Cylchgronau Cymru

Y DRYSORFA. RlIIF. cx.] CHWEFROR, 1840. [Llyfr x. GORPHENWYD. PREGETH A BREGETHWYD GAN Y PARCH. V. THORPE, YN Y TABEltNACL, YN LLÜNDAIN, BOREU SUL, MAWRTH 21, 1824. "Yna 'pan gymmerodd yr Iesu y finegr, efe a ddyWedodd, Gorphenwyd: a chan ogwyddo ei ben, eíe a roddes i t'ynu vr ysprjd."—Ioan- xix. 30. DvoDDEFiADAt) chwerwon a buddugoliaeth- us Mah Duw ydynty dygwyddiadaumwyaf pwysig a ddygwyddodd er creadigaeth dyn, neu er pau osodwyd sylfeini y byd i l.iwr; y rhai hyn ocddynt y pethau mwyaf pwys- jg o'r holl bethau a wnaed unnaith, ac uad anghofid hwy byth. Dylai pob diwrnod, fel y mae yn cyiiymu dros ein penau, alw nyn ljjof pob Cristion zeîog a phrofiadol; yr hwn, gyda'r apostol, ni fyn famu iddo wybod dim yu mhlith dynion ond Iesu Grist, a hwnw wedi ei groeshoelio; dylai pob peth bychan ag a fo yn dwyn perthyn- as â'r dygwyddiad mawr hwn gael ei gadw uiewn ooì tragywyddol; ond ani y boreu heddyw chweunychnn eich sylw ar y geir- iau olaf, a'r rhai mwyaf pwysig a lefarodd erioed, a byny ar ddiwedd y weithred ry- feddaf a gwblhaodd, pan y cryrnodd ei ben, ac y rhoddes i fynu yr yspryd. I. At Berson yr hwn a roddes i fynu yr yspryd. II. Beth yw ystyr y gair diweddaf' Gor- phenwyd.' III. I egluro y dull yn mha un y llefar- wyd-Ef. I. Wrth sefyll ar fynydd Calfaria, ac edrych. î fynu ar y Gwaredwr yn marw, y gwrthddrych cyntaf a deilynga ein sylw yw y dioddefydd ei hunan, ac yma ni a sylwn mewn perthynas iddo, 1. Ei fod ef yn I)duw, y gwir Dduw, a'r bywyd tragywyddol. Yn yr Hen Desta- ment gelwir ef y Duw Holhtlluog, Iehofa. Arglwydd y lluoedd, Duw cyfiawn, y Gwar- i edwr. &c. ac yn y Ncwydd gelwir ef y Gair j ag oedd yn y dechreuad gyda Duw, a Duw i oedd y Gair; heb yr hwn, ni wnaed dim ar a wnaethpwyd; Duw bendigedlg yn oes oesoedd ; y Brenin tiagywyddol, anfarwol ac anweledig; yr hwn oedd cyn pob peth, a'r hwn sydd yn cynnal pob petli á gair ei nerth; gwir ddysgleirdeb y gogoniaut ang- hreadigol; yr Alpha a'r Omega, y cyntaf a'r diweddaf, yr hwn sydd, yr hwn oedd, a'r hwn sydd ar ddyfod, yr Hollailuog. Yn nyddiau ei ymgnawdoliad, pan y cymmer- odd dynion gerig i'w ladd ef, ' Llawer o weithredoedd da a ddangosais i chwi,1 ebe fe, ' am ba un o'r gweithredoedd hyny yr ydych yn fy llabyddio i.' Hwythau a ateb- asant, ' Nid am weithred dda yr ydyra yn dy labyddio, ond am gabledd, ac am dy fod di, a thithau yn ddyn, yn dy wneuthur dy hun yn Dduw.' Ond er y cwbl, efe a afaelodd yn ei hawl i fod yn Dduw, ac a ddywedodd, ' Mi a'r Tad un ydym—mae y Tad ynof fi, a minnau ynddo yntau—yn wir, yn wir, meddaf i chwi, cyn bod Abra- ham yr wyf fi.' Yn awr, y mae rheswm dynol, os na bydd wedi ei dywyllu gan rag- farn, yn barod i ddywedyd fod ei hawli fod yn Dduw ar dir teg. O dan ddylanwad rhyw uchel-fryd hunanol, gall dyuiou hònì teitlau ac anrhydedd na bydd ganddynt un hawl iddynt; ond ni thrigodd na balchder na hunan erioed yn ei galon Ef, ae nid ellid ei gyhuddo ef yn euog o yspeilio, na chablu, pan oedd yn dywedyd ei fod ef yn ogyf- uwch â Duw, ac yn un á'r Tad. Frodyr sanctaidd, cyfranogion o'r un alwedigaeth. neiol, na fydded arnoch ofn ná chywilydd addef dwyfoldeb ein Hiachawdwr Iesu Grist. Hvn sydd yn rhoddi grym ac effeith-