Cylchgronau Cymru

RHif. 37. lm* Wíifowŵrt »t WmmttU (ùvim gwmMtml h Wtm. Dan Olygiaeth BERIAH GWYNFE EVANS. CYNWYSIAD Cyí. I.—Sadwbn, Mehefin 25,1881. "Cyfaillyr Aelwyd," gan Dewi ab Iago, Llandilo......... 605 Hoff Feibl Duw, gan D. Bowen (Deheufardd), Llanelli 505 Gwladys Ruffydd, gan y Golygydd.............................. 605 Gwyliau'r Haf, a'r modd i'w mwynhau, gan Hen Dramp 607 Colofn yr Tmchwilgar, gan Alltud Gwent.................. 510 Plant Helen, gan eu Hysglyfaeth Diweddaf.............. 610 Y NODIADDR— Dyfyniadau o Hen Lyfyr, gan Iolo Prysor, Traws- fynydd................................................................. 512 Hen Gymeriadau Cymreig, gan E. Evans, Nantyglo... 513 " Yr Hen Destament" newydd, gan B. G. E............. 614 Arwriaeth Masnach, gan Teganwy, Dowlais..................600 Yr Adran Gerddorol, gan Alaw Ddu,— Y Rhan-gan........................................................... 6d0 CONGL TR ADRODDWR.— "Ti wyddost fy mod yn dy garu," gan T. Thomas...... 600 "Ot tyr'd yn ol, wrthgüiwr," gan Honddu............... 600 Cystadleuaeth Rhif^.SO.............................................. 600 Gwobrau Ctpaill yr Aelwyd................................ 600 At ein Darllenwyr...................................................... 50° Y Teulu ar yr Aelwyd................................................ 600 "CYFAILL YR AEIWYD." QkS DlWI ab Iago, Llajcdilo. Gwir gyfaill goreu a gafwyd,—cofiwch, Yw Cyfaill yr Aelwyd ; Un o'i fath yn trin ei fwyd, Na'i lanach oll ni luniwyd. Diweniaeth ydyw ei wyneb,—geirwir, A'r goreu mewn purdeb ; Rhaid gwylio na wnelo neb Ei lanw â ffolineb. HOFF FEIBL DÜW. öan Deheufàrdd. (Cyfansoddwyd y penillion canlynol yn 18470 Hoff Feibl Dnw, a'i eiriau gwiw, A'n dysg i fyw tra yma ; Fe dd'wed yn rhad am hyfryd wlad, A gwerthfawr waed Caifària. Fe dd'wed am ddrwg, a'r dwyfol wg Sydd amlwg ar ben pechod, Ae am y tŷ trag'wyddol frýj ' ' -3 ~ . '' Lle had íoes cri na thralfod. Bv.í>ciwO d tc'lS ':; ■"■ GWLADYS RÜFFYDD: ystori hanesyddol am sefydliad cywtat ceistionogaeth yn mheydain. Gan y Golygydd. Pen. XXIX.—Y Tad a'b Feech. [RANOETH cymerodd Caradog fantais o'i gyfarchiad boreuol a Gwladys i geisio ymddyddan cyfrinachol â hL A'i chalon yn curo yn gyflym gan deimlad nas gallai hi ei hun ei esbonio, canlynodd Gwladya ei thad i'r ystafell neillduedig. Gwyddai fod calon ei thad bob amser yn ddigon tyner tuag ati, ac felly nad oedd eisieu iddi ofni dim oddiwrth yr ymddyddan, canys yr oedd ei chydwybod yn ei rhyddhau o bob bai yn ei hymddygiadau diweddar. Eto yr oedd rhyw- beth mor ddifrifol yn agwedd Caradog, rhyw ofid mor amlwg yn ei lygaid, fel nas gallai yr eneth wynebu yr ymddyddan yn ddibryder. Nid oedd amheuaeth yn ei meddwl nad rhyw- beth yn dal perthynas a'i hymddygiad hi at ei modryb Aregwedd y dydd blaenorol oedd achos y wys hon i wyddfod ei thad. Yr oedd wedi cael ar ddeall fod Aregwedd wedi hawlio ac wedi cael ymddyddan cyfrinachol a'r Pendragon y ncs o'r blaeu, a thybiodd yr eneth ar unwaith mai dwyn cwyn yn ei herbyn hi am ei hym- ddygiad awdurdodol at frenines ífroen-uchel y Bngantwys yr oedd ei modryb. Ond er y teimlai Gwladys hyn, teimlai ar yr un pryd ei bod wedi ymddwyn yn iawn, ac nas gallai ei thad ei beio am wrtnsefyll ymosodiad ffyrnig Aregwedd ar Pudens a'i wyr mewn dull mor benderfynol ag a wnacth. Cryfhaodd geiriau cyntaf Caradog y syniad yn meddwl Gwladys mai i ateb cyhuddiad am sarhad ar Aregwedd y gwysiwyd hi gerbrony Pendragon. " Ddoe, onite, y daethoch gyntaf i adnabydd- iaeth â Brenines y Brigantwys V " Iö, fy nhad, gwyddoch na chefais gyfieusdra erioed o'r blaen i'w hadnabod." "-Naddo, a blin genyf hyny, canys mae Ar«g- wedd Foeddawg yn peithyn i'n gwaed ni, ae nid yn unig mae o foncdcl ucîiel, ond llywodraethft ; ar ufi o'r llwythau cryfaf yn 'Mhíydain."