Cylchgronau Cymru

ssè'lsi RDDORFA: V ' Cnídjcjrutoii Hlisoí aí írrasamuííj Ccrüüoriaefíj n |krbüomitriíj <Bvmxûg. CYHOEDDEDIG AR Y ^vNTâP O EOB Mî^? Ehif 79 CYF. VII. Pris 2c. ORIEL Y PRIP PBISTRI. B E E T H'O V E N. Parhad. Yr oedd Bee,thoven yn 22 oed pan y daeth i Vienna yn 1792, gyda'r bwriid o osod ei hun dan addysg Haydn. Yr «edíl Mozart yn awr wedi marw, er i Beetboven gael yr anrhydedl o gyfa|fod ag ef rhyw buni mlynedd cyn hyny, ac fe gofia y darllenydd am yr hyn a ddywedodd y naill am y llall—er- heb adwaen ei gilydd yn bersonol — o flaen yr Ymeradwr Josenh, Yr oedd Gluck hefyd wedi marw, ond arosai ei gerdd- oriaeth goethedig. Yr oedd Haydn—er yn hen ŵr—; n fyW,—Vienna oedd Athen gerddorol y byd ar yr adeg hono, preswyliai yno amryw o gerddorion dysgedig; â phenderfynodd Beethoven mai yn Vienna yr arosai, hyd yn nod pe cymerai yr etholwr ei bension oddiarno. Un o'r rhai cyntaf a íFurfiodd gyfeillgarwch a'r cerddor ieuanc < edd yr enwog Von Sweiten —meddyg—yr hwn a arferai roddi cyngherddau o'r gerddoriaeth fwyaf clasurol yn ei dy ei hun gyda clierddorfa lawn o offerynwyr. Fí i rfiodd gyfeillgarwch hefyd a theulu tywysogaidd Lichnowsky. Ond er y caredigrwydd mawr a ddangosid gan y teulnoedd hyn tuag ato, yr oedd yn cael ei amddifadu o'r ddisgyblaeth ai galluogai i frwydro a thrafîerthion bywyd yn llwydcìianus. Yr oedd yn cael ei ifordd ei iiun gan bawb, nesyr oedd y naill flwyddyn ar ol y llall yn myned yn fwy au- hydrin ac ystyfnig. Ni cliymerai gyngor iiac addysg gan neb, myuai gael ei fíbrdd ei hiin. Yr oedd ýn ilawn mor wreiddiol o ran y dyu oddi allan a'i arferion ag ydoedd o ran ei feddwl. Ni ofalai ddini am y dyfodol, ac nid oedd pwys ganddo bcth oedd barn pobl am ei arferion. Gyda golwg ar (i gyfansoddiadau, medrai werthfawrogi barn pob beirniad da ond ni chymerai sylẅ o nodiadau centigíüillyd. Byddai rhai am ei anfon i'r gwallgo.dy, era 11 ain ei rwymo niewn C rchar. Yr hyn a ddywedai wrth y bobl hyn oedd:— ' Os ydyw y bohl yn cael dyfyrwch mewn 'ysgrifenu a dweyd pethau anffafriol am dan if, gadewch iddynt i fyned yn mlaen a boddloni eu hunain cyhyd ag y byd.lant yn dewia." Nid oedd Cyfoeth ac urddas daearol ychwai\h yn dylanwadu dim arno. Ystyriai mai pethau damwein- iol oedd y pethau hyn—pethiu o amgylch y dyn; ni allai efe roddi parch ac anrhydedd < nd i r hyn a fyddai yn y dyn ei hun. Yn ei olwg ef, yr oedd ymgrymu i maminon yn gabledd, ac.yn ddiraddiad ar ddyn p athrylith Pan ddaeth i Vienn:i, nid oedd yn gwybod ond ychydig am gynghanedd, na dim am wrthbwynt; priodolir rhagoroldeb ei gyfansoddiadau boreuol ì'av ddychymyg cryf, a i glust coeth. Cerddor natur ydoedd ef—a beth yw celfyddyd ond efelychiad o nutur !■ Cyfansoddai hcb dalu un sylw na dim gwarogaeth i reolau yr athrawon. Dywedir mai ychydig o drafferth a gymerodd Haydn, i'w gyfarwyddo mewn cynghanedd — a dichon fod rheswm digonol o'r achos o hyny. Pan oedd Beethoven un diwrnod yn dyfod ocldiwrth Haydn gyda'i ymarferiadau, cyfarfyddodd a Shenk, yr hwn oedd yn wybodus iawn yn egwyddorion cerddoriaeth Dangosodd Beethoven yr ymarf rion iddo ef, a gwelai Shenk amryw o bethau anghywir heb eu marcio gan Haydn, Achosodd hyn iddo oeri tuag at ei athraw, a dywedai mewn blynyddoedd dyfodol, na ddysgodd efe ddim ganddo. Ar ol hyny, am flynyddoecld, Shenk'tfyddai yn ar- ol-ygu ei gyfajisoddiadau, ac hyd yn nod yn yr adeg pan oedd yn dysgu gwrthbwynt gan Albrechtsbergcr. Cyf n:- oddodd lawer yn yr adeg hon, ac yr oedd yn c>el y tâl a ofynai am ei gyfansoddiadau; ond dywedir mai ychydig iawn a geisiai am daitynt. Bydilai pob gwaith o eiddo Beethoven yn cael ei dreio am flynyddau yn nhy y Tywysog Lichnowshy Yr oedd yno bedwar ehwareuwr enwog, sef Scliup- paimgh ar y violin, Sina ar yr ail, Weiss ar y viola, a chwareuai Kraft—yr henaf—a Linke bob yn ail ar y violoncello; i'r rhai hyn y tywalltai Beethoven huicu ei athrylith. Ymadawodd Sina a Weiss p Vienna, ond daeth dau chwareuwr medrus yn eu lle, sef Holz a Kaufmann, a pharhaodd y pedrawd l>yd dcliwedd oes Beethoven,