Cylchgronau Cymru

long-taiìed words in ality and ation" ddygwyd i mewn i iaith arall. Buasai ymarferiad mewn gosod allan y meddwl mewn dull syml, byr, a chynwysfawr, wedi cadw Glasynys rhag colli naturioldeb llawer llinell a andwyir gan eiriau clo- gyrnaidd a diangenrhaid. Y mae ganddo ddarnau ardderchog, darnau salw, a darnau cymysg. Dyma ddarnau ag y bu- asai yn ddymunol eu gwella,- Nid ydyw Dyfed yn rhyw dra mynyddig, Mae glan y môr yn faesle gwir foneddig, Yn dwyn cynyrchion goreu amaethyddiaeth, A'r lleoedd uchel sydd o dan hwsmonaeth." Nid oes yng ngwlad Elystan ddim nodedig, Mae'n wir fod Gwy yn rhuo'n uchelfrydig, Ac ambell ffrydig swnllyd draw ac yma, A brwynog weunydd yn ddifai bugeilfa." Mae pentir Lleyn fel braich i'r môr yn estyn, A thraw. fel bâd, mae Enlli bach yn grystyn, Llwydaidd ddigon." GAN Y PARCH. D. LLOYD JONES, M.A., LLANDINAM. ID oes un ran o Ynys Pry- dain wedi ei phoblogi am gyfnod meithach na'r wlad sydd yn gorwedd yn siroedd Suffolk, Essex, Surrey, a Hertford. Yr oedd eu hagosrwydd i gyfandir Ewrop, ac i afon fawr fordwyol, yn tynnu dynion i gyfan- eddu ynddynt yn y cyfnod boreuaf yn hanes yr hil ddynol. Y mae yr afon fydenwog hon yn gyn- nyrch pedair o afonydd eraill, sef yr Isis, y Cöln, y Churn, a'r Leach, y rhai sydd yn codi yn ochrau de-ddwyreiniol Bryn- iau Cotswold; ac y mae yn rhedeg heibio Rhydychen, Reading, Windsor, Eton, Richmond, Llundain, Greenwich, Wool- wich, a Gravesend, ac yna yn ymledu ac yn ymarllwys i Fôr y Gogledd. Y mae y pantle sydd yn tywallt ei ddyfroedd iddi yn mesur 6,100 o filldiroedd ysgwar. Gyf- erbyn a goleudy y Nore y mae ei lled yn chwe milldir, ac oddiyno i Lechlade, 120 o filldiroedd, y mae yn afon fordwyol. Y mae'n ddiddadl fod y rhan hon wedi bod yn cael ei thrigiannu er ys miloedd o "Y mae'r arfordir yna'n ffrwythlon hynod, A'r bryniau mân, cerigog, drwy eu gweddnod Yn eithaf lle am gerrig calch yn wrtaith." Mae'r bardd wrth beidio codi, mewn rhai mannau yn y darnau hyn, allan o rigol ymadroddion cyffredin yn anurddo ei waith a beiau y gallai yn hawdd eu hosgoi. Gallwn feddwl, fodd bynnag, fod pryddestwyr y mân eisteddfodau yn y dyddiau presennol yn edmygwyr mawr o linellau tebyg i'r rhain, a'u bod wedi eu cymeryd yn gynllun i weithio arno. Nid wyf yn sicr, ychwaith, na fuasai yn well pe dewisasai Glasynys fesur a'i esgeiriau yn fyrrach; y mae y meddwl weithiau mor fychan yn y llinell fel mai o'r braidd y gellir ei ddarestyn i gyrraedd dros yr olí o'r geiriau, ac mae geiriau llanw ac ymadrodd cyffredin yn canlyn hynny yn aml. W. G. WILLIAMS. Dyffryn Tafwys. flynyddoedd; a chan fod gwyneb y ddaear wedi cael aflonyddu arno wrth gloddio sylfaeni tai, ac adeiladau cy- hoeddus, twnelau rheilffyrdd, dyfr-ffos- ydd, claddfeydd a phontydd, y mae nifer fawr o arfau ac offerynau yr hen drigol- ion wedi eu dwyn i oleuni dydd. Yr oedd y darn o wlad ar yr hwn y saif Llundain yn awr yn cael ei boblogi ar ddechreu y cyfnod Rhufeinig, ac y mae lIe cryf i gredu fod yma dref a phorthladd oyn i Iwl Oesar oresgyn y rhan hon o'r wlad. Y mae enw y lle o darddiad Celtaidd, ac yr oedd hen draddodiadau yn tystio fod Belinus wedi codi porthladd a hafan ar y llecyn y mae Billingsgate ynddo yn awr. Dadleuir ei bod yn ddinas flodeuog yn y cyfnod cyn-hanesiol, ac mai hi oedd prif ddinas Caswallon pan oresgynwyd yr ynys hon gan Iwl Cesar. Hwyliodd Cesar o Portus Ictius, a dygodd drosodd gydag ef y ddegfed a'r seithfed leng mewn pedwar ugain llong, a gorchmynnodd i'r meirch filwyr ei ddilyn mewn deunaw llong, ond gorfodwyd ef i ddychwelyd yn ol i Gaul y tro hwn, oherwydd i'w lynges gael ei llusgo oddiwrth ei hangorion, ac