Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

YR HYFFORDDWR. Cyp. III.] GORPHENHAF, 1854. Ehif. 7. ABERTH DROS BECHOD. (O'r Saisaeg.) GAN MR. WILLIAM JONES, POETHMADOG. I. Yb hanes am aberth ydyw hanes am iawn, eymod, prynedig- aetb, a maddeuant pecbodau. Nid yw yr ymadroddion byn, o leiaf yn y dullwedd Iuddewig a Christ'nogol, yn ymadroddion bollol yr un ystyr. Y mae aberth yn iawnu ac yn cym- odi. Mae yn boddloni Duw ac y mae yn gymod i ddyn. Ef yw yr aehos, a dyma yw yr effeithiau ar nefoedd a daiar, Duw a dyn. II. Er mwyn trefn ac eglurdeb, y mae pedwar gofyniud a ddylent gael eu gofyn a'u hateb ar drothwy ein ymchwiliad. 1. Pa beth yw aberth ? 2, Ibwy mae i'w roddi ? 3, Dros bwy mae i'w roddi ? 4, Gan bwy mae i'w gynyg? Y mae yratebion mor gyf- lawn a chryno, ag ydyw y gofyn- iadau. 1, Aberth, mewn ystyr lythyrenol a gwreiddiol, yw y " gweinyddiad crefyddol ac arbenig o farwolaethu creadur diniwed, trwy ollwng ei waed." Yn flFugurol, golygai roddi neu oíFrymu unrhyw beth, byw neu farw, person neu anifail, neu eiddo, i Dduw. 2, I Dduw yn unig y mae aberth crefyddol i'w offrymu. 3, Mae i'w offrymu tros ddyn. 4, Y gorchwyl i'w gyflawni gan Öffeiriad. '- UI. Y rhan fwyaf o'r aberthau oeddynt ŵyn. Eelly, gelwir Crist yû/Ôen Duw, nid o herwydd dini- ^eìdíẃydd a goddefgarwch, ond o j herwydd ei fod yn " tynu ymaith bechodau'r byd." Gryda golwg ar ei farwolaeth, yn hytrach nâ'i fywyd, y gelwir ef yn Oen Duw. Ni allasai ei siampl na'i athrawiaeth ddyhuddo pechod. Gofynai hyny dywalltiad gwaed; oblegyd ni bu erioed fadd- euant pechod heb dywallt gwaed. IV. Offeiriaid ynt gyfryngwyr yn eu hystyr a'u lleoedd priodol. Ond yn y dechreu yr oedd pob dyn yn offeiriad iddo ei hunan. Oblegyd fel y bu unwaith yn genadedig i ddyn briodi ei chwaer, am nad oedd yr un arall i'w chael i fod yn wraig iddo, felly yr oedd yn gyfreith- lon ac yn addas i bob dyn fod yn offeiriad iddo ei hun. Adda, Abel, ísoah, ac ereiil, oeddynt offeiriaid iddynt eu hunain. Yn y bennod nesaf o amser, y mab henaf; yna tywysogion y llwythau oeddynt offeiriaid dros eu llwythau a'u pobL Ond yn olaf galwodd a seíydlodd Duw bersonau, megys Melchisedee ac Aaron i'r swyddau hyn. V. Diamheu fod aberthu can foreu- ed a'r codwm. Nid yw Moses wedi rhoddi hanes ei sefydliad. Ond mynega fod Duw gwedi cymeradwyo aberth Abel, a derbyn oen wedi ei ladd ganddo. Yn awr, pe buasai yn sefydliad dynol, ni allasai yr achos fod fel hyn; oblegyd rhaid bod awdurdod ddwyfoí bob amser cyn y gall yr addoliad fod yn gymeradwy. Y goíyi^iad,