Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

'ra Hfltor íra ^rgífem* EH1E*9.] TÈËMADOG: DYDD GWENER, AWST jfcfc, 185B. [Pms 2g. COLUMBIA BRYDEINIG. Wrth yr enw hwn y gelwir.y Drefedigaeth Brydeinig newydd yng Ngogledd Amêrica. Sonid ar ÿ cyntaf mai Caìedonia Newydd oedd yr enw i fod; ond pan basiwyd Gweithred Semeddol i ffurfio'r Drefedigaeth, rhoddwyd ŵrni yr enw Columbia Brydeinìg, a dyna -raid i'w henw swyddogol fod o hyn allan. Ÿm mhlith y pethau na wyddÿs yn gyffrëdih ÿmae y ffaith nod- «dig hon; sef, bod mwy o dir yng Ngogledd America yn porthyn i Brŷdain Fawr nag y sydd i'r Taleithiau Cyfunol. Y mae tiriog- aethau ÿ Täleíthiau, fel y gwÿddys^ yn eang dros ben ; ac y mae pob blwyddyn, braidd, yn chwanegu rhyẁ dalaeth, gwlad, neu dir- iogaeth atynt: ond eto, er hyn oll, y mae gan Brydain diriogaethau eangach ar y cyfandir mawr hwn, nâg sydd ganddynt hwy. Cyn- nwysai tiriogaethau y Taleithiau Cyfunol 3,300,572 o fdltiroédd ys- gwär. Cyrháeddá tiriogaethau Prydain o Labrador a Newffound- land i Ynys Vancwver ; a chynnwysant ddim llai na 4,000,000 o filltiroedd ysgwâr, Rhan o'r diriogaeth hon ydyw Canada, Nova Scotia, Brunwig Néwydd, yng nghyd â'r taleithiau eang perthynol i Gyindeithwys Machwy Hudson. Nid yẅ Ewrop boblog, ä'r holl ýnysoedd perthynol iddi, ond 3,708,000 o fìlltiroedd petryal; set yw hyny, ychydig bach yn fwy na thiriogaethau'r Taleithiau Cyf- ttnol. Y mae yn amlwg gan hyny, wrth y pethau hyn, y gall Columbia Brydeinig ddyfod yh un o'r trefedigaethau pwysicaf sy'n perthyn i Goron Prydain, a'c i fod yn ymgystedlydd â'r Taleithiau Cyfunol eu huttain. Ac i wneuthur y dalaeth newydd hon yn werthfawrocach ac yn bwysicach fytfi, y mae Cloddfeydd aür eang wedi eu darganfod ynddi yn ddiweddar, ac ymgynniwair niäwr iddi o'r holl wledydd cyfagos ; ac y mae yn debýg o dâflu Califforniiî a'i «hloddfeydd yn ebrwydd i'r cysgodau. Y mae newyddiaduron Ámerica yn dryfrith ö hánësion, ffeithiáu, a daroganau yng nghylch y cloddfeydd aur ar lan yr Afon Ffraser. Dywed y New Yorh Herald :—" Y mae darganfyddiad yr eur- gloddiau ar yr Afon Ffraser, ac effaith hyny ar Califfornia yn gwneuthur cyfnod nodedig yn ein hanes. Y mae'r cloddfëydd newr- yddion hyiíy yn bygwth cymmeryd ymaith un ran o bedair o'n poblogaeth wrywaidd.; Y mae'r cyffro yn faẃr iawn ; ac ni feddylir am ddim ond y cloddfèydd neWyddion." Yn y cyffelyb fodd y dy- wed un o bapyrau San FfransiscOj Califfornia:—I lawr ar hyd y Sacramento, noswaith ar ol noswaith, yr ymdywalìt cenllif o ym- fudwyr tua gwlad newydd yr aur. Pob agerlong o ganol ý wlad a gyrhaedd San Ffransisco, sy'n ìlawü o Iwyth byw. O bobtref ac o bob gwersyll cloddiol; y mae yn dyfod anturiaethwyr hyfion, asgwrn * gewÿn ỳ ẅladẅriaeth. Y màë eih hëolydd ynllawnion o honyàtj mae ein gwesttai yn heigian o honynt, ac y mae ein porthladdoedd braidd yn griddfan gan ëu pwysau. Gwaith ofer yw sefyll yh erbyn y ffrwd. , Y mae'r dwymyn yn angerddol iawn■-; ac tìid ỳẅ ÿ rhai sy'n glaf o honi yn clywed am ddiitti ỳh gwrando am ddinr, yn meddwl am ddim, nae yn breuddwydio am ddim, ond ani yîc Afon Ffraser a'i thywod aur. Nid yw ähnhebyg, os pery*r newyddion ytt dda o'r diriôgaêth Brÿdeinig, y bŷdd i bnmp ar hugain ö bob cant o'n poblogaeth fwnol, fỳned tuag yno." Y mae trefniadau priodol yn cael ei gwneuthür yn Columbiá Brydeinig i gyfarfod a'r amgylchiadau hjn. Ni chaniateiri longaü na cheufadau fyned i fyny yr afon, na ymdeithydd chwaith, heb drwydded. Y mae y llong SateUite yn gofalu am aber yi* 'äfoh. Ni oddefìr i wirodau poethion gael eu cymmeryd i fyny i'w gwerthu i'r índiaid; ac ni chaniatëir myned â nwyddau masnach chwaith ; dim ond digon o ymborth a dillâd äm thwech mis gogyfer â'r mwn- wyr eu hunaini Y mae'r Llywodraethwr Dougfes, U'r Cädberi Prevostj o'r Satellite, wedi penodi swyddogion perthÿnöl i'r toIldy§ ac wedi ethol ynadon o blith y cloddwyr eu hunain. Y maë pawb a fasnachant â'r îndiaid, nen a werthant wirodau pöethion, i gaeì attáfaelu eu meddiannau; a dywedir fod dwy enghraifft o'r trefniad hwh wëdi cáel gweithredu arnynt eisoëá; Rhoddir rhyw gymmaint o weddnodâü ŷ ẁîád yh y pärth hwhẃ gáh un o bapyrau newyddion San FfransiscOi Hwyrach y byddai yn dda gan ddarllenyddion y Brython weled ychydig o'i hanes. Y mae yr afon Ffraserj medd y papÿr hẅh, ÿh codi àc yn gostwng ddwy waith yn y flwyddyn. Y gostyngiad cyataf sydd ym mis Mehefin, a'r ail ym mis Awst. Achosir y llifogydd rhwng Mehefiri ac Awst gan waith yr eira yn toddi är ỳ Mynÿddoedd Creigiog, ac ytt ymarllwrys i lawr ar hyd ÿr Afon Thompson. Y mae yr Indiaid yn hollol heddychol, ohd yn bur draffertliüs; , Cynted ag y gesyd mwnwr ei gyfegydd i lawr, Saif Indiad yn ei ymyl i wneyd defnydd o'r offeryn iddo ei hunan, a phan y gesyd efe ei raw o'i law, cynimer • yr Iiidiad hòno hefyd at ei wasanaeth ei hun. Y maent oll wrth y gwaith o chwilio am y mwnj hyd ýn oed plànt pedäir a phuni mlwydd oed, ae ÿ maettt ÿh deall gwerth yr aur cystal a'r bobl wynion. Gwelodd Mr. Ettling un o'r Indiaid â 2ÔÖ dolër gariddö mewn pwrs o groën bwch, y cyfan wedi ei gleddio ganddo ef ei hun yn ystod un ẅythttos. Ŷ mae digohedd o hwyaid a gwyddau gwylltion o aingylch aber yr afon, ond nid ydym wedi gweled dinl helfilod ynî mhellach na'r pwynt hwnwi Y niae ìlawrider ó'r eog yno, ao y maent yn ddigon hâŵdd ei daL Dy wed y brodorion foá y gauafau ỳn y parthau hyn yn chwër# ac yn oer í'r gradáaá eiíhaís