Cylchgronau Cymru

Y SEREN ORLLEWINOL. Cv XXIII.] IONAWR, 1866. |_Rhif. 277. PHILADELPHIA A'I HAM- GYLCHOËDD. [Parhad o dud. 280 J *ŵy Gymanfa Phüadelphia.—Yn ddi- edd k cedwid Oylchwylj corff anrbyd- ÿQ i s awn. Y mae rhai awdwyr Seisnig ^opdInu íod ^r arferiad ° gyonal Oyman- Js W Wedi eael ei ddechreuad yn yr Yn- ydd erdd- Hauwyd egwyddorion y Bed- ^^1" yn foreu yn yr Iwerddon. Gad- L " byddin Crornwel ei hol yn y gwa- adaei faDau y buont yn gwersyllu, drwy \je(j.' eglwysi bychain yno, y rhai ydynt 0 \} Dyw gan towyaf hyd heddyw, a rhai a dv^Dt Wec^ cynyddu Jn eglwysi lluosog j^yianwadol. Nid ydynt eglwysi Amer- aejAD ^dyledus i'r Iwerddon am lawer o f0(j au> eto, deDgys llyfrau yr hen eglwysi ^ab •} -^edJddwyr we^i ymfudo o'r ynys ^id^'j^ ^0n Jn íoreu ^n ûanes J wlad.- ìml /m yn gwybod a oeddcymanfaoed i'r cyfar f0^ ,au. eto, deDgys llyfrau yr hen eglwysi abi i0r ^ym yn gwybod a oeddcymanfaoedd f°ávd^ yr Iwerddon yn debyg i'r cyfar- genl sydd ya myned dat) 7r un enw ^en^ D'* **an nad ydy™ wedi cael nam" íodd" kCnwilio i'r. Petü em hunain, ni allwn a,ja 1 Dai"Q arno, ac yr ydym yn rhwym o HQj y mater yn y fan hyn yn awr, yn ^ni ^^a dwey.d» ein bod wedi clywed U)a °n. 9 ymehwiliad agallu, ac yn meddu tna teision i wybod, yn dweyd mai felly y yCv"f -^ywed JoshuaThomas wrthym am nai^arJ°dydd cyntaf o'r natur byn agyn- ^ell' n ^n -^ghymru, Pan fyddai eglwys y f0(j i;Olchon, Llanwenarth, &c , yn cyfar- Ua° gilydd. heö pn, Grymanfa Philadelphia ydyw yr ju a f°'r fath hyn yn y wlad hon. Byddai w ^'"iad gan yr eglwysi cyntaf—Pen- Cafîf ' Southampton, Middletown a Pis- i l7ay, N. J., a'r Welsh Tract, Del. &c. gy™jpd yn flynyddol. Gelwid yr ym- üy .ül»adau hyn yn "Yearly Meetings." Uj0|lu hwy yn mlaen yn lled debyg i'r 6ffiẅ >* cynnelid y cyfarfodydd cyntaf gan ^SL «? Gelli> OIcuon, &c.,yn Nghymru. atu °e'nid amryw weithiau, siaredid llawer °eddnSawdd crefydd yn y gwahanol ardal- ytnp' aiílbell wai'th cedwid dydd o wyl ac a0 L gWeinyddid swper yr Arglwydd, Weìhîj^^^aint a'i fod yn ymgynnulliad o ia°gion, y rhai ni Jfyddai yu rhwydd Cf'- XXIII 2 eu cael yn nghyd ar unrhyw amser arall' os byddai rhyw eglwys am ordeinio rhyw frawd i waith y weinidogaeth yn eu rnysg, gwneid hyny yn fynych yn y cyfarfodydd hyn. Nid rhyfedd fod yr " Yearly Meet- ings" yn cae) eu dwyn yn mlaen mewn dull Cymreig, canys yr oedd yr elfen Gymreig yn gryfach nag un arall yn eu plith yr amser hwnw, a Ohymry oedd y rhan fwyaf o'r " strong men" ag oeddynt yn cymeryd y flaenoriaeth yn achosion yr eglwysi. O'r eyfarfodydd blynyddol hyn y mae dechreuad Oymanfa Phíladelphia— yr henaf yn TJnol Dalaethau America. Blwyddyn ei deuhreuad ydoedd 1707 ; ac y mae pob eglwys wrth ysgrifenu ei llythyr at y Gymanfa yn rhwym o ddwyn i mewn yn rhyw fan ynddo y frawddeg argyfnewid- iol, "Your venerable body." Y mae yn rhyfedd y fath duedd sydd mewn dynion yn mbob gwlad i lynu wrth hen arferion. Er nad oes un egìwys yn y wlad nad ydyw yn perthyn i ryw gymanfa neu gilydd, eto y mae llawer o'r hen eg- lwysi gwledig yn cadw i fynu yr "Yearly Meetings" hyd heddyw mor reolaidd a phe na byddai un gymanfa wedi cael ei ffurfio o honynt. Nid oes unrhyw achos yn cael ei drin ynddynt fel cynt, ond rhaid cael dwy bregeth ar y Sadwrn gan rhyw wr dyeithr, a dwy eraiil y dydd canlynol, fel cynt: ac y mae yr aelodau diffrwytb yd- ynt i'w cael yn mhob eglwya yn teimlo dy- ledswydd neillduol i fyned i'r yearly meet- ings, er na welir hwy ond yn anfynych, mewn un cwrdd arall drwy y flwyddyn. Y mae y dull o gynnal cymanfaoedd yn gwahaniaethu yn ddirfawr yn Nghymru, Lloegr, ac America. Nid oes eisiau dweyd wrth ddarllenwyr y Seren pa fodd y cynnelir cymanfaoedd yn Nghymru. Dyddiau iachawdwriaeth cannoedd ynoyw amser y gymanfa, ac edrychir yn mlaen gan filoedd at y dyddiau hyn fel prif gyf- nod y flwyddyn. Y mae yn wahanol gan y Sais. Diwrnodau digon difudd ydynt eiddo y gymanfa yn Lloegr. Dyma eng- rhaifft o'r dull y cynnelir cymanfaoedd yno yn hanes y " Western Association," un o'r henaf, yr hon a gynnaliwyd yn Nghaer- odor pan oeddem yn aros yno. Boren dydd Mawrth, cynnaliwyd cwrdd gweddi gan y gweinidogion ; am ddeg, cynadledd I i wrando Uythyrau oddiwrth y gwahanol eglwysi, a rhyw faterion eraill. Yn y