Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Y WINLLAN. AM AWST, 1863. PENTEWYN WEDI EI ACHUB O'R GYNEU DAN. Amsee yn ol, hwyliodd llestr o Loegr, gyda Chadben cabledd, meddwdod, a gorines, pa un a ffieiddid gymaint gan y crew, fel yn ddinrneu y buasai canlyniadau marwol yn cymeryd lle, oni bae i'w llywydd creulon gael ei gymer* yd yn beryglus glaf, a hyny yn ddisymwth. Cymerodd yr îs-gadben ofal y llong, a'r Cadben, mewn arteithiau clefydol, yn unol â llais unfrydol y niorwyr, a adawyd i drengi yn ei gaban. Parhaodd yn y sefyllí'a wrthodedîg hon am yn agos i wythnos, heb neb yn anturio ymweled âg ef, pan y cyìl'yrddwyd calon bacbgen tlawd ag ydoedd ar fwrdd y Hong gyda'i ddyoddefiadau, a phenderfynodrt fyned i mewn i'r cabin, ac i siarad gydag ef. Disgynodd i lawr y companioii-ladder, a cban agor drws y stale cabin, bloedd- iodd allan, " Captain, pa sut yr ydych ?" Atebodd llais sarug ef, " Beth yw hyny i ti ? dos ymaith." Y boreu dranoetb, er hyny, aeth i lawr dracbefn,—" Cadben, gobeitbio eicli bod yn well." " 0, Bob/' 'rwy'n bur ddrwg; wodí bodyn sâl iawn drwy'r nos." ' Cadben, os gwelwch yn dda, gadewcb i mi olcbi eich dwylaw a'cb gwyneb; ad- nertba hyny chwi yn fawr." Ilhoddes y Cadben nod o gydsyniad. Gwedi gorphen y wasanaeth garedig hon, dywedodd y bacbgen, " Os gweîwcb yn dda, meistr, gadewch i mi eich cillio ($have)." Gadawyd iddo wneuthur hyn: ac ar ol tacluso y dillad gwely, daeth yu hyfach, a chynyg- iodd beth tê. Gwyddai y Cadben nad oedd trugaredd i'w ddysgwyl oddiwrth ei grew, a phenderfynasai beidio erchi un. "Mi a drengaf," me-ldai ei enaidystyfnig, *' yn hytrach na gofyn un ffafr ganddynt." Ond cafodd caredigrwydd y bachgen hwn ei flbrdd at ei galon ; ac, er gwaethaf ei holl feidd-dra, ei ysbryd annibynol, toddodd ei galon, dangos- odd ei wyneb haiarnaidd y deigryn disgynedig.