Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

CYHOEDDEDIG- AR Y CTTTTAF O BOB BfflS, Ehif 37. CYF. III. MEDI 1, 1875. Pris 2g. YSGOLOEIAETH GEEDDOtiOL I MR J. WILLIAMS STOCRTON AR DEES. Ar nos Wener anos Sadwrn, y 13ega'r Ì4eg cyfìsol, j cynaliwyd cyngherdd fawreddog yn Exchange Hall ' Stockton, er cynorthwyo Mr Williams i fyned i'r j Royal Acadamy. Cynaliwyd hefyd ddwy erai-11 yn ! Middlesbro i'r un perwyl. llyderaf Mr Gel. y bydd i ryw ohebydd o'r dref hono roddi i chwi hanes y cyngherddau hyny gan nad oeddwn i yno. Yr artistes oeddynt Miss Edith Wynne—Miss. M&rian Williams—Miss S. A. Williams—Mr Brinley Richards—Dr. W- F' Frost—Mr Lewis Thomas— Mr Eos Morlais a Mr Tora. Williams Pontypridd; y ddwy ferch ddiweddaf a enwyd o'r R. A. M. Llundain. Briswm enfawr 0 arian fyned i dalu y rhai hyn, ynnghyda llawer 0 dreuliau eraill, etto, da yw genym ddeall i'r cyngherddau droi allan yn success hoJlol, a bod yn ngweddill ddigon. a thros ben digon, i alluogi Mr Williams i fyned i'r Ysgol yn gysurus ; ac hyderwn gan ei fod yn myned i'r Royaí Academy, y daw aìlan ohoniyn ysgolhaigcerddorol. teilwng o'r cyngherddau, ag sydd wedi eu rhddi iddo, ac yn glod i'w genedl a'i wlad. Cymerodd ran helaeth yn ngweithrediadau cyngherdd nos Sadwrn, a gwnaeth ei waith yn gan- moladwyiawn. Gan y bwriadwyf gyfyngu fy sylwad- au i'r prif artistes yma, goddei'er i mi yn y fan hon ddyweyd, i Mr Tom Wiíliams ganu dwy gân yn y gyngherdd nos Sadwrn gyda medrusrwydd anyhytfred» ip.achafodd gymeradwyaeth uchel. Hefyd un o'reow Mr Bradley 0 Middlesbro chwaveuoäid ar y piano, ac aeth yntau drwy ei yvaith gyda deheurwydd. Bellach ni a ddechreuwn ein syiwadau gyda Mr Brinley Richards. Ni chawsom erioed o'r blaen gyfryw hyf- rydwch wrth wrandaw ar undyn yn chwareu ar y piano, ag a gawsom wrth wrandaw arno ef, yn enwedig pan Í' chwareuodd " Ar hyd y nos." Vmgollasom yti lwyr mewn syndod, wrth weîed a chîywed ganddo y f'ath amrYwiaethau medrus, cywrain a swynol ar yr alaw fechan a syml uchod. Priodol iawn yn wir, y felwir ein cydwladwr enwog hwn, yn Dywysog y *ianwyr. _Ar ganoly gyngherdd, daeth allan a gwên siiiol ar ei wyneb, i anerch y gynulleidfa ar ran Prif Ysgol Cymru. Siaradodd mor wresog dros ddaioni y seí'ydliad ac iawnderau ei gesedl, gan ddangos, os oedd sefydliadau perthynol i Ysgotland ac Iwerddon, yn deilwng 0 grant gan y llywodraeth tuag at eu cyn- haliaeíh, bod Prif Ysgol Oymru yn sicr yn deilwng. Wedi iddo daer anog ein trefwyr i wneud eu goreu er cael grant iddi, terfynodd drwy ddyweyd: — 1 âope that every Welshman ìcilf put his shoulder to ihe wheel. Cyn briidd i'w ddyinuni&d ddisgyn dros ei wefus, ateb- wyd ef gan gariad miloedd 0 ddwylaw Cymru, bi u shonlder to the wheel a roddwn. Y nesaf a deilynga ein sylw yw Dr- Frost. Gwyb dded ty hen a'm hanwyl gyfailt Frost. nad oes neb a ymlawenha yn ei dderchafiad i urddau yn fwy nay ysgrií'enydd y llinellau hyn; ond rywsut, teimlwyf fy hun yn hollol oddi cartref gyda Dr. Frost, ond qu'üe at home gyda " Alaw'r DyH'ryn," gan hyny goddeí'er i mi yn yr ysgrif hon ddefnyddio yr enw mwyaf anwyl genyf. Wel, pan welsom ei delyn hardd yn cael ei chario i'r esgynlawr, enynodd fflam wladgarol yn mynwespob un 0 honom, a rhoddasom iddi roesawiad calonog; ond pan welsom Alaw yn ei dilyn, attroasom eincroesawiad gydamwy 0 frwdfiydedd, Chwareuodd i ni yn gyniaf " Merch Megan," yn deilwngó hono ei hun; a chafodd gymeradwyaeth yr un mor deilwng, fel ag y gorf'u iddo ddychwelyd a chwareu eilwaith pryd y cawsom gan- ddo " Lìwyn On," gyda'r amrywiaethau mwyaf dym- unol a hyfryd a glywsom erioed. Yn y cyfauiser gwnaethom yr ysgerbwd canlynol 0 doddaididdo:— Blagwyryn o gyíì' Blegwryd—hylwj dd, Yw Alaw mewn eilfyd; Cywair ei de!yn bair i'r byd—mewn cân I orwych hedían gornwch och üdfyd' Yn wir hynaws ddarllenwyry Gerddorfa, wrth glywed hen alawon y Bryniau yn càel eu chwareu mor fen- digedig ganddo, yr oeddym yn mrou tori alìan i waeddi— Cymru. Cymro a Chymraeg dros byth, Em Telyn a'n tônau'u dragiyth. Gwelaí íod fy llith yn myned yn lied hir, íran hynỳ ni ddywedfci' ond a gynwys yr englyn canlynoi ara y ddau benig»mp, Miss Edith Wynnea Lewis Thomas— Diob ceir mai duwies cân—yw Edith, Hynodol eiclwBgan; A hwylus gerdd Ltwis gân, Pob ergyd naal pib organ. Y nesaf welwn ar yr esgynlaw r y w ein cyfaill anwyl Eos Moriais. Heb gymeryd i ystyriaeth ei anfanteision fel gweithiwr na dim ara'l. beiddiwn ddyweyd yn ddibetrus na raiü iddo gywilyddio seíyll yn oclìr prif gantorion y deyrnas. Yn wir, mewn cân ddesgiifîadol megys "Bedd Llewelyn," a'r "Gadlet," gaa eiit Cymrawd enwog D.Emlyn Evans, 'Sound analarm" " The Sailor's Grave" &c. efe ai pia hi 0 ddigon. Cawsom foddhad neilidnol yn ei ddatganiadef ac Edith. o'r deuawd " 0 Maritana," yn mha un, cyrhaeddodd yr Eos C fyny yn berÖ'aith glir, ac yn hollol ddidare. Gwnaeth Edith ei rhan hithau mor dda, í'el y tỳstiodd amryw o'n hamgylch na chlywsant erioed ei chyfielyb. Nid yn unig yr hyi'rydwch 0 wrando ar yr E]t;s yn eanu gawsom y tro hwn, ond hefyd y pleser o'i weled yn arwain y Cor drwy "Thanks be to God," a'n áyni-