Cylchgronau Cymru

ÈURGRAWN ItfON, DRYSORFA HANESYDDAWL. Rhif. 10.] 31 HYDREF, 1825. [Gwerth A^c. BITWGRAPPIAB HORATIO, ARGLWYDD NELSON. ■-»■»«> ■ HORATIO NELSON a anwyd Medi 29, 1758 yn Buraham Thorpe, swydd Norfolk, y lle yr oedd ei dad Edmurtd yiì berson plwyf. Yr ychydig ysgol a gafodd oedd yn Norwieh a North Waisham; ond yn ddeuddeg mlwydd clywai bod ei ewythr, cadben Maurice Suckling, brawd ei fàm, gwedi ei bennu i fwrdd y Raisonable o 64 gwn; a chan ei fod gwedi addo gwneyd ei oreu i un o'i neiant, ni chafai ei dad lonydd heb ysgrifenu ato. Ar dderbyn y llythyr, dy- wedai y cadben, u Beth a wnaeth i Horace egwan, feddwl am oesi ei ddyddar fôr tymhestlog ? Ond deuedyma; ac y tro cyntaf yr elorti ifrwydr, gallbwledgludo ei bettymaith,acynaei sefydlu ar unẁaith." Er bod ëigorflf yn lìed egwan, eto yr oedd ei gynneddfau yn llawn yspryd a chalon, a diau iddoddewis yn dda, ar fyned o hoUaw yn foríwr. Aeth i íong ei ewythr yn ngwanwyn 1771; ond y cadben yn cael ei symud yn fuan gwedi i warcheidlong, sefyllfa ry segur i'r gwr ièuanc, daofonodd ef mewn trefnidlong yn ngofal cyfaill i'r India •órllewinól. " Daéthym yn ol," meddaî Nelsön yn ei hanés, " yíi foriẁr teg, a chryn wrthwyneb gennyf i lougau rhyfel, äc yn ym- bleseru yn y chwedl-air morawl, 'yn oî y llong yr anrhydedd mwyaf, y peii blaen y dýn goreu.' " Ar iddo eilwaith fyned i long ei ewythr bu cryh orchwy 1 gael ganddo ymgyneíìuo â llong ryfel, ond ar iddo gael pob annogaetíí, rhoes o'r neilldu bob gwrthwÿneb, a daeth rhág- ddo yn enWög. • •' Ar i'r hynt ddarsylwiad yn ngororau y pwnc gogleddol, dan y llywydd Phipps7 hwylio yn y flwyddyn ganlynol, cafodd Nelson fynedyö bert-cwch yn y Carcass, dan cadben Lutwidge, ond ar i'rhyrJPt fethu llwyddo, cafodd le yn y Sea horse, 20 gwn, cadben Farmer,: fal swyddog pen hwylbren, ac aeth dan y llyngesydd SyrEdwardHughës i'r India ddwyreiníol. Arei däith, gan ei ymddygiad addas, pênnwyd iddö gerdded y bWrdd 'ol, ac yna yr öedd yn gyfrifedig gyd a swydd- ogiori y Hong. Cryfhaöédd ei gdííf yn y fördaith hon, ond ni chydunai hinsoddau yr Indiaagef, feliy gorfu arno ddychwel yn oli FTydain. Erbyn cyrhaédd y cartref, cafbdd y pleser o weled ei ewythr yn llenẅi lleprifswyddôg y Llyngesau, a phenÄẅyd ef yn bèdwerydd Èifftenant y Worcesfet, o 64 gwrt, yr hon oedd o gylèlî cychwyn i Gibraitar. Ar yrSfêd o Ebrill 1777, aeth drwy ei chwilìad yn ei Ee