Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Y DRYSORFA. Rhif. vi.] MEHEFIN, 1831. [Llyfr i. BYWGRAFPIAD. ẀANES BYWYD A MÀEWOI/AETH WILLIAM PUGII, O Lanmihangel y Pennant, Sîr Feirionydd, yr hvon afufarw Medi 14,1829, yn yr 81 fimyúdyn o'i oed. William Pagh a aned Awst 1, 1749, yn Maesyllan, plwyf Llan- mihangel y Pennant, Sîr Feir- ionydd. Ei rieni oeddynt Hngh Edward a'i wraig Ann Williams. Cyfrifid ei dad yn ddeallns a chrefyddol wrth ei gydmharu â'r nifer liosocaf o'i gymmydogion, yn yr arnser isel hwnw ar grefydd yn y rhan hono o'r Dywysogaeth. Nid oes llawèr i ei hysbysu am W. P. yn ei ddyddiau boreuol; hysbys yw ei fod yn rhagori ar lawer o'i gyfoedion yn ei athry- lith a'i awydd am wybodaeíh a dysgeidîaeth. Dywedwyd gan dystion canfyddedig, ei fod yn eglwys Llanmihangel, pan islaw 5 ml. oed, er syndod a difyrwch i lawer, yn canu Psalm yn gerdd- oraidd a chyson ; ac yn wir nid yw yn bèth anhygoel, oblegid ar oj hyn cynnyddodd yn rhagorol yn ei wybodaeth a'i fedrusrwydd yn y ddawn ardderchog a defn- yddiol o Psalmyddiaeth. Pan oedd yn fachgen bychan |ya bugeilio defaid ei reini, yn Maesyllan, byddai yn cymmeíyd ;yn gydymaith iddo i'r mynydd y _Llÿfr gweddi gÿffredin, yn yr 'hwa y darllenai y Grweddiau, yr Erthycláu, y Psalmau, a'r rhanau «'f EfiÌBtolan ar Efengylau sydd ju yîlyfr hẃnw. Ond dywedai wrthyf nas gwyddai iddo gael un budd ajeilldool trwy y moddion &yn y pryd hwnw ; ond ýtì unig M.édjÊỲft tra ẅrthei orchwyl Yn yr amser hwnw, tra yn gwil- ied ei ddefaid, aeth i ben bryn yn y mynydd, ac edrychai ar rau helaeth o'r wlad o'i amgylch, a daeth yn ddigyfrwng i'w feddwl ystyriaeth ddwys am holl bresen- noldeb a hoììwybodaeth Duw. Dygwyd ef i ystyried yr adwaen- ai yr Arglwydd ef yn berffaith y pryd hwnw, ac y gwyddai pa beth a fyddai i dragywyddoldeb, Gwisgwyd yr ystyriaethau hyu yn fuan i raddau oddi ar ei fe- ddwl; a'r canlyniad a fu iddo, fel y tyfodd i ocdran, fyncd yn ol tuedd lygredig ei natur ac arferiad yr oes, i ddilyn ofer gampau ; megis codymu, neidiaw, canu gyd a'r tannau, a chwar- eufeydd ar y Sabbothau. Cof genyf fy mod ychydig llai na phedair blynedd cyn ei farwol- aeth, yn gydbresennol ag ef, pryd y soniai rhyw un yn ei glywedig- aeth am rai o'i ragoriaethau yn y pethau hyn : dywedai yntau mewn modd a barai i bawb a sylw- ai ganfod fod ei feddwl wedi cael troedigaeth drwyadl oddiwrth y cyfryw bethau, a bod eu coffa yn drwm ganddo. ",Yr oeddwn yn ddrwg ìawn—tori sabbothau sanctaiddyrArglwydd! Yrwyfyn hyderu y bydd i'r Arglwydd tir- ion faddeu fy holl bechodau hyny; ac hefyd fy holl gamymddygiadau tuag atto, a'm gwrthryfelgarwch i'w erbyn ar hyd ystod fy oes.'' Nid ydy w hysbys i mi trwy ba