Cylchgronau Cymru

Y DRYSORFA. Rhi* V.] MAI, 1847. [Llyfr I. 9Sg&waföa&. Y PARCH. DAVID CHARLES, CAERFYRDDIN. RHAN I. [Y mae enw Mr. Charles, Caerfyrddin, j*n adnabyddus bellach i laweroedd o'n darllenwyr trwy ei bregethau, cyfrol o ba rai a gyhoeddwyd ychydig yn ol; a diammheu i'n cyfeillion cystal a ni ein hunain fwynau aml i wledd fras uwch ben y gyfrol hono, a theimlo gradd o barodrwydd i ddyweyd yn debyg i Dafydd CadwaladjT, pan yn canu ei Farwnad i'r hyglod Charles o'r Bala, -' Boed bendith Duw ar Sir GaerfjTddin, Am fagu'r impyn mawr ei ddawn," y'nghyda dymuniad cryf am wybod ychydig o hanes gwr mor hynod. Felly o leiaf yr ydym ni wedi teimlo er ys llawer blwydd\m ; ac o ganlyniad, llawen dros ben oedd genym weled yn ddiweddar Gofiaut lled helaeth yn niwedd Cyfrol o Bregethau Saesonig, wedi eu cylieithu o'r Gymraeg, gan Mr. H. Hughes, cyhoeddydd y pregethau c\Tnreig y cj-feiriwyd atynt Digon o ganmoliaeth i'r pregethau yn eu gwisg saes'nigaidd, debygid, yw dyweyd eu bod yn deilwng o'u hawdwr;—clywsom aml i sais darllengar a duwiol yn tystio na welodd eu gwell erioed;—a chynghorem bawb o'n cjTeillion sj-dd yn deall saesonaeg i wneyd ymdrech i feddiannu y Gyfrol iddynt eu hunain. Boddäwj-d ni yn fawr, ar y cyfan, yn y Bywgraffiad, ac er mwyn y cannoedd hyny o'n darllenwyr na fedrent ei ddeall yn Saesonaeg, pe gallent ei gyrhaeddyd, ni a ddodwn ger bron j-n awr y pigion canlj-nol o hono ; ac os nad ydym yn cwbl gamgymeryd, tueddant i gynjTchu diolchganvch j-n mynwes llawer un i Ben mawr ei eglwj's, am godi y fath un j-n mj-sg ein cenedl, a rhoddi iddo ddoniau mor odidog, ac ar jt un prj-d i beri i ainrj-w geisio j- Cjŵol Pregethau i'w darllen drostj'nt eu hunain.] Ganwyo Mr. Charles, Hydref 11, 1762, mewn lle a elwir Pant dwfn, yn mblwyf St. Clears, tua deg milltir o G-aerfyrddin. Arnaethydd oedd ei dad, ae yr oedd David yn drydydd mab iddo, a Tbomas—enw yr bwn sydd mor adnabyddus ac anwyl gan y byd crefyddol, ydoedd yr ail. Galiwn gasglu betb oedd cymeriad David yn ei febyd, oddiwrtb yr hyn a ddywedai ei dad am dano—" Nis gwn betb i wneyd o Dafydd, os na ddygaf ef i fynu yn Berson, oblegyd y mae yn wastád raewn rhyw gongl gyda llyfr." Ond gan na chaniatäai amgylcbiadau ei dad iddo ddwyn rbagor nag un o'i feibion i fynu yn offeiriad, rbwymwyd David pan yn ic, yn egwyddorwas j lin. Ni leiâwyd, er ì j gyda chyrbaeddiada brentisiaeth, drysori yn ei gof y cyfan o bryddest arddercbog Young, sef ' Night Thoughts: Ar yr un pryd rhoddai y fatb foddlonrwydd i'w feistres trwy ei ddy- falwch a'i ffyddlondeb gyda'i alwedigaetb, fel y gosodwyd ef ar ddiwedd eidymor fel egwyddorwas yn arolygydd ar ei gorchwylion. Yr ydoedd cyn hyn wedi dyfod yn grefyddwr ymroddgar ; a'i ymddygiad cyson a bawddgar a ennülai iddo barcb