Cylchgronau Cymru

YE AUSTRALYDD: EHIP. 7.] GOEPHENAF, 1870. [CYF. IV. (ûtaetluutíUt, &c. YR YSBRYD GLAN tH EI BBBTnYNAS A*U WBINIDOCiAETH, YB ADDOUAD, A GWAITII Ytt EOLWYS. Syltoedd anerchìad Llywydd* Undeb Cynullcidfaol Lloegr o Cliymru. Wedi ücsgrifio mewn iaith dlos yr wyl fawr a gadwyd yn Rhufain, yn haf y flwyddyn 1867, yn goffadwriaethol o fcrthyrdod yr apostol Pedr, ddeunaw can mlynedd yn flaenorol, a sylwi fod yr wyl hòno wcdi cad- arnliau syniadau y Pah i alw y Cyngor Cylîredinol oedd i gyfarfod yn IUrafain, i'r dyhen o gadarnhau hawliau y dosharth offeiriadol i lyw- odraethu addysg, moesau, a chrefydd, ac hyd yn oed ymchwiliadau deallol dynion, dywcdai,—- Ymddengys fod y Pah-archiad a alwodd y Cyngor yn cael ei eshonio'n gywir gan ysgrifenydd Pahaidd, yr hwn a ddywed, "ei fod wcdi ei wysio i ail hòùi ac yn ymarferol i rymuso uwchafiaeth wleidyddol yr Eglwys dros gymdeithas wladol; ac hefyd ei huwchafiaeth deallwriaethol fel ceidwadydd addysg sylfaenol Cristionogaeth dros olrheiniadau athron- yddol, moesegol, hanesyddol, herniadol a llenyddol." Mcwn geiriau ereill, gelwir ar y Cyngor i wrthwynehu, yn enw Duw, y chwildroad mawr sydd wedi cymeryd lle yn mhlith holl gencdloedd Ewrop yn erbyn awdurdod yr offeiriaid—chwildroad ag sydd wedi ei ysbrydoli gan bob peth ag sydd fwyaf grymus a gweithgar yn mywyd deallol Ewrop—chwildroad a gymeradwyir gan wladlywiaeth gwladwein- yddion, hrwdfrydedd diwygwyr; cymdeithasol, a theimladau y bobl gyffredin, ac a chwerwir gan yr adgoflon am ddyoddcfiadau a drygau aneirif y canrifocdd hyny yn ystod pa rai y llethwyd rhyddid deallol a moesol dynolryw gan allu ofnadwy Eglwj's Rhufain. Y mae gajw Cyngor i unrhy w amcan yn y fath oes a hon yn wcithrcd o ddewrderanghyffrcdin. Ond pe huasai yn cael ci alw yu unig i sefydlu rhyw atlura^nacth newydd, i gondemnio rhyw hcresiau • Parch. B. W. Dale, A.C., BniuiiigUaiu, oljnydtl y l'arcb. J. A. Jawcs.