Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

C'- 'm JgHm' în %x% RhifS.] TREMADOG: DYDD GWENER, AWST 13, 1858. [PẃS 2o. C OLL BYWY D. PENNOD I. Y Wawrddydd, Î*ÿMth«g inlynedd yn ol; nid oedd ond ychydig ddynion ietianc yn ein dinas, a gwawrddydd eu bywyd yn fwy dysglaer, na*r eiddo Meirîg LÌewelyn. Yr ydoedd yn. gyntafanedig i deulu parchus, ac yr oedd yh llawenydd caloft ei fam ; a da yr háeddäi ei chäriad. Ei làis Hawen a seiniai drwy y ty fel udgorn. Yr ydoedd, bob amser, yn garuaìdd, addfẃýn a serchog; arddangosai ei wyneb sir- ìol natur dda a llaẅenydd, a dysglehiai ei lygaid tywyü ddü mawr- ion o dan ei wallt modrwyog, mor bert a dengar, fel ag yr oédd yn anhawdd i'r sawl a'i gẃelai beidio ei garù, Efe ydoedd enaid yr y^ol—yr arẁöiriydd ym mhob chwáreüfa; bod ar ei ochr effýddai sicrwydd énnill ý gamp .Tra y parchai y piant hynaf ef, ac yr ofnai yr afreolaidd ef, addolid ef o'r brón gän y rhai ieuengaf, gan y caent ynddo bob amser, gyfaill caredig, i'w hamddiffyn a'u cynnorthwyo. Ond dyddiau difyr ysgol yn fuan aethant heibio, a bu raid i Meü'ig Llewelyn gyfnewid y Schoólroom am y Studio. Prentisiwyd ef i alwedigaeth, llwyddiant jpà, un a ddibynai ar ymar- feriad parháus—-*chwaeth dda—a thalentau ceifyddgar. Yr ydoedd Meirig Lleweíyn wedi ei gynysgaeddu â chyfran nid bechan o'r pethau angenrheidiol a dymunol hyn, ac feily aeth ym mlaen gyda sel a diwydrwydd diflino. Erbyn i dÿmmor ei brentiaiad ddy- fod i ben, yr ydoedd ei lwyddiant yn gymmaint, fel y gallai edrych ym mlaen yn obeithiol, at yr amser y cai weled ei enw yn cael ei restri ym mhìith enwogion anrhydeddus ei gelfyddyd, enwau parai fyddant arifarwol oesau y ddaear4 Yr ydoedd Meirig Llewelyn, erbyn hyn yn Uanc ieuanc— rhyddicalon gynes, a charedig, yn un a gerid gan bawb a'i hadwaenai- Yr oedd yn gyfaill cywir i aelodau pwyllgor "Cymdeithas Llwyr- ymwrthodîad yr Ieuenctyd," gyda pa rai y llafuriai yn egniol a ffyddlon o btaid jt achos da. Ym mhen dŵy fiynedd wedi hýn daeth yn gydnabyddus ag un Gwenllian; boneddiges ieuangc bryd- ferth. a chain-dios. Gyda tanbeibrwydd ei natur, gwelodd, hoffodd, a charodd hi, ac er ei fod yn troi mewn cylch ís yn y byd na'i thad hi, eto, nid ydoedd y boneddwr hwnw yn anfoddlon i'w ferch dderbyn cynnygiadau un a'r dyfodol mor ddysglaer o'i flaen, un a allai trwý ei hunan ymdrechion eu gosod mewn cyflwr mwy anrhydeddus, nà'r utì a fwynhau gyd ag ef/ PENNOD II. Cwmmwl yn codî, Tr ydoedMejrig Llewelytt yn ymwelydd cyson a Mr. LIwyd,äc ŷri Uû o'r gwahoddedigion a groesewid wrth ei fwrdd, pa un a fyddai wedi ei hulio aJr danteithioii goreu ; ac ym mysg pethaU eraiîl byddarr gwpan win| yn cael ei dwyn ym mlaen a'i swynìoìi hüdolüs. Yr ydoedd egwyddorion llwyrymwrthodawl Llewelyn Morgan ÿn cael ei profi i'r eithaf, ac er maint erfyniadaü y foneddiges ieuancj yng ngbyd ag eiddo ei thad a'r gwahoddedigion eräill, darfù iddo wrthsefyll yn wrol pob temtasiwn a'i íüeddaí i dori ei ymrwymiad,, ond yr oedd yng nghanol cylch profedigâeth oherwydd eiymlyniad wrth Gwenllîan. Darfu iddo o'r diwedd gael ei dwyllo ÿn ýstryw-' gar gan un oedd yn eistedd yn ei ymyl yn un o'r cyfarfodydd lla- Wen hyn. RhoddWyd gwirod yn ddiarwybod iddö ỳn y dwfr oedd wrth ei ochr ; cymmerodd yntau ac yfodd ì Gwridodd yn y fan, a chyda llaw grynedig dododd y glass ar y bwrdd. Önd nid oedd teetotaliaeth yn cael cymmaint o barch y pryd hynny, ac y ittae yn awr, ac felly cymmeradwywyd y trich, gyda bonìlefaü olawenydd» yn lle dynoethi a gwaradwyddo yr ystryw dwylíoèms, a dieflig,. * brofodd yn gam cyntaf i ddinystr Meirig ieuanc* Ei demtwyr a edliwiasant iddo, ei fod wedi torî eí ymrŵÿmíaáj. ac a ymosodasant arno, yn fẃy haerllug nac o'r bláen, tra yr oedd gwrthddrych ei serch, yn lle edrych gyda dirmyg digofus ar y dyhiryn diegẅyddor a demtiodd ei chariad, a thrwy wen o gỳmmeradwÿ- aeth gryfhau y cariad hwnw yn ei egwyddorion, yn ei ddenu ym mhellach i adael iddi yfed gwydraíd o win gyd ag ef, acerei'mwyn hi, i.beidio gwneyd ei hun yn odd ar bawb oedd yn yr ystafeü. Peth sobr, sobr, oedd yn myned ym mlaen wrth fwrdd y wledd hwnw. Nid temtasiwn gyffredin ydoedd, ond un ar ganlyniad yr hon, yr oedd cymmeriad a thyuged byw;yd yn dibynu. Yri ei wendid cydsyniodd a'r hudoles brydferth, gan yfed iechyd da iddi mewn gnydiad o win costfawr; a'r cwmmwi oedd hyd ỳn hyn ond megys cledr llaw gwr, ond er hyny yn ymddangos fel ysmotyn du ar ddysgleirdeb boreuddydd ei fywyd* Cÿf. Mkudwy Mok« Chwedl y blawd-dy á llanfaelrhys. Yn amser prinder ymborth, daeth Bhys o Ddeheubarth a llongaíd d fiawd, ac a'i glaníodd yjg nghyfnniau Dáron j efe á gymmerodd ys- tordy yn y gymmydogaeth igadw ac i werthu y blawd, a Blawd-1 dý y gelwir y líe hyd heddyw. Khys ä faeliödd yudda ftìy blawd 5 ac ẅrth ẁeled cymmydogaeth ëaug heb dy i àddoh I)uw, èíe á gys- segrodd y mael yn wirfoddol i âdeiladu llan fechari ynot a galwÿu, as fe'i gelwir Lian-fael-RhySí Ö LijcYîf]