Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

OTTLOIEîG-R-Ä.'WlSr 0 Dan Nawdd Uwch Deml Ânnibynol Urdd Y Temlwyr Da Yn Nghymni. CYP. H., RHIP 20 J HYDftEF 1, 1874. [PRIS CENÎOG. CYFRINFAOEDD GWEINIAID. GAN Y BRAWD PARCH. MORBIS MORGAN, ÎU.B.D. CYMRÜ. Hwyrach nad annerbyniol g-an ddarllenwyr ý '" Temlyrid Cymreig" fyddai ychydig linellau brysiog (tra ar ein taith) dan y peuawd uchod. Fel y g-ellid yn naturiol ddisgwyj. mae gemm yn Nghymru Demlau gweiniaid fel pethau eraiìl Nid v^ Temíyddiaeth, wrth ìeswm, uwchlaw deddfau cyffred- in bodolaeth. Mae yn amlwg fod y Temla.u gweiniaid yn hwysig iawn, ac am hyny yn hawlio ein hystyriaeth a'n cyd- ymdeimlad llwyraf. Yn raddol daw gwendid neu gryfder y rhai hyn yn wendid neu yn gryfder i'r holl Urdd : " Yr aelodau o'r corff, y rhai a dybir eu bod yn wanaf, ydynt ang- enrheìdiol" (1 Cor. xii. 22 ) Mae hyn yn wirionedd am bob corff, pa un bynag ai gwlad- ol, crefyddol, neu Demlyddol. Mae Temlau yn weiniaid mewn rhai lleoedd oherwydd achosion naturiol. Mewn ardal deneu ei phoblogaeth mae vn anhawdd cael nifer lliosog ynghyd. Mae ychydig o nifer mewn cyfarfod yn etfeithio drachefn i wneyd yr ychydig yn llai, nes i'r perygl o goììi ỳr ychydig mewn dim gael ei deimlo. Unwaith y tefmìir feily mae-yn auhawdd dal i fyny, neu i " obeithio yn erbyn gobaith." Mewn lleoedd eraill ceir anhawsder mawr ýnglyn â Ue i gynal y Gyfrinfa. Y capelau ydyw yr unig leoedd, mewn rhai manau, y gellir cynal y cyfarfodydd. Heblaw lod y rhai hyny yn gyffredin yn bur anghyfleus, dangosir mewn rhai manau wrthwynebiad cyndyn i'w caniatad. Lle y can- iateir yn galonog wasanaeth y capel i gynal cyfarfodydd chwareuyddol {theatrical) heb fawr bryder ám ddylanwad moesol y cyflawniadau, tybir y byddai yn halogiad oesol myned a chyfarfodydd dirwestol neu Demlvddol i fewn. Nis gallai cydwybod laith Mr. Diacon—tad Miss Jones y White Jirart—ganiatau iddo gysgu am wythnos pe godde'ai i'r Good Templars halogi y capel a'u cyflawniad. A.c, fel rheol, bid sicr, y mae cydegré*digrwydd yr " eglẃys' lân gatholic" yn holloranghydweddol a goddef i gyfarfodydd dirwestol, yn cael eu cynal gan leygwr, yn enwedig os bydd yn eu plith hereticiaid Ỳmneiüduol, i sengu ei chynteddau, ỳa arbenig mewn cymydogaethau íìe.ý csw^y pìc-nìc andlall yn y — Jrms, er budd y Churclt Building Fund, ac y rheuir yr elw yn gyíartal rhwng Mrs.------, y westwraig, a'r Parch. Mr, gwarcheidwad eneidiau. Mewn rhai Jleoedd y mae rhan helaeth o'r bobl yn gweithio oddicartref yn ystod yr wythnos, ac félly yn methu mýnychû y cyfarfodydd wythnosol.-—A gwaeth. na hyn, y mae cymysg* edd Babel yn ymledu i lawer man, yr iaith yn gwahanu yn erfeithiol ý rhai ymhob ystyr arall ydynt o'r un ysbryd a'r un jieddwl hefyd. > Mewn amgylchiadau eraill mae gwendid Temlau i'w briodoli bron yn gwbl i achosion moesol. Amoybodaeth bobl am ansawdd y diodydd meddwol ydyw un o'r prif achos- ion moesol. Er fod moddion addysg ar y pen hwn yn bur helaeth, yn enwedig yn yr iaith Seisnig, mae y werin, ac, yn wir, rai o'r dysgedigion, yn hynod anwybodus am ansawdd y diodydd meddwol, ac felly am eu heffaith naturiol ac angen- rheidiol ar y cyfansoddiad dynol. Mae yn bur s'cr yr ym- wrthodai pob dyn call â'r diodydd am byth—oddieithr yr hwn sydd dun lywodraeth blys—pe deall d yn weil wir ddylanwad alcohol ar y natur ddyaoí. Er cyraedd yr amcan hwn dylai y wasg a'r esgynlawr wneyd eu rhan, a dylai pob Temlydd wneyd ymdrech egniol i gefnogi a lledaenu llen- yddiaeth gyfaddas i'r am.can. Mae yn resyn meddwl fod nifer mawr o weinidogion a diaconiaid yn sefyll draw oddi- wrth y mudiad dirwestol oherwydd anwybodeeth am 'wir natur cyneddfau alcohol. Am y tybir fod ynddo gynifer o rinweddau meddygol, cedwirymhell oddiwrth ddirwest. Pe deallai y bobl hyn y gwirionedd, mae genym bob ymddiried ynddynt y deuant allan o'i blaid yn eofn a phenderfynol. Gan hyny dylem arfer pob moddion rhesymol i'w goleuo a'u henill. Wedi eu haddysgu yn iawn cadwent Demlyddiaeth yn fyw lle y mae ar farw, a chadwai hithau hwythau rhag myned i'r bedd flynyddau yn rhy gynar. Mae anwybodaeth um yr amodau ar ba rai y mae'r fasnaca feddwol yn seiliedig, yn gystal ag am y moddion effeithiol i'w symud, yn peri fod miloedd o ddynion da yn gwbl ddiwerth a dinerth mewn ystyr wleidyddol. Mae difaterwch arweinwyr y bobl yn anfantais fawr i Deml- yddiaeth. Hwyrach nad oes, mewn ambell fan, neb o'r dyn- ion blaenaf a mwyaf dylanwadol yn perthyn i'r Urdd, ac mai dynion ieuainc dibrofiad a meddwon diwygiedig" yn unig sydd yn gofalu am dani. Mae gwaith yr arweinwvryn seíyll draw ar unwaith yn codi amheuaeth yn meddẃl y werin—yn fforddio esgusawd i ddynion blysig—cysgod i'r fasnàch feddwol—ac yn dig^loni yr ychydig Demlwyr. Dylai y fyfryw ystyried yn bwyllog pa un di drwg yw y áetíbs. Os da, paham na chefnogánt ef ? Os drw^, paham na wrthwynebont a'u holl egni ? A oes amheuaeth eto o barth i ddaioni yr Urdd ? " Yn hyn yn ddiau y mae yn rhyfedd," meddai y dyn dall, " na wyddoch ch'wi o ba le y mae ëf'e, ac e'e a agorodd fy Áýgaid'i" (îoan xi. 80.) Temtir ninau i wneyd yr un sylw am Demlyddiaeth Dda: