Cylchgronau Cymru

YR HANESYDD CENADAWL, RHIF. V1II.-^RIIAGFYR, 1828. CYMDEITHAS GENADAWL LLUNDAIN INDÍA 'R DWYRAIN. Pigion o Lythi/r y Parch. Danìel Tîfcrrnan (i George Bennet, Ysw. Ymwclyddion, a ddanfonodd y Gymdeìthas i Yuysoedd Môr y De, fyc. &6. dyddiedig Mauritius, Rhagfyr ?, IH27, at y diwcddar Ysgrif- enydd. (Parâd o tu dalen*l()9.) Cuddapah. Cawsom lawer o foddionrwydd yn yr olwg gyfîredinol ar y genadaeth hon. Mr. a Mrs. Howell ydynt Indiaid Prydeinaidd, neu wedi eu geni yn y wlad hòno o rieni Prydeinaidd, yn ddynion duwiol, teilwng, ac yn barchus iawn gan y boneddigion Saesonig yn y gymmydogaeth. Jwae Mr. Howelí yn genadwr rhagorol, gweithgar, a defhydd- iol. Mae yn treulio ei holl egni a'i amser yn mhlith y brodorion. Y Teloogoo a laf'arir yma yn gyffredin, ac y mae Mr. Howell yn ei phregethu yn rhwydd, a hyawdl. Mae yma Gapef hardd a chysurus, newytld ei orphen, 48 troedfedd wrth 32. Adeiladwyd ef wrth gyfarwyddyd Mr. Hpwell, ac y mae yn anrhydedd i'w ddeall a'i gynnildeb ef. Casgfwyd yr holl arian (2,400 o rupees) yn y wlad, a chan mwyaf yn y gymmydog- aeth. Heblaw ty a gardd cysurus iddo ei hun, adeiiadodd Mr. Howell ysgofdy da i biant Cristionogion, 15 o fechgyn, a 12 o enethod, yn cael eu dysgu gan Gristion hrodorawi. Mae ganddo hefyd ddwy ysgof i fechgyn, ac un i ferched, o blant y paganiäid, yn cynnwys oll 60 o fechgyn a i2 o ferched. Mae efe yn caef anhawsdra mawr i gael athrawon addas. Heblaw y rhai hyn mae ganddo dân ei olygiad ddwy ysgol i bfant Mahometaniaid, un o ba rai a gynnalir gan y Barnwr Haigh, yn cynnwys 20 o fecbgyn, a'r flaff gan Mr. Brown, yn cynnwys 40 o fechgyn; ond drwg genym chwanegu, na oddeflr dwyn egwyddorion Cristionogol i'r ysgolion hyn. 'Sefydlodd Mr. Howeil yina yn Rhagfÿr 1822, er hyny bedyddiodd o wŷr, gwragedd, a phlant, 239, sym- mudodd rhai i Chittoor, a syrthiodd 5 o deuluoedd yn ol i baganiaeth. Cynnwysai y nifer uchod, 1 Brahmin, 23 Sudras, 5 Mahomet, a 210 Pariars. Aeth tua 80 i Chittoor, d'iarddelwyd 25. Ff'urfiwyd eglwyso gristionogion brodor- awl, a deibyniwyd 22 o aelodau, 9 o ba rai sydd yn Chittoor, dan ofal Mr. 1). a Mr. W. Yn y ddwy flynedd ddiweddaf' pr'iododd Mr. Howell 21 o gymmhariaid, ac yn yr yspaid hyny o amser, bu f'eirw 14. Ar y Sabbathau, mae Mr. Howell yn pregethu ddwy waith i'r gynnulleidf'a frodorawf, yn yr iaith Teloogoo, pryd mae tua 100 yn dyf'od yn nghyd, mewn gwisgiad ac ymddygiad gweddus. .Êisteddant ar y llawr, yn ol eu harf'er ar amserau ereil.1. Mae rhagoriaeth amlwg rhyngddynt hwy â brodorion ereill, mewn glanweidd-dra a harddwch gwisgiad, ac mae y rhagor hwn o blaid y Cristionogion. Mae oedf'a drachefn ar Nos Fercherau, pryd y mae o gylch 80 yn dyfod yn nghyd. Ar bob Nos Wener, mae cyfarfod gweddi, pryd y mae 59 neu 60 yn dyfod yn nghyd. Y mae amrai o'r brodorion yn gwedd'io yn ddifyfyr. Mae Mr. H. yn pregethu yn y carchar i'r carcharorion bod Dydd Sadwrn. Mae ganddo hef'yd gyfarfod ymddiddanol yn yr ysgoldy boh Dydd Llun. Mae holl ídant y Cristionogion yn dyfod ì'r Ysgoi Sul; ac y mae Mr. H. yn cyfarfòd â hwy o fíaen yr oedfa brydnawn, i ymddiddan â hwy, ac i'w hegwyddori. Mae gan Mr. Pl.dri o ddynion yn myned o dy i dy bob hwyr, i ddarfíen, ac i egwyddori Cristionogion a phaganiaid. JEu henwau yw. Luthcr, yr hwn oedd yn Frahmin ; Jonuh a Job, y rhai oeddynt ill dau yn Bariars. Maent oll "yn ymddangos yn ddynion duwiol a ffÿddlon. Maeyr hynod Ananderayer yma yn bres- enol, mae efe mewn gvvth o oedran, ac yn llafurio fel Catecheisiwr. Mae-Mr. Plowell yn dvwedvd fod v H '