Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Y SEREN ORLLEWINOL n-p. xv.] IONAWR, 1858. [Rhif. 153. '%&* BYwYD DUWIOL jt ' PaOFFESWYR YN ANGENRHEIDI0L »tx, N TREP^ I GYNNYDD A LLWYDDIANT Klíí HEGLWYSI. O'ä " Bedyddiwr." -hhodẁ yn ofn yr Arglwydd. %\ jn/^JTmyn cael, yn'llyfr yr Actau ix. ileà, aV1' eSlwysi trwy holl Judea, a Gal- ÿn óff, amaria, yn cael heddweh, yn rhodio Yg^j. JrArglwydd ac yn nyddanwch yr ^dŵ i » ac yn aUfìiaau- Y mae yr gaforLi ftWn yn golygu y llonyddwch a alWol ^F egiwysi oddiwrth erledigaethau hyüy ' ac nid tawelwch mewnol; yr oedd ì Penifr?^1^ °'r DÌaen- Oawn hanes yn *0q a °aau blaenorol ani erledigaeth greu îtiae Vtìe^rwysi y saint. Parhaodd hono, y hyd £ u U(%g, oddiar farwolaeth Stephan ^M o a^r'tua PimmP neu chwech mlyn- byna aiftser. Dyma hyny yn awr, pa fodd ^awei'Wedi dybenu. Y mae gan Dduw §ol6ll Cft i'w bobl ar ol ystorom arw; dydd e^ai>ar ol nos dywyll; ìlawenydd a gorfol- ^ llUfl ° ,palar a thristwch; gorphwysfa ar af ol» c^.' Canaan ar ol anialwch ; nefoedd ^ledi&° au daear—yma, llonyddwch ar ol l befhefhau" ^ mae yn naturioi gofyn, iî0tlydd ^11 acftos i ostegu y storom a ^Hol fU yr erìedigaeth hon ? Y mae gwa- ° 1)eth!arilau am nyu' yn gystal ag am iawer ^üad r>,ereii1, Rhai a farnant mai dych- a ì^ a ^Ui ir ^y^' yr non a anrheithiai, ir bW ' onci ^ oecici nyny ^^wy neu mai mae vn wir ^effÿ Cyn y g°stegiad. Ereill ^ai w.. u "aul i Cesarea: v mae vn îìuíS' r cael • cyssyütiad â hyny y mae yr hanes Vc^i o-6* roi' ona ymddengys hyny yn rhy "Jtiy ^trif am y llonyddwch hyn gallai ^î^i v f am ^awelwch yn Judea, ond nid S 8a-JJ meddwl ei fod yn ddigonol i gyfrif i ^sw^íf' ^C- Ond y mae esbonwyr a ílfti m . y^digyB'cyduno yn gyffredinol Hly8ümai rhyw achos gwladwriaethol fu'n r erledil °Sod attalfa ar yr Iuddewon yn ?** m«?a^tn hon- Y mae yn deiwng o V 4l oddiwrth yr Iuddewon y cododd !JN*Jp Tr amser nwn> debJrê'id i'r Am- Ji l osod • gula roi gorchymyn i Petron- ^SLf Vddelw ef * fyny yn 7 ûem1' a ç ^a Dyddin gydag ef i'w gynnorth- wyo i ladd a chaethiwo pawb a fuasai ya gwrthsefyll. Llanwodd hyn feddwl yr íuddewon, fel nad oedd ganddynt hamddeu i erlid y saint. Fe welwyd cyn hyn rhyw gi mewn cae yn erlid dafad ddiniwed, a bron.a'i dal; ond pan yr oedd ar ei gorddiwes, gwelwyd ci arall yn neidio dros y clawdd, ac yn croesi llwybr y ci cyntaí', aeth y ddau gi i ymladd ben ben â'u gilydd, ac yn yr adeg cafodd y ddafad, druan, hamdden i ddiangc. Felly yma, yr oedd y ci luddewig bron wedi dal y ddafad—eglwys y Duw byw—ond dacw y ci llhufeiníg yn croesi ei lwybr, ac yn hyn analluogwyd yr luddewon i aflonyddu ar eglwysi Duw; oblegid yr oedd eu calon wedi ei gorlenwi â dychryn, a'u holl feddwl wedi ei lynou fyny yn llwyr gan yr am- gylchiad hwn, fel nad oedd ganddynt ham- dden at ddim arall. Fel hyn attaliodd Duw ei wynt garw yn nydd y dwyreinwynt. Na a welwn fod llwyddiant mawr wedi bod ar achos Duw hyd y nod yn nannedd yr erledigaeth. Pan y torodd hono allan, nid oedd ond un eglwys, yr hon oedd yn Jeru- salem ; ond yn awr, erbyn fod hono yn ter- fynu, y mae cglwysi wedi eu sefydlu trwy holl Judea, a Galilea, a Samaria. Y mae y gair holl i'w ddeall yn perthyn i Galilea a Samaria, yn gystal a Judea ; ac felly yr ydym yn casglu fod yr eglwysi yn lluosog iawn, ac oll ond un wedi codiyn mhoethder erledigaeth. Y mae Duw yn peri fod cyn- ddaredd dyn yn ei foliannu, ef, tra y mae yn gwahardd gweddill cynddaredd. Defnyddiodd yr eglwysi hyn yr heddwch a gawsant er eu lles a'u hadeiladaeth ys- brydol. Hwy a adeiladwyd mewn gwybod- aeth, purdeb, a santeiddrwydd. Oynnydd- asant a ffrwythasant mewn rhinwedd yn gyfarfal idd eu mánteision. Buont fyw yn wir grefyddol, mwynhausant bleser yn y gwaith; gweithiasant hwy, a llwyddodd Duw eu Uafur. Gwnaethant ddefnydd o'r moddion, a derbyniasant y fendith; cyn- nyddasant yn y canlyniad. Yr ydym ni yn mwynhau Uonyddwch; nid oes yma yn ein gwlad ni erledigaethau; nod oes yma dân a charcharau; ond nid oes Uwyddiant hefyd i'r graddau y gellid dys- gwyl. Y mae yn naturiol gofyn, Pa beth yw yr achos o hyn ; Ond digon tebyg mai yr ateb priodol yw, nad yw yr eglwysi yn gwneuthur y defnydd dyladwy o'r llonydd-