Cylchgronau Cymru

Rhif. cxxii.] CHWEFROR, 1841. [Llyfr XI. COFIANT MR. MORRIS J 0 N E S, CORRIS, MEIRION, Yr hwn oeâcl yn Bregethwr gyddr Trefnyddion Calfinaidd; ac afufarw Ion. 27,1840, trioy i ddarnmawr.o'r graig,ynNghloddfaìlechi AberUefeny,syrthio arno ef ac un arall a elwid Ilngh Williams, mab W. Williams, Cross-pipès, Machynìleth, nes i'r ddau, heb y rhybudd lleiaf, gael eu cjiwilfriwio mcwn munudyn dany gaiood gerrìg. Morris JONES, ydoedd fab i John ac Elinor Jones, Bryntŵr,plwyf Penmorfa, Caerríarfon. Ganwyd ef íon. 13, 1806. Aeth i wasanaethu yn lled ieuanc ; ac yr oedd rhyw bethau neillduol ynddoy pryd hyny, dysgodd yr epistolau at y Rhufeiniad a'r Hebreaid oll ar ei gof. Pan o 1.5 i 18 oed, cafodd wynt yn ei aelodau,yr hyn a'i hanalluogoddi weith- io amraiblynyddau. Wedi ei adferiad, aeth i weithio i gloddfa'r Glyn, ac oddi yno i Bach-y-saint, Sir Gaernarfon. Yn y cyfamser aeth yn wyîlt iawn, i yfed diod gadarn a meddwi, gan ddilyn pob oferedd hyd y gallai. Aeth wedi hyny gyda'i dad i weifbio clawcìd-llanw, wrth Gors y fochnog, Sir Aberteifi, ac yn ol am ycbydig i Jíach- y-saint drachefn. Yn lonawr, 1828, daeth i'r ardal hon i weithioynnghlodd- fa Aberllefeny. Y pryd hyny, nid oedd ei fuchedd ddim gwell na chynt; a di- lynoddyr hen arferiad oyfed a meddwi, ynghyd a llawer o feiau eraiil; amawr oedd y dylanwad oedd ganddo ar ei gydweithwyr i'w temtio i'w ddilyn rnewn drwg, fel plant yn dilyn eu tad. Digwyddodd iddo ryw fodd lyngcu y farn Arminaidd i raddau mawr, gan ymbleseru mewn dadlau drosti â'r brod- yr a gadwent yr Ysgol Sabbothol yn ûhŷ y gwr y llettyai efe ynddo, ac â'r Pregéíhwyr a ddeuai yno i lefaru ; a rnawr oedd y gofid a geid ganddo, trwy ei fod yn methu troi erailí i'w olygiad- au ef, a hwythau yn methu a'i ennill yntau i'w barn hwythau. Ond wrth chwilip y Bibl, i'r djben o gyfansoddi Hyfr bychan i bleidio ei farn, gwelodd yo ei dyb ef na safai Arminiaethddim; yna rhoddodd heibio ei chredu, ac ni soniodd am dani mwyach. lonawr 1829, priodwyd ef ag Anne Roberts o ardal y Garn, Sir Gaernar- fon. Ac fel yr oedd llawer o ieuengc- tyd yn gwastraffu y cwbl a ennillent, cyn y diwygiad dirwestol, felly yntau : gan hyny, wedi eifyned i'r slâd briod- asol, díieth tlodi arno fel ymdeithydd, ac angen fel gwr arfog. Yn yr am- gylchiad hwnw y dechreuodd ei feddwl sefyll gyntaf, gvv'elodd eisiau y trugar- eddau a gamdreuliai gynt, ynghyd â'i ffolineb yn gwario ffrwyth ei lafur caled arn ddiodydd heb eu heisiau. O hyny allan fe roddodd heibio ei arferiad ffol o fyned yn bwrpasol i yfed. Pan cedd dan ddylanwad yr ysíyriaethau uchod, clywodd y Parch. T. Owen, Môn, wrth lefaru, yn dysgrifio y cyfarchiad dych- rynllyd a eill fod rhwng enaid a chorph yr annuwiol yn yr adgyfodiad: yna daeth y gofyniad pwysig hwnw ato, Pa beth a wnaf i fod yn gadwedig ? Yn ganlynol, daeth i geisio lle yn nhŷ Dduw ; a mawr oedd yr ofn ar y cyf- eillion crefyddol wrth ei weled, fel yr oedd gynt yn achos Saul o Tarsis,wrth gofio ei fod yn anrheithio o'r blaen. Ym mhen Thy w yspaid wedi ei dder- byn i'r eglwys, digwyddodd iddo, yn ol yr hen arfer o gyfeillachu, fod aílan o amser ry w nos Sadwrn heb ddyfod ad- ref; ac am na wybu'r henuriaid am y peth mewn pryd, ni weinyddwyd cer- ydd arno. Èr hyny, yr oedd. ei gyd- wybod yn lluchio gwreichion tanllyd am y bai; a than y cyfryw ddylanwad, dywedodd wrth un o'rbrodyrcrefyddol, eifodamymadaeiambythâ'rgymdeith-