Cylchgronau Cymru

Y BEYTHON. 251 &Ca7S9I&fiTH. Hafod garegog yn nanmor beddgelert, a'r teuluoedd Deilliodd teuluoedd boneddigaidd y lle dan sylw o ddwy gangen ardderchog, fel y canìyri:—Collwyn ab Tangno un o'r 15 llwytìi 8 Marchwaethan un arall o'r 15 llwyth. Y blaenaf sef Collwyn yn Arglwydd Eifionydd a Chantref Dunodig, sef Ardudwy; ac hefyd rhan o Leyn. Ymddengys mai ei brif sefylifa oedd Twr Bronwen, ond am i Collwyn c.hwanegu at gryfder y lle, (a. d. 800) galwyd ef yn Gaer Collwyn, sef yw hwnw Castell Harlech; hefyd Castell Cruccaith oedd eiddo iddo. Disgynodd Collwyn ab Tangnoab Cad- fael ab Lludd ab Beli ab Rhun ab Maelgwn Gwynedd ab Caswallon Lawhir, ab Einion Yrth, ab Cunedda Wledig, ab Edeyrn ab Pad- arn Beisrudd, ac o Gwawl ferch Coel Codebog hrenin Brydain oll; ac yr oedd Gwawl yn wraig i Edeyrn &c, o Coel Codebog, ac o Helen gwraig Constantius o Gaerseont (Hen Waliau wrth Gaernarfon) a.d. 300. Y nesaf i Tangno oeddynt Eginir, Gwyn, Carwedd, Ririd, Ieuan Llwyd, Iorwerth, Dafydd, Rhys Goch Eryri y Bardd, (a.d. 1420) Margared, yrhonabriod- °dd Ifan ab Rhys, yr hwn oedd ddisgynedig o Marchwaethan fel y canlyn :—Y cyntaf o Mar- chwaethan ceddynt Marchwystl, yna Tangno, Ystwyth, Tyfid, Heilyn, Llywarch, Cynfrig, Cynfrig Fychan, Einion, Tudur, Dafydd, Robert alias Hobydily, Tudur ab Rhys, Ifan ab Rhys, fel uchod yn priodi Margaret, ferch ttnys Goch Eryri, neu o leiaf y gares agosaf 1 r Bardd. O'r briodas hon y ganwyd Morys Gethin yr hwn a briododd Gwerfylferch Gru- %dd ab Dafydd ab Ieuan ab Llywarch ab ^afydd Goch o Benmachno, ab Dafydd Ar- gwydd Dinbych. O Morys Gethin y ganwyd Lewis yr hwn a briododd ferch Huw ab Huw a 0wain o Fosoglan, ac o'r briodas hon y gatiwyd Huw yr hwn a briododd Sian ferch Wiliam Wood o Langwyfan, Mon, ac o'r onodas hon y ganwyd Wiliam, a hwn abriod- °dd Sian ferch Lewis Anwyl, o Barc, Llan- ^othen, Ysw.; ac o'r briodas hon y ganwyd Morys Wiliams, SÌryf Swydd Feirionydd (a.d. 665) ac efe a briododd Lowri, ferch Morys ^rydderch, Blaen y Pennant, ac o'r briodas aon y ganwyd Wiliam Wiliams, a hwnw a Onododd ferch Wiliam Glyn, o'r Lleuar, a Sanwyd iddynt Morys Wiliams, yr hwn a briododd Gaenor, ferch Owain Wyn o'r Glas- goed, Llanddeiniolen, yr hon wedi marw ei gwr a briododd eiìwaith â Rice Thomas, Coed Eien, wrth Gaernarfon ; ond o'r briodas gyntaf y ganwyd Lusy Wiliams, unig aeres Hafod Garegog, ond hi a fu farw yn ddietifedd. Yna Catrin chwaer Morya Wüiams a briododd Owain Wyn arall Ysw., o'r Glasgoed, ac idd- ynt y ganwyd Morys Wynn Ysw., yr hwn a briododd ferch i Hughes, o Gae'r Berllan, wrth Lanrwst, ac o'r briodas hon y daeth Sian Wynn, aeres Hafod Garegog, yrhon a briod- odd Zechëus Hughes, Treí'an, Clerigwr (a.d. 1787,) ac o'r briodas hon y ganwyd Iohn Hughes, Ysw., ac yntau a briododd Sian Ro- bert, o Bwllheli, a ganwyd iddynt Sian Wyn Hughes, yr hon a briododd y Parch. W. Wyn Wiliams, Menaifron, Mon, sydd yn awr yn fyw,1860. D.S,—-Yr oedd Marchweithan yn byw yn Llys Llyweni, Is Aled, (a.d. 800,) ac yn fa.b i Tegwel ab Lluydd ab Lleon ab Llyminod Angel, ab Pasgen ab Urien Reged, ab Cyn- farch ab Meirchion Gul, ab Grwst Ledlwm, ab Cenau ab Coel Codebog, brenin Ynys Bry- dain oll a.d. 232. TEULUOEDD trefan, yn eifionydd. Robert Vychan, ab GruíFydd ab Hywel ab Madog ab Ieuan ab Einion ab Gruífydd ab Hywel ab Meredydd ab Einion ab Gwgan ab Merwydd Goch, ab Collwyn ab Tangno, Ar- glwydd Eifionydd, &c. Iohn Wyn ab Robert Vychan o Drefan, a briododd Angharad, ferch Pyrs Standley o Elfo, yrhon a fu farw yn ddiblant; yna Iohn Wyn a ail briododd a Margaret ferch Ifan ab Iohn ab Meredydd, o'r Bryncir; yr hon oedd weddw i Hywel Vychan o Abercyn, aganwyd iddynt Robert Wyn o Drefan, ac yntau a briododd Catrin ferch Iohn Ówain, o Ystum- cegyd, ac iddynt y ganwyd Robert Owain o Drefan, ac yntau a briododd Lowri ferch Cad- waladr ab Thomas o Ystumllyn, ac iddynt y ganwyd Iohn Owain....Ni wyddom wrth y M.S. yma am ei wraig, ondyn unig fodiddynt ferch o'r enw Elinor, yr hon a brîododd Hum- phrey Jones, o Fraich y Bib, ac yn ddisgyn- edig o Iohn ab Hugh ab Robert ab Einion ab Adda ab Dafydd ab Ieuan Vychan ab Ieuan ab Rhys ab Llawdden; o'r briodas uchod y ganwyd Iohn Jones, Ysw., o Drefan, yr hwn a briododd Elisabeth ferch Emanuel Anwyl, ac iddynt y ganwyd Sian yr hon a briododd Iohn Owain, A.M., o'r Cefn Isaf, ac iddynt y