naturiol ieuenctyd i ddechreu siarad ar y mater tyner yma, yn ei