Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

■Ý' GWLADGABWE, 'Öes y bydir íaith Gtjmraeg.—^Tfa M&r tra Brython.' Rhif. 20.] AWST, 1881. [Cyf. II. AR DDÍFYRTÖN, FEL Y MODDION ER CYNNAL A HELAETííü ŸR ADDYSGIAD O'R DOSPARTHION GWEITHGAR. (r'AlíHAD ü TUDALEN 20].) Y ödwy engraìrTt a Tiorlàis, o'r ymegnion i wella poblogaeth eithaf anwybodus, hanner gwareiddiedig, trwy offerynoliaeth difyr- iou, ydynt wedi éu cymeryd o brofìon gweithrediadoh Esiamplau yclynt yn wir, Dfd heb fod ỳn gymwysiadol i'r dref a'r ardal hon, Me y mae cyfoeth a dylanwad, ac o ganlyniad rierth mawr at dda neu ddrwg, wedi ei gnnoli mewn dwylaw ychydig, ond yr yehydig hyrty, os oes rhai yn biesenol, ydynt mewn amijylchiadau i wneothur yn fwy sylweddol. Ond y mae cyfleusderau i wneuthur daioni hyd y nod i'r iselaf o honom, mor wahanol ag ydynt y Ilwybrau o fwyniant a phleserau, i'r galon ddynol. Medr pob un yn ei gylch fod yn genad perffeithder a gwareiddtad. Ac y mae i'r gwaelaf yn ein pl.th, beth byoag,,y fantais dros y ?hai hyny, ac y mae tynged wedi eu symud i ragor pellder oJdiwrth y dosparthion gweithgar, fel y mae ei tieshad yn if^ael ei wneyd yn hawddach, a'i gyngor a'i hyfîprddiadau, yn cael eu derbyn gyda llai o ddrwgdyb- iaeth neu anhyder, yn ei amcanio». Dan gpfio am yr anhawsderau y buont hwy eu hunain yn ymladd a hwy, yi> gyfarwydd a 29 iaith, a fhroad y meddyliau, a rítaafccriî f mwŷaf anwybödus o'u dospaith eu liuri- ain, y maent yn meddu cyfryngau neilf- duol, i ddylanwadu arnynt, ac ÿ maent yti y sefÿllfa orau, er darbwyllo eraill ì ddiiyr» yr esiampl y maent bwy éu hunain wedi ei gosod mor rhagöfoh Mae yn dyfod i fy nghof ýn awr, fy mod tua dwy flynedd yu öl, yn dringo i fynu un o'r heolydd seith myiryddig, yn arwain i amaetlidy mewn dyffryn cymydogaethol, a chyfarfum a dyn yn brasgamu dros y goiiwaíed," a'i îygaìd wedi eu gosod mor graff ar y Hyfr oedd yn ddarllen, fel yr amheuwn a wyddai fy mod gerllaw rieu beidio. Wrtl; ei%isg a'r sypyti a ddygai ar ei gefn, gwybum mai masnachydd teithiol Albanaidd ydoedd, neu Bedle'r Ysgoltaidd. [Hysbyswyd i mj> fod rhai o aclodau gwybodus ac aiíturinwi y frawd- ohaeth hon ag oeddynt yn bresenol ar draddodiad y ddarlith hon, wedi tram- gwyddo am eu galw wrtli yr enw pedler- iaid. Ni friwtwn deimladau neb yn wiiv foddol fyth, ac addeíaf fod yr ertwad hwn wedi bod, ac etp yn ca§l, ei ddefnyddiaat 'Fasnachwyr Crwydrol' eraiJI o-gympriad