Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

EURGRAWN MON, NEU DRYSORFA HANESYDDAWL. Riur. 3.J 31 MAWRTH, 1826. [GwerÜr 3c. . * > *■* ]yfov hardd dirion deg, Cíúi> . u>/edd fam gwyndodeg." Gito. Owejt. COFI02* F FLWYDDYN 1774.—15 GEtf. ///. YN nechreu y flwyddyn hon daeth y newyddion alaethus o'r dryg- au (Jedd .r droed yn Boston, pan y darfu i'r prif weinidog roddi ì'' Senedd y cynnygion canlynol, er atal rhwysg y trefedigion Ameri- canaidd; sef, yn gyntaf, caëed i fyny borthladd Boston; yn ail, di- fodi rhan o freinlen trefedigion Massachusetts, gan roddi yr awdurdod farnol yn swyddogion y goron; ac, yn drydydd, y gellid symud un- rhyw a gyhuddid o fwrdrad'neu ddrygweithred echrydus arall, î Frydain i gael ei brofi. Fal moddion i roddi hyn mewn grym, dan- fonwyd pedair mil o filwyr i Boston dan y Uywydd Gage, yr hwn hefyd a bennodwyd yn llŷwydd y dalaeth, ac yn brif ílaenor ei ilu-»" oedd. • •/' • v'. ' Gorchwyl nesaf y genedl gynnyrfus Americanaidd, oedd rhoddi gorchymyn i'r Taleîthiau i gyfrifeu miloedd, ac i drefnu gẁyr dysg_ edig i lunio cynnadledd, ac iddynt ymgyfarfod ynun o'r prifddinas- oedd i drefnu beth a wnelynt rhagllaw. Cafwyd rhif y trigolion yn y sefydlfeydd cyntiyrfus yn 3,026,678, ac nid oedd Georgia yu y cyfrif. Gwrthiytel Pugatcheff yn Russia, oedd un o droion hyriod y flwyddyn. Gossaìck o enedigaetli oedd hwu, gwedi cymeryd arno enw Ymerawdr Pedr III. ac yn ffugio iddo ddianc o afaeiiou y rlvai a chwennychent ei lâdd. Parodd ei olwg syml iddo gaeì rhestrau o ganlynwyr ; ond ei derfyn oedd ei gymeryd yn garcharor a'i ddihen- yddio. Ymerawdr Germani, er bod mewn heddwch â holl Ewrop, oedd yn parhau i liosogi ei fyddinoedd, y rhai oeddynt y pryd hwn yn 235,000 o wyr. Bu farw Louis XV. Brenin Ffiainc, o'r frech wen, gwedi iddo dderbyn y clwyf o ymddygiad anweddaidd â benyw ieuanc wledig, a gafai ei ordderchwraig Mad. du Barre iddo, er pprthi ei chwaat. Yr oedd yn 64 mlwydd oed, ac yn y 59 o'i deymasiad. Ymddygìad anllad hwn y'ngliyd ag ei ormes lywodraethiad a barodd i'w enw fod yn ddyst&dl yn mhlith eiddeiliaid. Ei ẃyr, Lonis XVI. a'i dilyu;^