Cylchgronau Cymru

Y SEREN ORLLEWINOL. Cyf.YII.] MEDI, 1850. [Rhif- 73. POLITICS A CHREFYDD. Mewn cyfarfod poblogaidd a gynnaliwyd yn ddiweddar heb fod yn mhell oddi yma, cynnygiais yn y gynhadledd y penderíyn- iadau isod i sylw y brodyr, heb feddwl yn amgen na fuasent yn cael eu derbyn yno gyda y cymeradwyaeth mwyaf unfrydol: 1. Ein bod yn cyduabod caethiwed Amer- icanaidd yn bechod gwaradwyddus ao ys- geler—yn drosedd ar hawlian dyn—yn gon- demuiedig gan egwyddorion a chyfreithiau y Bibl, ac yn atalfa i lwyddiantyr efengyl. 2. Ein bod yn dymuno ar ein brodyr—y Cymry trwy y wlad—i ddangos eu hang- hymeradwyaeth mewn modd cyhoeddus tuag at y trefniant nchod, ag sydd yn gwneud mas- nach o ddynion anfarwol—yn eu cadw mewn anwybodaeth, ac yn eu bymddiladu o Air Duw, drwy wrthod eu pleidiais i ddynion eydd a'u hegwyddorion a'u daliadau yn ífafr- iol i'r cyfryw fasnach. Dyna oedd y penderfyniadau a ddygwyd dan sylw y Gymanfa. Byddai yn anrhydedd i'r nefoedd ddatgan ei chymeradwyaeth gy- hoeddus iddynt drwy yr holl ymerodraeth ddwyfol, ac y mae wr-di gwneud hyny. Nid oedd un gorfodiaeth ar y cyfarfod i'w cymer- adwyo. Ni wnawd ychwaneg na'u cynyg i sylw, er cael gwybod eu barn mewn perth- ynas i'r priodoldeb o'u cyhoeddi yn mhlith penderfyniadau y Gymanfa. Ond pa dder- by niad a gawsant ? Fe'u gwrthodwyd ! 0 ! naddo—a ydyw hyn ynbossibl? meddaiholl ddarllenwyr dyngarol y " Seren." Do ! fe'u gwrthodwyd; ac nid oedd hyny yn ddigon— yr oedd yn rhaid en dirmygu ! ac ofnid fod yr hwn a'u dygodd dan sylw wedi bod yn off- eryn anffodus i yru Ysbryd yr Arglwydd o'r lle, a thynu cymylau ar ogoniant y cyfarfod. Pa ogoniant? Ai nid achos Duw ydyw ach- os dynoliaeth ? A allwn ni ddwyn ei wg a'i anfoddlonrwydd arnom pan yn pleidio ei ach- os eihun?—pan yn gwneud yr hyn y mae efe wedi ei orchymyn mewn iaith eglar a de- alladwy 1 Onid yw wedi gorchymyn i ni ddefnyddio ein holl ddylanwad i " ddattod rbwymau anwiredd, tynu ymaith feichiau trymioo, & goliwng y rhai gortbrymsdig yn Cîf. VTT. 3« rhyddion, a thori o honom bob iau." Ai tyb. ed fod y gogoniant wedi ymadael â'r cyssegr pan oedd yr Arglwyddyn gorchymyni'r pro* ífwyd lefain â'i geg, a dyrchafu ei lais fel ud- gorn, fel dyn nud oedd arno ddim ofn i'r llu- aws gormesol ei glywed, a mynegu iddynt eu pechodau? Ond y mae arferion a dull fel yma wedi myued o'r fashion er ys llawer o amser belluch. Nid yw yn taro archwaeth yr oes. Mae wedi myned yn nntnhoblog- aidd—ac y mae dynion dan rhyw ddylanwad neu gilydd wedi cael allan y ffordd o suiíict eu crëfydd a'u hathrawiaethau at archwaeth a daliadau yr ardaloedd y byddout yn by w ynddynt neu yn ymweled â hwynt. Ond pa uu a fydd y fath gyullun a hwn yn effeithiol i atal ymadawiad y gogoniant ai peidio % yr wyf am adael eraill ac sydd yn fwy byddyag yu nghyfreilhiau expediency i benderfynu hyn. Ysgatfydd y byddai yn ddymunol gan îaw- er oddarllenwyr y Seren glywed ar ba dir yr oedd y Gymanfa yn gallu gwrthod y pender» fyniadau uchod. Cydnabyddai rhaio honynt fod caethiwed yn ddrwg, ond am ei fod yn ddrwg politicaidd ni fyuent ddangos un math o wrthwynebiad cyhoeddus tuag ato—hyny yw, i fod yn ddealladwy, ni fynent ddangos i'r byd fod crefydd yn wrthwynebol i ddryg. au politicaidd, neu y pechodau hyuy sydd ya cael eu cynnal a'u hamddiffýu gan awdurdod llywodraethau gwladol. Dylid bod yn dra gochelgar rhag i'r diafol gly wed hyn, herwydd un o'i ymdrechiadau cyntaf fyddai mabwya- iadu rhyw fesurau i ddwyn pob pechod yn union-gyrchol dan nawdd y llywodraeth wladol. Ac folly y mae yn hawdd gweled y llwydnai irhwymo yr eglwys, yn lle yr eg- lwys ei gadwyno ef am fil o flynyddoedd__- Dyma paham y gwrthodwyd y penderfyniad- au—yr oedd politics ynddynt. Dyna logie newydd. Iê, ac y mae wedi derbyn sancíion a chymeradwyaeth y Gymanfa. Nid oedd Paul, er dyfned ei wybodaeth mewn meta- phÿsics, yn gwybod dim am y system hon, neu ni fuasai byth yn beiddio codi yr arfog- aeth ysbrydol yn erbyn pob peth ag ydoedd !< ynymgodi yn erbyn gwybodaeth y gwirion- edd," ac yn brwydro rnor eofn yn erby» } clrspg»u politicaidd yr ymerodrasth Etifsinaidd